Hubert van Humbeeck

‘Poetin is wellicht de enige die genoegen beleeft aan de nieuwe ruzie in het westerse kamp’

In Londen en in Belfast poken politici de ruzie over de brexit met de Europese Unie weer op.

In de traditionele Queen’s Speech zet de Britse regering elk jaar haar plannen voor de komende periode uiteen. De toespraak werd dit keer door prins Charles gehouden, maar er werd ook naar uitgekeken omdat buitenlandminister Liz Truss van tevoren had aangekondigd dat ze het protocol over Noord-Ierland in het brexitakkoord met de Europese Unie eenzijdig wil opzeggen. In de speech werd er met geen woord over gerept, maar Truss herhaalde ook nadien nog dat ze wetgeving in die zin voorbereidt. Het protocol zegt dat Noord-Ierland, anders dan de rest van het Verenigd Koninkrijk, ook na de brexit nog bij de Europese douane-unie hoort. De Goede Vrijdagakkoorden, waarmee in 1998 een einde kwam aan het geweld in Noord-Ierland, bepalen dat de grens tussen Noord-Ierland en de Ierse Republiek open blijft. Goederen die van Groot-Brittannië naar Noord-Ierland worden verscheept, worden daarom sinds de brexit in Noord-Ierse havens gecontroleerd.

Vladimir Poetin is wellicht de enige die genoegen beleeft aan de nieuwe ruzie in het westerse kamp.

Dat deel van het brexitakkoord zat de Britten nooit lekker, en al zeker de Noord-Ierse protestanten van de Democratic Unionist Party (DUP) niet. Het lijkt voor die DUP zo alsof de zee tussen hen en Groot-Brittannië nog wat dieper is geworden. Er lopen gesprekken met Europa en Brussel deed de Britten eind vorig jaar een voorstel, dat tot tachtig procent van de controles overbodig zou maken. Dat was niet genoeg. Een bijkomende complicatie is dat de DUP de verkiezingen in Noord-Ierland verloor. Het katholieke en Iers-nationalistische Sinn Féin is nu voor het eerst de grootste partij in Belfast. De DUP stortte Noord-Ierland dan maar in een politieke crisis. Omdat Noord-Ierland door de Goede Vrijdagakkoorden niet zonder haar kan worden bestuurd, weigert ze om nog mee te doen zolang het protocol met de Europese Unie bestaat.

De Europese Commissie reageert ‘verbijsterd’ op het feit dat de Britten uitgerekend nu met nieuw brexit-gedoe dreigen. Vladimir Poetin is wellicht de enige die genoegen beleeft aan de nieuwe ruzie in het westerse kamp. Als Londen het protocol eenzijdig opzegt, is dat niet alleen een grove schending van het internationale recht. Er dreigt een handelsoorlog waarbij Europa alle akkoorden met de Britten on hold zet. Onderzoek leert overigens dat uitgerekend Noord-Ierland sinds de brexit economisch beter boert dan de rest van het Verenigd Koninkrijk. Precies omdat het vlotter met de hele Unie kan handelen.

Er zijn waarnemers die in het Britse offensief niet meer zien dan wat wapengekletter bij het begin van nieuw overleg. Er speelt ook mee dat Truss haar Conservatieve Partij wil laten zien dat ze best geschikt is om Boris Johnson op te volgen, als het met de premier echt fout zou gaan. Johnson van zijn kant weet dat hij bij de achterban altijd scoort als hij opspeelt tegen Brussel. Hij won de verkiezingen in 2019 verpletterend met de belofte to get brexit done. Met het altijd weer oprakelen van de brexit bewijst hij eigenlijk alleen dat die belofte toch nog niet is waargemaakt.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content