‘Een half jaar in het Witte Huis: hoe zit het met de politieke agenda van Joe Biden?’

In deze uiterst warme Amerikaanse zomer, waar we in onze gebieden niets van gemerkt hebben, bemant Joe Biden al zes maanden het presidentschap van de Verenigde Staten van Amerika. Hoe staat het met de politieke agenda van de 46ste President? Professor Herman Matthijs maakt een overzicht met aandacht voor de economie, grootse Keynesiaanse plannen, de pandemie, China en Afghanistan.

Afghanistan

De jarenlange opleiding door de NAVO van de Afghaanse politie en leger, heeft niet veel opgebracht. Want een veel kleiner en minder goed uitgerust taliban-leger slaagde erin om in een recordperiode aan de poorten van Kaboel te staan en heel het land in handen te krijgen. Maar waarom zouden de NAVO-troepen moeten vechten tegen de taliban, als geen enkele Afghaanse organisatie het opneemt tegen die geradicaliseerde islamieten? President Donald Trump had reeds het initiatief genomen voor de terugtrekking van de Amerikaanse troepen en Biden voert dat verder uit. Wat kan hij doen? De militairen daar houden? De publieke opinie in de VSA en bij uitbreiding de NAVO-landen, heeft het gehad met de peperdure, alsook mislukte, lange missie aldaar. Na 20 jaar aanwezigheid in Afghanistan is het rapport op zowat alle vlakken negatief voor het westen. President Biden moet vooral opletten dat de evacuatie die doet denken aan de beelden van Saigon in 1975 geen slachtoffers teweeg brengt bij de Amerikanen. Maar hoe sneller zijn troepen het land verlaten, des te minder zal hij er last van hebben in de polls. Verder heeft president Biden ook een eerste succes tegenover de Taliban. De Amerikanen hebben namelij kde monetaire reserves ter waarde van 9,6 miljard dollar en de 21,8 ton goud in handen. Daar kunnen de taliban-leiders niet mee lachen.

China

Ook ten aanzien van China voert de regering Biden-Harris de Trump-Pence-politiek verder uit. Ongetwijfeld was het de bedoeling van het bezoek van president Biden aan Europa en de G7-top in Cornwell om deze landen ook op dat spoor te krijgen. Om zichzelf te beschermen zou de EU beter de Amerikaanse kaart trekken ten aanzien van China. Daarnaast is het afwachten of er en een handelsakkoord komt tussen de EU en de VSA. Daar wordt al jaren over gepraat, maar is nog maar de vraag of er onder president Biden hieromtrent een doorbraak komt.

Pandemie

De preventieve aanpak van president Trump ten aanzien van de coronapandemie is ook zijn electorale doodsteek geworden. Maar over het aankoopbeleid van vaccins door Donald Trump zal men de Biden-Harris-administratie niet horen klagen. Desalniettemin blijft het een enorm politiek spanningsveld in de VS tussen het opengooien van de economie en de maatschappij versus de pandemiemaatregelen. De ruzies hieromtrent tussen de federale democratische administratie en vele republikeinse gouverneurs blijven bestaan.

Economie

Het huidige Amerikaanse economische positie is relatief goed: 5,4 procent werkloosheid, 2,5 procent inflatie waarbij men denkt dat die snel zou stijgen, een economische groei van 6 procent en een oplopende federale schuld tot reeds 28 triljoen dollar. Ook president Biden gaat het probleem van het federale begrotingstekort en de schuld niet oplossen en gaat zich daarmee bij de lange lijst van zijn voorgangers vervoegen. Een snel oplopende inflatie zou dan weeral een voordeel zijn voor het schuldenbeheer, maar is dan weeral negatief voor de munt, enzoverder. En kan deze regering een groei aanhouden van 6 procent? Als die terugvalt tegen de verkiezingen van november 2022 heeft president Biden een politiek-electoraal probleem.

