Een wolf in schaapskleren: Australische dominee misbruikt meisjes in zijn weeshuis in Mozambique

© Evelyn Groenink

Overheden én internationale hulporganisaties knijpen een oogje dicht voor het seksueel misbruik tijdens een christelijke missie in het Afrikaanse Mozambique, ondanks meerdere beschuldigingen.

Niemand herinnert zich precies wanneer Rosa stierf, maar het was ergens rond 2006, op weg naar een ziekenhuis in Chimoio, Mozambique. Ze was zwanger en is uiteindelijk doodgebloed. Ze heeft nooit willen vertellen wie de vader van haar baby was.

Rosa was een ‘favoriet’ van dominee Roy Perkins, de directeur van het meisjesweeshuis in Maforga. Andere meisjes in Maforga zeggen dat er vier van hen zo zijn gestorven onder de hoede van dominee Roy.

Dominee Roy Perkins, van origine Australisch, maar geboren in Zambia en opgegroeid in Zimbabwe, heeft sinds 1987 honderden meisjes een dak boven het hoofd gegeven in ‘zijn’ weeshuis in de straatarme provincie Manica in Mozambique, duizend kilometer ten noorden van de hoofdstad Maputo.

De manier waarop hij dat deed en doet heeft echter veel weg van die van de andere plaatselijke ‘profeten’ die volgens de lokale bevolking ‘met alle vrouwen van de congregatie slapen.’

Trish en Roy Perkins
Trish en Roy Perkins© midwife4jesus.blogspot.com

Alleen zijn de meeste meisjes in het weeshuis minderjarig en is Roy Perkins wit, hetgeen van pas komt bij het bespelen van internationale donoren en de westerse missionarissen die hem door de jaren heen -in het begin steeds nietsvermoedend- zijn komen bijstaan.

Hij weet ook prima om te gaan met lokale autoriteiten. ‘Eens kwam hij naar het gemeentehuis met dertig meisjes en zei dat hij ze daar gewoon zou achterlaten als hij niet de vergunning kreeg die hij wilde’, zegt voormalig missionaris Daniel Bell.

Het laatste wat de autoriteiten in Manica willen, is het zelf moeten zorgen voor lokale wees- en andere kwetsbare kinderen uit families die te arm zijn om hen te voeden.

In de vroege jaren 2000 merkte mede-Maforga-missionaris Aaron Beecher al op dat dominee Roy zijn favorietjes had: ‘Sommige meisjes kregen vaak geschenken en konden in zijn ogen geen kwaad doen.’

Veel tijd om hier bij stil te staan was er niet. ‘Het gebied was herstellende van oorlog met Renamo-rebellen. En Roy had het beeld rond zichzelf opgebouwd van de onbetwiste leider, de gezalfde Man van God. ‘

Biecht

Aaron Beecher was met zijn vrouw even terug naar het Verenigd Koninkrijk toen Rosa stierf. Bij zijn terugkeer sprak niemand nog over haar. Maar in februari 2008 kondigde dominee Roy plotseling aan dat hij iets had op te biechten. Hij had de borsten van Elina* (15) ‘vastgehouden’ en hij vroeg om ‘vergiffenis door het bloed van het Lam.’

De Nederlandse missionarissen Kees en Sarah Tanis, die de leiding hadden over het jongensweeshuis twee kilometer verderop, en verschillende plaatselijke ouderlingen suggereerden therapie voor dominee Roy en zijn vrouw Trish Perkins. Aaron Beecher en een paar anderen waren het daar niet mee eens. Een ander meisje had gezien hoe ‘Papa Roy’ Elina ‘had aangeraakt’ en de groep rond Beecher vermoedde dat de bekentenis getimed was om een publieke beschuldiging te voorkomen.

Beecher startte een onderzoek, waarin Elina ten minste vijf incidenten van ‘aanraken’ meldde. Ze vertelde daarbij dat ‘een aantal meisjes ‘romantische’ relaties hadden met ‘Papa’ en dat hij haar gezegd had dat ‘ze het niet mocht rondvertellen’.

Een ander meisje vertelde Beecher dat ze ‘op reis’ was geweest met Roy en Trish Perkins en dat ‘ze dat niet nog eens zou doen.’

Weeshuis in Maforga
Weeshuis in Maforga© Evelyn Groenink

Nog een ander, Noemi*, deelde Beecher mee dat Roy ‘meisjeskamers binnenkwam zonder te kloppen’ en dat ‘Papa’ een affaire had met (de twintigjarige) Albertina.

Het politiebureau

Zelfs na de presentatie van Beecher’s onderzoek, in augustus 2009, weigerden de andere ouderlingen echter nog steeds de politie hierbij te betrekken. Stel dat Maforga gesloten zou worden, hoe zou het dan verder moeten met het jongensweeshuis, de bijbelstudies, de begeleiding van gevangenen?

‘Het was verschrikkelijk’, herinnert zich toenmalige missionaris Michael McCarthy* die, met zijn vrouw Gwen, aan Beechers zijde stond. ‘We werden ervan beschuldigd de missie te willen overnemen, te willen vernietigen.’

