Europese fraudewaakhond onderzoekt mogelijk misbruik met coronamiljarden

Het Europees Bureau voor Fraudebestrijding OLAF onderzoekt mogelijke fraudegevallen met het Europese coronaherstelfonds RRF. Dat vernemen Knack en de Europese nieuwswebsite Politico.

Is er fraude gepleegd met middelen uit het Europese relanceplan (The Recovery and Resilience Facility of RRF) om de coronapandemie te boven te komen? Dat pluist het Europees Bureau voor Fraudebestrijding (OLAF) momenteel uit. Het controleorgaan heeft daarover signalen ontvangen die ernstig genoeg zijn om een onderzoek in te stellen.

‘OLAF bekijkt het gebruik van RRF-middelen in de lidstaten. Er lopen op dit moment een aantal onderzoeken naar aantijgingen van onregelmatigheden met RRF-middelen die betrekking hebben op verschillende Europese lidstaten’, meldt OLAF aan Knack en Politico.

Misbruik

Om het onderzoek te beschermen wil OLAF niet zeggen om welke lidstaten het precies gaat. Onduidelijk is bovendien welke bedragen er in het spel zijn. In de wandelgangen valt te horen dat het om een vijftal onderzoeken naar mogelijk misbruik in voornamelijk Zuid-Europese lidstaten gaat.

Het is de opdracht van OLAF om fraude en corruptie met EU-middelen te onderzoeken. Als de dienst reden heeft om aan te nemen dat er criminele feiten zijn gepleegd, geeft hij de zaken door aan het Europees Openbaar Ministerie (EPPO), dat zelf ook onderzoeken kan openen.

EPPO bevestigt dat OLAF een onderzoek heeft doorverwezen dat gerelateerd is aan het coronaherstelfonds. Eind 2022, aldus een woordvoerder van het Europees Openbaar Ministerie, keek het zelf naar in totaal 15 fraudegevallen, waarvan 9 in Italië, 3 in Roemenië, 2 in Portugal en 1 in Kroatië.

Terugbetaling

In juli 2020 werden de Europese staatshoofden en regeringsleiders het eens over een fonds van 750 miljard euro aan subsidies en leningen, dat binnen Next Generation EU past. Lidstaten moesten specifieke projecten indienen en krijgen voor de uitvoering geld dat de Unie op de kapitaalmarkten leent.

Uit het scorebord over het coronaherstelfonds dat de Europese Unie bijhoudt, blijkt dat de Commissie tot op heden ruim 105 miljard euro aan subsidies en 47 miljard aan leningen aan de lidstaten heeft uitgekeerd.

Grootste ontvangers zijn Spanje en Italië. Zij ontvingen respectievelijk 37 miljard en 30 miljard euro aan subsidies, België 770 miljoen. Naar verwachting zullen het aantal fraudegevallen toenemen naarmate er meer geld wordt uitgekeerd, liet EPPO-hoofdaanklager Laura Kövesi vorig jaar optekenen.

Tot de zomer van 2026 kunnen de lidstaten aanspraak maken op het EU-geld, dat vanaf 2028 moet worden terugbetaald. Hoe dat laatste precies in zijn werk zal gaan, is nog onduidelijk.