Plannen

Deze week heeft de Senaat, met 69 voor-stemmers, het infrastructuurplan ter waarde van 1.000 miljard dollar goedgekeurd. Ook de Republikeinse senaatsleider Mitch McConnell en Senator Mitt Romney stemden voor. 19 Republikeinen stemden mee met de 50 Democratische senatoren. Op zijn minst moet men toegeven dat de greep van Donald Trump op deze fractie ver te zoeken is.

Nu dient president Biden deze wet nog door de Senaat te krijgen en dat gaat een politieke thriller worden. Want de speaker of the House Nancy Pelosi-Lombardi en Alexandria Ocasio Cortez, de aanvoerster van linkse vleugel bij de Democraten, willen dat infrastructuurplan maar goedkeuren in het Huis als er ook een ‘menselijk plan’ wordt goedgekeurd van drie biljoen dollar inzake onderwijs, huizen, volksgezondheid etc. Groot probleem voor president Biden is dat de Republikeinen dat niet ziet zitten, net zoals zelfs een aantal leden in zijn eigen fractie binnen het Huis. Aangezien de twee dames de koppeling van beide plannen willen, dreigt er niets goedgekeurd te worden.

Dat Pelosi-Cortez plan stuit ook op een Republikeins veto in de Senaat en daar komt nog bij dat invloedrijke democratische Senatoren (Joe Manchin uit West Virginia en Kyrsten Sinema uit Arizona) dat ook niet zien zitten, en op de lijn zitten van de Republikeinen. Kortom, president Biden heeft wel via zijn open lijn met Mitch McConnell zijn infrastructuurplan door de Senaat gekregen, maar botst nu op zijn eigen partij in het Huis van Afgevaardigden.

Partijen

Bij de Republikeinen heeft de Senaatsfractie zich niets aangetrokken van de oproep van Donald Trump om het infrastructuurplan niet goed te keuren. De partij heeft Florida-senator Rick Scott aangesteld om de campagne in 2022 te leiden. Indien deze gewezen Gouverneur van Florida erin slaagt om volgende jaar de meerderheid te verwerven in de Senaat (heden 50-50) komt hij in pole position voor de Republikeinse nominatie voor 2024.

Er zijn ook nog de aspiraties van Gouverneur Ron DeSantis. Gaat hij ook een poging doen in 2024 voor de presidentiële nominatie of gaat hij in 2022 voor een tweede termijn als Gouverneur? Volgend jaar vormt de Republikeinse Senaatszetel van Marco Rubio de inzet van verkiezingen. Gaat Trump daar interesse voor tonen? Of voor de bijkomende 28^ste zetel voor het Huis van Afgevaardigden, want Florida krijgt er in het Huis een zetel bij als gevolg van de volkstelling. Als Donald Trump nog een politieke rol wil spelen, dan moet het voor hem gebeuren in november 2022. Maar de concurrentie binnen de Republikeinse partij in zijn staat is zeer groot.

In november 2022 wordt het volledige Huis van Afgevaardigden herverkozen en gezien de nipte meerderheden (heden: 222 Democraten, 211 Republikeinen en 2 open zetels) is het niet uitgesloten dat de Republikeien daar aan een meerderheid geraken. Dat zou president Biden dan meteen de politieke sukkelstraat inleiden. Deze laatste moest de afgelopen dagen ook het lek ondergaan van de foto’s over het frivole leven van zoonlief Hunter. Het zal wel geen toeval zijn dat die foto werd gelekt na het aftreden van Gouverneur Cuomo. Deze laatste werd zelfs gezien als een mogelijke Democratische hoofdrolspeler bij de verkiezingen in 2024.

Conclusie

Zowel de Democraten als Republikeinen zijn intern verdeeld en zijn al volop bezig met de voorbereiding van de ‘mid term’ verkiezingen van november 2022, die de poort open zetten voor het ‘après Biden’-tijdperk in 2024.