Wanneer Gwen McCarthy vervolgens Elina, Noemi en een paar andere meisjes naar het politiebureau bracht, hoorde ze de plaatselijke openbare aanklager aan Elina vragen: ‘was het ‘coisas de adulto‘, volwassen dingen; en haar antwoord was ‘sim‘, ja. Elina begon te huilen.

Bij hun terugkeer wordt Elina als een hond uit het weeshuis gezet. ‘Ik kreeg zelfs geen tas mee’, zegt ze, als we haar in 2017 terugvinden in het naburige Beira, waar ze nu woont met haar echtgenoot, na een tijd op straat te hebben geleefd.

Noemi is na haar getuigenis op het politiebureau voor ‘ondankbaar’ uitgmaakt; haar bijnaam in het weeshuis is nu ‘mafiosa’. De andere meisjes mijden haar. ‘Ze zijn bang dat ze zonder Roy Perkins op straat komen te staan’, legt Gwen McCarthy uit. ‘Hij houdt ze dat ook altijd voor. ‘Als ik word uitgewezen, wie zal je dan te eten geven?”

‘Onschuldig’ incident

Wanneer de lokale officier van justitie, Leonides Mapasse, de zaak afsluit wegens ‘gebrek aan bewijs’, richt de betrokken groep zich tot het plaatselijke Gondola-district.

Maar tijdens een vergadering op 6 november 2009 op het kantoor van de regeringspartij Frelimo zijn ze verbijsterd wanneer ze uit de mond van districtsbestuurder Catarina Dinis moeten horen dat Roy en Trish, als ‘ouders’ van de missie, ‘hun kinderen’ moeten vergeven ‘voor hun slecht gedrag’.

Dinis herhaalt de bewering van Roy dat er nooit ‘echte’ seks is geweest met Elina en vindt het probleem dus niet serieus. Ook de missionarissen rondom Roy blijven geloven, of hopen, dat het hier slechts over een onschuldig incident gaat.

De meisjes weten beter: ‘hij had seks met ons, er waren zwangerschappen en er vonden ook abortussen plaats in het weeshuis onder de leiding van Roy,’ vertellen verscheidene onder hen als we hen in 2017 interviewen.

Een wolf in schaapskleren: Australische dominee misbruikt meisjes in zijn weeshuis in Mozambique
© Evelyn Groenink

Elina zelf zal Estacio Valoi bij een vervolginterview in 2018 toevertrouwen dat zij zwanger was van Roy Perkins toen ze op straat werd gezet.

Na de ontmoeting met de provinciale autoriteiten besluit de betrokken groep te vertrekken, waarna er nieuwe arriveerden. Deze horen weliswaar geruchten over ‘Roy die met de meisjes slaapt’, zegt Daniel Bell, die in 2013 aankwam.

‘Maar het waren slechts geruchten. En ik was druk bezig met het bouwen van watertanks en rotzooi op te ruimen. Overal lag vuilnis. Peuters sneden hun voeten open aan blikjes en gebroken glas.’

De ‘kracht’ van Roy

Bell begon zich wel al snel vragen te stellen bij de opvoeding die de meisjes kregen van Roy en Trish Perkins. ‘Ze waren vaak grof en respectloos, maar vielen stil bij het geringste gebaar van Roy. Trish vertelde me ooit dat ze trots was op die ‘kracht’ van Roy.’

Bell maakt zich ook steeds meer zorgen over de vervallen toestand van het meisjescentrum. ‘Roy en Trish hielden het bewust krakkemikkig en vuil, vermoedelijk om bezoekers tot tranen te roeren zodat ze meer geld zouden geven.

Maar wanneer er nieuwe daken, ramen of deuren werden geschonken of gebouwd, verdwenen die. Terwijl de meisjes met gebroken ramen en tussen het ongedierte moesten leven, gingen Roy en Trish geregeld op vakantie.’

Wanneer in januari 2015 de vijftienjarige Caity zwaar bloedend sterft in het ziekenhuis in Chimoio zijn haar vriendinnen ervan overtuigd dat dit opnieuw het gevolg is van een mislukte abortus.

Maar de missionarissen die Caity naar het ziekenhuis brachten geloofden dat het tyfus was. ‘Ze had diarree en was aan het overgeven’, zegt Louise Bouwmeester, eraan toevoegend dat Roy en Trish als directe leiders van het meisjescentrum in dat geval net zo goed verantwoordelijkheid dragen voor haar dood.

‘Tyfus verspreidde gemakkelijk omdat er problemen met hygiëne waren.’ ‘Caity had al zes weken hoge koorts gehad’, zegt Bell, boos. ‘Roy en Trish hadden haar simpelweg zelf op en neer naar het plaatselijke ziekenhuis gestuurd, met alleen een ander meisje als escort.’

Nieuwe medewerkster

In datzelfde jaar verspreidt de boodschap zich: ‘Roy is weer bezig.’ Deze keer betreft het Catarina (21), een dakloze studente die door Antonio Vigove, de provinciale directeur van Sociale Zaken, naar de missie is gestuurd ‘om haar opleiding voort te zetten, maar nu met Roy in zijn kantoor werkt.

