Duitse veiligheidsexpert Claudia Major: ‘De Oekraïners weten precies waar ze moeten vuren’

© National

‘Oekraïense militaire successen zijn de enige manier om Rusland aan de onderhandelingstafel te krijgen’, zegt de Duitse veiligheidsexpert en regeringsadviseur Claudia Major.

Oekraïne is in deze oorlog bijzonder creatief. Soldaten monteren raketwerpers op auto’s en gebruiken drones voor dodelijke aanvallen.

Claudia Major: Het improvisatietalent is indrukwekkend. Psychologisch zijn nieuwsberichten over zulke ontwikkelingen van groot belang. Ze ondersteunen het Oekraïense narratief: wij zijn misschien minder sterk, maar we zijn slim. Oekraïne heeft een enorme expertise in wapenontwikkeling. In de Sovjettijd werden er raketonderdelen, vliegtuigmotoren en grote transportvliegtuigen geproduceerd. Veel van die productie- en onderzoeksfaciliteiten zijn er nog steeds. Zo werden de antischeepsraketten die het vlaggenschip van de Russische Zwarte Zeevloot tot zinken hebben gebracht, in Kiev ontwikkeld.

Oekraïense eenheden zouden er zelfs in geslaagd zijn de Amerikaanse Harm-raket af te vuren met Mig-29 gevechtsvliegtuigen, hoewel beide wapensystemen eigenlijk incompatibel zijn. Dat doet denken aan MacGyver, het personage uit de gelijknamige serie dat voor elk probleem een oplossing bedenkt, hoe absurd ook.

Major: Oorlogen zijn uitzonderingssituaties, en uit de nood ontstaan altijd technische innovaties. Maar hoe doeltreffend ze ook zijn, Oekraïne zal westerse wapens nodig blijven hebben.

Aan het begin van de oorlog waren moderne antitankwapens cruciaal. Hoe belangrijk zijn ze nu nog?

Major: In de eerste oorlogsweken waren antitankraketten zoals de Javelins doorslaggevend voor de Oekraïners om Russische konvooien tegen te houden. We zien die nu niet meer in grote colonnes oprukken. Verkenningsgegevens zijn zeker even belangrijk geworden. Amerika biedt op dat vlak veel steun, maar ook het satellietnetwerk Starlink is zeer nuttig, net als de informatie van de bevolking. Daardoor weten de Oekraïners precies waar ze moeten vuren.

Waarom dachten veel experts aanvankelijk dat de Russen een snelle overwinning zouden behalen?

Major: Rusland bereikte de voorbije jaren telkens zijn doel door oorlog te voeren, zoals in Georgië, in Syrië of in 2014 in Oekraïne, toen het de Krim en delen van de Donbas veroverde. Maar dat waren veel kleinere interventies, waar niet het hele leger voor nodig was. Nu wil Rusland een volledig land veroveren.

Hoe beoordeelt u de situatie in de Donbas?

Major: Het Oekraïense leger kon de Russische aanvallen stoppen met westerse artillerie. Zo maakt de meervoudige raketwerper Himars of de zelfrijdende houwitser 2000 het mogelijk om ver achter de Russische linies toe te slaan en logistieke lijnen en depots te vernietigen. De Russische strijdkrachten worden verzwakt omdat ze die infrastructuur beter moeten beschermen. Het demoraliseert ook het Russische leger. En het is goed voor het Oekraïense moreel. Maar het Russische leger is nog niet afgeschreven.

Hoe succesvol is het Oekraïense offensief van de voorbije dagen?

Major: Oekraïne heeft geen tanklegers om uit te zenden, niet genoeg soldaten en vuurkracht voor een klassiek offensief. Delen van het Russische leger worden van bevoorrading afgesneden, maar de vraag blijft: wijst dat op de sterkte van Oekraïne of de zwakte van Rusland? Er zijn al enorm veel wapens aan Oekraïne geleverd, maar dat volstaat niet om alle bezette gebieden te heroveren.

Er zijn al enorm veel wapens aan Oekraïne geleverd, maar dat volstaat niet om alle bezette gebieden te heroveren.

Roept u op om westerse gevechtstanks aan Oekraïne te leveren?

Major: De landen van het Westen hebben al veel gedaan. Het laatste Amerikaanse hulppakket is enorm. Maar Oekraïne mist een combinatie van mobiliteit, vuurkracht en bescherming. Het zou gepantserde troepentransportwagens, infanteriegevechtsvoertuigen en gevechtstanks moeten hebben.

Is er geen gevaar voor escalatie? Rusland is een nucleaire macht.

Major: Ik denk niet dat we een Russische kernaanval moeten vrezen. De nucleaire dreiging dient om ons te doen afzien van steun aan Oekraïne. We moeten dat mechanisme doorzien.

Zou een uitputtingsslag ertoe kunnen leiden dat Rusland en Oekraïne toch weer gaan onderhandelen?

Major: Het lijkt op dit moment onwaarschijnlijk dat er een overwinnaar uit dit conflict zal komen. Poetin heeft zijn doel om Oekraïne te vernietigen niet opgegeven. Hij is niet geïnteresseerd in onderhandelingen en blijft duidelijk geloven in de overwinning. Volgens mij zijn Oekraïense militaire successen de enige manier om Rusland aan de onderhandelingstafel te krijgen. Maar op de lange termijn zal een staakt-het-vuren de vrede in de regio niet garanderen. Het onderliggende politieke conflict is daarmee niet opgelost. Dan zullen vragen over de soevereiniteit van Oekraïne op tafel liggen. Van welke bondgenootschappen zal het lid worden, binnen welke grenzen zal het bestaan, welke veiligheidssteun zal het ontvangen? De westerse staten zouden daarna zelfs hun militaire steun moeten opvoeren.

Partner Content