EU doet VK hervormingsvoorstellen, Cameron reageert tevreden

Tusk en Cameron © Belga Image

Europees president Donald Tusk heeft voorstellen gepresenteerd om tegemoet te komen aan de hervormingen die de Britse premier David Cameron van de Europese Unie (EU) vraagt om het Verenigd Koninkrijk aan boord te houden. Cameron reageert tevreden, maar zegt ook dat er nog meer moet gebeuren.

Wat vraagt Cameron?

De in mei vorig jaar herkozen David Cameron beloofde de Britten dat ze zich ten laatste tegen het einde van 2017 in een referendum zullen mogen uitspreken over de vraag of ze nog langer lid willen blijven van de EU. De premier wil campagne voeren voor het behoud van het lidmaatschap op voorwaarde dat de hervormingen die hij voor ogen heeft, voldoende gehoor krijgen. Wat hij precies wil, lijstte hij in november op in een brief de Europese Raadsvoorzitter Donald Tusk.

4 principes

Cameron wil van Europa een ‘flexibele unie van vrije staten’ maken, en stelt doelstellingen in vier domeinen voorop. Zo wil hij de concurrentiekracht van de Europese vrije markt verhogen. Hij vraagt ook expliciet de erkenning dat de euro niet de enige munt is binnen de EU, en dat niet-eurolanden niet benadeeld worden. De Britse premier wil daarnaast dat het Verenigd Koninkrijk vrijgesteld wordt van het engagement tot verdere integratie van de EU. Nationale parlementen moeten meer macht krijgen om Europese regels af te blokken. Ten slotte wil Cameron wil ook de sociale rechten van nieuwe migranten beperken. Zij zouden pas na vier jaar over dezelfde rechten mogen beschikken.

Wat krijgt Cameron?

Eén van de hete hangijzers blijft de eis van Cameron dat hij de instroom van werknemers uit andere lidstaten moet kunnen ontmoedigen door de toegang tot bepaalde sociale voordelen gedurende vier jaar te blokkeren. Dat vloekt echter met het basisprincipe van het vrije verkeer van werknemers in de Europese Unie.

In zijn voorstellen houdt Tusk naar eigen zeggen het recht op vrij verkeer overeind, maar de president stelt wel voor om een noodremprocedure in te voeren dat een antwoord kan vormen op een ‘uitzonderlijk’ hoge instroom van werknemers, die gedurende een langere periode een impact heeft op de sociale zekerheid, de arbeidsmarkt of openbare diensten. Onder welke omstandigheden die procedure kan worden gebruikt, is nog niet helemaal duidelijk. Om de transfers van kinderbijslag aan te pakken, zouden lidstaten de bijslag kunnen aanpassen aan de levensstandaard in het land waar het kind verblijft.

Daarnaast belooft Tusk een mechanisme dat niet-eurolanden als het VK moet geruststellen dat de verdere integratie van de eurozone hun belangen niet zal schaden. De Londense City is immers het belangrijkste financiële centrum van Europa. Tegelijkertijd heeft de Pool er naar eigen zeggen voor gezorgd dat de niet-eurolanden geen veto kunnen uitspreken en geen dringende beslissingen in de eurozone kunnen vertragen. Wel hoeven niet-eurolanden niet op te draaien voor de kosten van noodmaatregelen om de eurozone te stabiliseren, zoals die de voorbije eurocrisis meermaals zijn genomen.

De Britten krijgen ook de bevestiging dat de ‘ever closer union’ uit het Europese verdrag niet gelijk staat aan de doelstelling van politieke integratie en dat ze dus ook niet hoeven mee te doen aan eventuele verdere stappen in de richting van een politieke unie. Ook wordt het toezicht van nationale parlementen op Europese bevoegdheidsoverschrijdingen versterkt: wanneer 55 procent van de nationale parlementen binnen twaalf weken protest aantekent, kan het voorstel aangepast of ingetrokken worden.

Tenslotte stelt Tusk ook stappen in het vooruitzicht om de Europese competitiviteit te versterken, met minder administratieve lasten en een verdere verdieping van de eenheidsmarkt.

‘Echte vooruitgang’

Tusk is naar eigen zeggen ‘echt ver’ gegaan om de desiderata van Londen in te willigen, ‘maar de grens die ik niet heb overschreden, zijn de principes waarop het Europese project is gebouwd’. De Pool spreekt van ‘een goede basis voor een compromis’, maar hij erkent ook dat er nog moeilijke onderhandelingen op komst zijn. Tusk hoopt alvast op de Europese top van 18 en 19 februari in Brussel een deal te kunnen presenteren.

In een eerste reactie bestempelde Cameron de voorstellen van Tusk als ‘echte vooruitgang’, maar hij voegde er meteen aan toe dat ‘er nog meer werk’ voor de boeg is. Zijn staatssecretaris voor Europese Zaken David Lidington beaamde in het Britse parlement dat er de voorbije dagen veel vooruitgang is geboekt en dat een akkoord ‘in zicht’ is.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Wat nu?

Een deal tegen 18 februari wordt hoe dan ook een race tegen de tijd. Er moeten immers nog veel belangrijke zaken uitgeklaard worden, bijvoorbeeld de modaliteiten van de noodremprocedure om de toegang tot sociale voordelen te blokkeren. Sommige aanpassingen moeten later ook verankerd worden in de Europese verdragen.

Het is intussen maar de vraag in hoeverre het resultaat van die Brusselse onderhandelingen een invloed zullen hebben op het buikgevoel van de gemiddelde Brit en het resultaat van het referendum. In de eigen conservatieve rangen liet de vroegere minister van Defensie Liam Fox optekenen dat de voorstellen ‘niet in de buurt komen’ van wat Cameron de kiezers had beloofd. De Britse krant The Guardian maakte een uitgebreide analyse van wat Cameron vroeg en wat hij kreeg.

Intussen zet Cameron in de aanloop naar de Europese top van 18 februari zijn diplomatiek offensief onverminderd voort. Zo bezoekt hij vrijdag Polen en Denemarken. Verwacht wordt dat de premier kort na een akkoord met zijn partners een datum voor het referendum naar voren zal schuiven. Eind 2017 is de deadline, maar alle waarnemers gaan ervan uit dat de volksraadpleging al in juni dit jaar kan plaatsvinden. De inzet is alleszins immens, niet enkel voor de politieke carrière van Cameron, maar ook voor de toekomst van het VK en de EU. (Belga/KVDA)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content