‘Een regering van verandering? Palestijnen verwachten er niet veel van’

‘Voor de Palestijnen is de vraag niet of het beter wordt zonder Benjamin Netanyahu. De vraag is: kan het nóg slechter worden?’ schrijft Katelijne Suetens van Broederlijk Delen nu in een Israël een nieuwe regeringscoalitie op de been is gebracht.

Als het bonte allegaartje van acht partijen volgende week wordt ingezworen als nieuwe regering, betekent dit het einde van Benjamin Netanyahu als langstzittende Israëlische premier. Of het veel meer betekent dan dat? Het vertrek van de man die lang vóór Donald Trump, populisme, fake news en het schaamteloos aanschurken bij extreemrechts tot een kunst verhief, is bron van veel speculatie in Israël. De éne ziet hier en daar wat lichtpuntjes, de ander ziet geen enkele reden tot hoop. Voor de Palestijnen is de vraag niet of het beter wordt zonder Netanyahu. De vraag is: kan het nóg slechter worden?

Als, als… áls de nieuwe regering gevormd wordt. Het voorbehoud blijft, ondanks de ondertekening van een coalitie akkoord, erg groot. Velen houden hun hart vast voor de trucjes die Netanyahu de komende dagen nog uit zijn hoed zal toveren om zijn politieke vel te redden. De complete versnippering en de sterke ruk naar (extreem) rechts in de Israëlische politiek zijn immers ook gekoppeld aan het spel van meester-strateeg Netanyahu om aan de macht te blijven. Ongetwijfeld om zichzelf immuniteit te verschaffen in de corruptiezaken waarvoor hij momenteel terecht staat. Ook omdat hij zelf zijn mantra gelooft dat hij de enige man is, capabel om Israël te leiden en te behoeden voor alle plagen van Egypte, de Iran-plaag op kop. Het resultaat van al dat gemanipuleer is een uiterst verdeelde Israëlische samenleving, wankelende democratische instellingen en een land dat al jaren niet meer bestuurd wordt.

Een regering van verandering? Palestijnen verwachten er niet veel van.

De laatste Israëlische begroting dateert van 2018. Van enig vredesproces is ook al lang geen sprake meer. Onder Netanyahu werd het brutale apartheidsregime verder ontwikkeld. Netanyahu was ook de eerste Israëlische premier die besloot niet langer de schijn op te houden als zouden de bezetting en de nederzettingen iets tijdelijks zijn. Iets wat de Palestijnen al veel langer wisten. De blokkade van de Gazastrook werd onder Netanyahu onverbiddelijk opgedreven en meermaals grootschalig gebombardeerd. De extremistische kolonistenbeweging werd baldadiger en gewelddadiger naarmate Netanyahu haar legitimiteit en politieke macht verschafte. Even dacht Netanyahu dat hij, dankzij zijn maatje Trump, de geschiedenisboeken zou ingaan als de premier die de droom van Groot-Israël realiseerde maar die annexatie plannen werden toch weer opgeborgen tot een meer opportuun moment. Neen, de Palestijnen zijn niet rouwig om het vertrek van King Bibi.

De coalitie van verandering die weinig kan veranderen

De nieuwe coalitie zou etno-nationalisten die annexatie van grote delen van de Westelijke Jordaanoever en Joodse suprematie bepleiten, groene twee-staten aanhangers, Islamistische conservatieven en alles daar tussenin bij elkaar brengen. Van links tot zeer rechts, verenigd in hun streven naar een einde aan het premierschap van Netanyahu. De roterende premiers Naftali Bennett en Yair Lapid, zullen water en vuur moeten verenigen om deze regering te doen functioneren. Ze plannen te focussen op het rebooten van een goed functionerende Israëlische staat en de heikele punten die hen scheiden grotendeels uit de weg te gaan. En zo zijn er wel wat: de rol en macht van justitie, de plaats van religie in de Joodse staat en het lot van de Palestijnen in Palestina en Israël zijn de voornaamste.

De eindeloze compromissen die er in de coalitieonderhandelingen zijn gesloten maken dat deze regering op vele vlakken weinig zal veranderen: wat was, zal grotendeels blijven. Helaas betekent dit voor de Palestijnen dat de goed geoliede machine van bezetting, verdrijving en apartheid redelijk ongehinderd zal verder draaien. De partijen aan de linkse kant van deze coalitie hebben weinig uit de brand gesleept in de onderhandelingen en zullen vanuit minder belangrijke ministerposten ook in de regering weinig in de pap te brokken hebben.

Maar ook Bennett, en als de regering het zo lang volhoudt, vanaf augustus 2023 Lapid, zullen veel minder macht hebben als premier. Er zijn teveel prominente leiders in deze regering die hun veto mogen stellen. Voor wat Bennet betreft, is die beperkte macht alvast geen slechte zaak als je een Palestijn bent. De man die onverholen stelt dat er nooit een Palestijnse staat zal komen, dat er geen bezetting is om de eenvoudige reden dat –het land van ons is, al duizenden jaren– en die prat gaat op zijn palmares van gedode Arabieren, belooft weinig goeds. Ook in de Verenigde Staten kijken ze daarom met de nodige argwaan naar de toekomstige Premier Bennett. Overigens zijn ze daar wel blij met het vooruitzicht van een status quo. President Biden maakte de afgelopen weken meer dan duidelijk dat hij andere prioriteiten heeft dan de schijnbaar onoplosbare Palestijnse kwestie.

De alsmaar luidere stem van de stemlozen

De Palestijnen hebben niet mogen stemmen voor deze regering, die nochtans elk aspect van hun leven controleert. Voorlopig ziet het er ook niet naar uit dat ze snel zullen mogen stemmen voor een reboot van hun eigen corrupte, gepetrificeerde en legitimiteit ontberende leiders. Een datum voor Palestijnse verkiezingen moet dan ook dringend herprikt worden. Toch klinkt de stem van gewone Palestijnen de laatste weken steeds luider. Van de oevers van de Jordaan tot aan de Middellandse zee in Jaffa en Gaza stad verenigen Palestijnen zich voor het eerst in lange tijd in een beweging voor rechtvaardigheid, gelijkheid en dekolonisatie.

En ze worden gehoord. De veranderingen in de publieke opinie in Europa maar vooral ook in de Verenigde Staten en de ressorterende druk op politici zou deze nieuwe Israëlische regering wel eens sneller dan verwacht kunnen dwingen om de relatie met hun Palestijnse buren toch op tafel te leggen. Indien dat niet gebeurt en de systematische onderdrukking gewoon verder gaat, is de kans groot dat de volgende opflakkering van geweld snel voor de deur staat. Zoals we de afgelopen weken zagen is de nieuwe generatie jonge Palestijnse mannen en vrouwen niet van plan om in hun door Israël bezegelde lot te berusten en ze hebben sociale media om zich luid en duidelijk te laten horen aan de wereld.

Katelijne Suetens is beleidsmedewerker Palestina & Israël bij Broederlijk Delen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content