Hoogspanning binnen de Duitse regering zou het einde van Angela Merkel als Duits bondskanselier kunnen bespoedigen.
In de aanloop naar de Europese verkiezingen liet de Franse president Emmanuel Macon begin vorige week zijn licht schijnen op de toekomst van de Europese Unie. Op een Duits antwoord hoefde hij niet lang te wachten. Afgelopen weekend publiceerde Welt Am Sonntag een bijdrage van Annegret Kramp-Karrenbauer, kortweg AKK, de nieuwe voorzitter van de Duitse christendemocraten (CDU).
Op enkele accentwijzigingen na leest de bijdrage van AKK als een samenvatting van de Europese standpunten die ook Angela Merkel innam. Misschien wel de grootste verrassing was de naam van de auteur. Niet Macrons tegenhanger, de bondskanselier dus, wel de partijvoorzitter nam hier het woord. Zo kan de publieke opinie wennen aan de gedachte dat Merkel Duitsland straks niet langer regeert.
De vaststelling is al eens gemaakt: de partijen van het Duitse centrum zijn op zoek naar een scherper ideologisch profiel.
De vraag is dan wanneer de machtswissel zich moet voltrekken. Wacht de CDU tot 2021 en de volgende nationale verkiezingen, of wordt AKK dit jaar al op de troon gehesen? Die laatste mogelijkheid is niet uit te sluiten. Binnen Merkels regering, de Grosse Koalition van CDU/CSU en SPD, is de spanning te snijden, in die mate zelfs dat sommige analisten een spoedige breuk voorspellen.
Die spanning heeft veel te maken met de profileringsdrang van de sociaaldemocraten. Hoewel die zich hadden kapotgeregeerd, besloten ze vorig jaar om opnieuw deel uit te maken van de coalitie. Aan hun achterban werd wel een duidelijke belofte gedaan: de SPD zou in deze regering veel duidelijker haar stempel drukken. Dat veroorzaakt niet aflatende socialistische profileringsdrang, die op zijn beurt tot onrust leidt bij de CDU. Die partij wil haar achterban namelijk doen geloven dat ze naar rechts heeft bijgestuurd. Om dat punt te maken, stuurt de CDU vooral AKK vooruit, bijvoorbeeld met hardere standpunten over migratie.
De vaststelling is al eens gemaakt: de partijen van het Duitse centrum zijn op zoek naar een scherper ideologisch profiel. Dat kan ertoe leiden dat populistische keuzes minder aantrekkelijk worden. Tegelijk houdt het een risico in. Wat als Duitsland daardoor zijn rol verliest als oneigentijds baken van politieke rust?
Als het aan de bondskanselier ligt, wordt dat risico zo veel mogelijk geschuwd. Angela Merkel stuurt niet aan op een coalitiebreuk, ook al omdat ze, aldus Der Spiegel, haar indrukwekkende politieke carrière niet met een valse noot wil beëindigen. Dat zou mee verklaren waarom ze tegenover de SPD een ‘knuffelkoers’ vaart. De SPD laat zich de knuffels welgevallen, en gaf al te meer dan eens te verstaan dat ze een voortijdige machtswissel in geen geval zal steunen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
