‘Kurz is erg soepel van extreemrechts naar groen geschakeld’

Het nieuwe jaar bracht Oostenrijk een nieuwe regering: een onuitgegeven coalitie van conservatief en groen.

Er ging in Oostenrijk snel een grapje rond. Het land wordt inderdaad opnieuw door een K.u.K. geleid, zoals in de tijd van de Oostenrijks-Hongaarse dubbelmonarchie. Dat was toen een Kaiser und König in één en dezelfde persoon. Nu gaat het om de samenwerking tussen Sebastian Kurz en Werner Kogler. De twee werden het vorige week eens over een coalitie tussen hun christelijk-conservatieve en groene partijen. Zo wordt de nog altijd maar 33-jarige Kurz voor de tweede keer kanselier. Nadat hij in 2017 chef van de Oostenrijkse Volkspartij (ÖVP) was geworden, trok hij eerst de stekker uit een coalitie van zijn partij met de kwakkelende sociaaldemocraten, en ging dan als kanselier in zee met extreemrechts. Die regering viel vorige lente over een video waaruit bleek dat de extreemrechtse vicekanselier Heinz-Christian Strache bereid was om politieke invloed te ruilen voor geld.

Kurz behaalde bij de verkiezingen na de zomer bijna 40 procent van de stemmen. Hij krijgt nu een nieuwe kans om te laten zien dat hij meer is dan een leuke verschijning in een perfect gesneden maatpak. Zijn vorige coalitie met de corrupte Strache bleek, achteraf bekeken, behoorlijk naïef. Het akkoord dat hij nu met Kogler op tafel legt, heet het beste van twee werelden te zijn. Het is, zo zei Kurz, mogelijk om tegelijk de grenzen te beschermen en het klimaat. En, bovendien, om de belastingen te verlagen en ze in dezelfde beweging groener te maken.

Het moet blijken. Feit is dat Kurz erg soepel van extreemrechts naar groen is geschakeld. Veel gaf hij daarvoor niet toe op zijn programma. De groenen, die bij de verkiezingen ook ruim wonnen, dragen straks mee de harde migratiepolitiek die hij wil voeren. De bescherming van het klimaat heeft een prijs, zo suste Kogler. De vraag is of die toch niet te hoog is. De regering wil onder meer een hoofddoekverbod op school tot 14 jaar. Ze wil het ook mogelijk maken om ‘gevaarlijke geachte individuen’ – lees: asielzoekers – voor ze een misdrijf hebben gepleegd preventief op te sluiten. Er wordt nog onderzocht hoe dat in de Oostenrijkse grondwet past.

De oefening die Oostenrijk nu met conservatieven en groenen maakt, krijgt overal in Europa aandacht. Dat is zeker het geval in Duitsland, waar centrumrechts enthousiast toekijkt. De kans wordt reëel geacht dat christendemocraten en groenen volgend jaar ook in Berlijn met elkaar gaan besturen. Ze doen dat in de deelstaat Hessen al enige tijd voorbeeldig samen. Het voedt de idee dat de groene en conservatieve gedachtestromingen de pijlers kunnen zijn waarop een nieuw politiek centrum kan steunen.