Er wordt nog steeds te weinig gedaan om risico’s op belangenconflicten bij de verdeling van Europese landbouw- en cohesiesubsidies op te sporen en te vermijden. Dat stelt de Europese Rekenkamer maandag aan de kaak in een nieuw rapport.
Landbouw en het cohesiebeleid zijn van oudsher de twee grootste uitgaveposten in de Europese begroting. De uitgaven vallen onder gedeeld beheer van de Europese Commissie, die bevoegd is voor de uitvoering van de begroting, en de lidstaten, die in eerste instantie verantwoordelijk zijn om onregelmatigheden aan te pakken.
De Rekenkamer stelt vast dat eigen verklaringen de meestgebruikte methode om belangenconflicten te voorkomen, maar die kunnen volgens de auditeurs onbetrouwbaar zijn en vallen soms moeilijk te controleren. Zo onderzochten ze de situatie in Duitsland, Hongarije, Malta en Roemenië en stelden er vast dat eigen verklaringen er niet eens verplicht waren voor regeringsleden betrokken bij beslissingen over Europese financiering.
De Rekenkamer is ook bezorgd over het uitblijven van voldoende bescherming voor klokkenluiders en het gebrek aan aandacht voor overheidsopdrachten. Zo besteden de nationale autoriteiten volgens het rapport te weinig aandacht aan bepaalde alarmsignalen, zoals de vele procedures zonder behoorlijke mededinging. In Roemenië bijvoorbeeld meldde er zich bij de helft van de openbare aanbestedingen slechts één kandidaat.
De Rekenkamer betreurt tenslotte het gebrek aan transparantie. Er is geen openbaar beschikbare informatie over de omvang van belangenconflicten. Het Europese platform Kohesio en nationale sites bevatten ook geen informatie over de uiteindelijke begunstigden achter rechtspersonen, ‘waardoor de publieke controle wordt beperkt’.
‘Wij hebben vastgesteld dat er inspanningen zijn geleverd om belangenconflicten aan te pakken, maar er bestaan nog steeds lacunes’, zo lichtte auditeur Pietro Russo toe. ‘De rapportage van gevallen moet worden verbeterd om een duidelijk overzicht te bieden van de bedragen die met belangenconflicten gemoeid zijn’.
De Europese Commissie ‘aanvaardt de aanbevelingen’ van de Rekenkamer, maar ze wijst ook op de inspanningen die de voorbije jaren zijn geleverd om de ‘inzameling en interoperabiliteit van de gegevens van de lidstaten over de begunstigden van Europese financiering te verbeteren’.
Zo merkte een woordvoerder op dat de Commissie in mei vorig jaar nog voorstellen heeft gedaan voor meer transparantie over de uiteindelijke begunstigden.