Een wolf in schaapskleren: Australische dominee misbruikt meisjes in zijn weeshuis in Mozambique
© Evelyn Groenink

In dat kantoor zou tot drie keer seks met Roy hebben plaatsgevonden, vertelt Catarina. Bezorgde mede-missionarissen verzorgen nieuw onderdak voor Catarina bij een familie in de buurt, maar Roy Perkins, woest dat hij zijn ‘medewerkster’ niet langer in zijn kantoor aantreft, haalt haar onmiddellijk terug. (Gevraagd waarom hij Catarina naar Maforga stuurde, terwijl de provinciale autoriteiten sinds 2009 op de hoogte waren van de klachten tegen Roy Perkins, zal Antonio Vigove in 2017 dergelijke kennis ontkennen.)

In oktober 2016 verscheen eindelijk een schriftelijk bewijs. Een onvoltooide brief waarin Trish spreekt over ‘Roys verleiding’ en ‘incidenten met meisjes’ – sommigen daterend uit de late jaren tachtig – wordt gevonden door een vrijwilliger op Trish’ bureau.

Nu zijn alle ouderlingen het erover eens dat het Perkins’ echtpaar moet vertrekken. Over een periode van vier maanden wordt er onafgebroken vergaderd om hen dat voor te houden, maar Roy en Trish blijven weigeren.

Roys leger

Op 31 januari 2017 verlaat het duo na een bijzonder boze vergadering de bestuurskamer daadwerkelijk. Maar luttele seconden later begint een (van te voren?) verzameld leger van ongeveer veertig meisjes voor de deur met stokken te zwaaien en stenen te gooien.

Later bestormen ze ook het huis van de Bouwmeesters, waar sommigen hun toevlucht hebben gezocht, terwijl ze ondertussen ‘Mata! Mata!’ (Doodt ze!) en ‘Enda! Enda!’ (Ga weg!) roepen. Zodra een politieauto op de weg verschijnt hoort Daniel Bell Roy Perkins een paar woorden zeggen. ‘Het werd meteen stil.’

In de maanden daarna schrijven de missionarissen brieven aan missiepartners, donors, kinderrechtenorganisaties en zelfs de Australische ambassade. Maar ‘ze wijzen allemaal naar elkaar’, verzucht een van de verontrusten. ‘Unicef liet uiteindelijk weten dat de lokale autoriteiten op de hoogte waren gesteld. Maar dat wisten we al. ‘

‘Mafiosa’

In juni 2017 werd het huis van de Bouwmeesters opnieuw aangevallen door Roys meisjesleger. Kort daarna werd klokkenluider Noemi, de ‘mafiosa’, bij het huis van een familielid vastgegrepen door een politieagent die bekend staat als een goede vriend van Roy. Ze werd er bijna gekidnapt.

Een paar dagen later bezoekt Trish hetzelfde huis en probeert een klein kind zover te krijgen dat het haar laat zien waar Noemi zich sindsdien verborgen houdt. Missionarissen brengen Noemi vervolgens weer naar een andere veilige plaats.

Bij een derde incident komt Roy op een ochtend Fauzia* ’s kamer binnen terwijl zij zich voorbereidt om te baden. Hij beschuldigt haar van diefstal, grijpt haar en levert haar af bij de politie. Daar wordt ze twee dagen lang hardhandig ondervraagt door een politieagent die bevriend is met Roy.

Een wolf in schaapskleren: Australische dominee misbruikt meisjes in zijn weeshuis in Mozambique
© Evelyn Groenink

Nadat Fauzia is vrijgelaten door een andere agent, die haar familie kent, belt Roy de familie met de woorden ‘het is beter dat mensen die mij haten in de gevangenis zitten.’

Zowel de Bouwmeesters als Noemi en Fauzia hadden met Estacio Valoi gesproken toen deze in april 2017 poolshoogte kwam nemen in Maforga.

Er is voorlopig nog geen vooruitgang in de nieuwe rechtszaak die vorig jaar aangespannen werd tegen Perkins bij de centrale rechtbank in Maputo. De bewoners van het district rond Maforga zien een en ander nog altijd met lede ogen aan.

Velen hier zijn te arm om hun kinderen te voeden en hebben geen reden om te geloven dat hun eigen regering ooit zal helpen. Recente berichten uit Maforga verwijzen naar ‘dronken mannen die daar nu verblijven’ samen met de Perkins en dat er een ‘cultuur van misbruik’ heerst.

Roy Perkins ontkende aanvankelijk de feiten. Hij zou ‘juridische documenten’ sturen die dat bewijzen. Daarna zegt hij meer tijd nodig te hebben en vraag hij Evelyn Groenink ‘of zij een christen is’. Na een week zijn er geen documenten, geen antwoorden. Zijn laatste sms-bericht dringt er op aan niet te publiceren.

Dit onderzoek werd ondersteund door IREX Mozambique en ZAM.


*Namen gewijzigd op verzoek

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content