Donald Trump in beschuldiging gesteld – eerste ex-president die wordt aangeklaagd

Ex-president en presidentskandidaat Donald Trump wordt aangeklaagd en in beschuldiging gesteld in Manhattan, New York. Dat heeft een grand jury, op aansturen van de procureur van Manhattan, donderdagavond beslist. De precieze aanklacht is nog niet bekend, maar het draait in elk geval om het zwijggeld van 130.000 dollar dat betaald werd aan pornoster Stormy Daniels. ‘Een aanval op ons land zoals we er nooit een gezien hebben’, reageert Trump.

Donald Trump wordt de eerste ex-president in de geschiedenis van de VS die strafrechtelijk wordt aangeklaagd.  

De zaak gaat terug naar 2016, in de weken voor de presidentsverkiezingen waarbij Republikein Trump het opnam tegen Democraat Hillary Clinton.

Stephanie Clifford, alias Stormy Daniels, dreigde ermee haar ‘affaire met Trump’ (een soort one night stand, preciseerde ze later) openbaar te maken. Dat zou Trump, die tot op vandaag de affaire ontkent, hebben geschaad in zijn poging om president te worden, of zou zijn verhouding met echtgenote Melania hebben geschaad. Zijn advocaat en fixer, Michael Cohen, betaalde daarop uit eigen zak 130.000 dollar zwijggeld aan Daniels. Het geld werd in schijfjes terugbetaald door Trump, klaarblijkelijk onder de noemer van juridische kosten.

Michael Cohen werd eind 2018 in deze zaak door een federale rechtbank veroordeeld tot drie jaar cel wegens meineed en het overtreden van de kiesfinancieringswet.

Die federale rechtbank kon niet achter Trump aangaan, omdat hij op dat moment president was, en de regel is dat presidenten niet strafrechtelijk vervolgd worden. Maar ook nadat Trump ex-president werd, besliste de federale (nationale) rechtbank Trump in deze zaak niet te vervolgen, wat onverwacht was, aangezien zijn medewerker in dezelfde zaak zwaar veroordeeld was.

De district attorney van Manhattan, hoofdprocureur Alvin Bragg, is van oordeel dat er in deze aangelegenheid wél een vervolging van de ex-president moet gebeuren. Bragg, die een procureur is van de staat New York, en dus geen federale procureur, riep eerder dit jaar een grand jury samen, die getuigen hoorde. Deze grand jury besliste donderdagavond dat Donald Trump in deze zaak in beschuldiging gesteld wordt.

‘Schurken en links-radicale monsters’

Advocaten van Trump hebben eerder gezegd dat hun cliënt in het geval van een aanklacht als een gewone burger voor de rechter zal verschijnen. In dat geval wordt hij al dan niet geboeid voorgeleid. Hij wordt officieel gearresteerd, zijn vingerafdrukken worden genomen, zijn arrestatiefoto (mug shot) wordt gemaakt, de aanklacht wordt voorgelezen en Trump kan zeggen hoe hij zal pleiten (schuldig of onschuldig). Daarna komt hij naar alle waarschijnlijkheid weer vrij in afwachting van zijn proces. Bij niet-gewelddadige misdrijven wordt een beschuldigde doorgaans niet opgesloten. Trumps advocaten zullen wellicht een poging ondernemen om de aanklacht als ongegrond te laten schrappen door de rechter, en zo een proces te vermijden.

De politie van New York treft speciale veiligheidsmaatregelen voor de voorleiding van Trump, die volgens VS-media voor komende dinsdag gepland is. Alle agenten worden gemobiliseerd.

De precieze aanklacht wordt dus in principe op het moment van die voorleiding bekend, maar het zou, wordt verwacht, om een meervoudige beschuldiging gaan, met onder meer schriftvervalsing (de terugbetalingen aan Cohen waren duidelijk geen juridische kosten) en inbreuken op de wetten op campagnefinanciering. Maar misschien komen ook andere zaken van zwijggeld ter sprake in de aanklacht, of nog onbekende elementen die de diensten van Bragg hebben bovengespit.

Maakt de zaak veel kans op succes?

De meningen zijn verdeeld over deze inbeschuldigingstelling. Bragg wil graag achter grote vissen aangaan, en duidelijk maken dat de wet voor iedereen geldt, ook voor een ex-president. Het wordt echter niet gemakkelijk voor een lagere rechtbank om een zaak te winnen die door de hogere, federale rechtbank is verworpen. Kunnen overtredingen op de campagnefinanciering tijdens nationale verkiezingen worden vervolgd door een regionale rechtbank? En wat met de federale verjaringstijd van vijf jaar op inbreuken op de kieswet? Hoe te bewijzen dat Trump zelf schriftvervalsing pleegde? Of te bewijzen dat hij zwijggeld betaalde in het kader van de verkiezingen en niet om ruzie met zijn echtgenote te vermijden? Wat met kroongetuige Michael Cohen, die schuldig bevonden werd aan meineed in het parlement en aan valse verklaringen tegenover een bank? Hoe geloofwaardig kan hij voor een jury zijn?

Trump zelf trok vanuit Mar-a-Lago onmiddellijk van leer tegen het proces dat tegen hem wordt gestart. Op zijn sociaal platform, Truth Social, hekelde hij de ‘schurken en links-radicale monsters’ die hem aanklagen. Hij noemde het ‘een politieke vervolging en tussenkomst in de verkiezingen op het hoogste niveau in de geschiedenis’. ‘De Democraten hebben gelogen, valsgespeeld, en gestolen in hun obsessie om Trump onderuit te halen. Maar nu doen ze het ondenkbare: een compleet onschuldig persoon aanklagen’. ‘Dit is een aanval op ons land zoals we er nooit een gezien hebben.’

Trump en zijn advocaten zagen de bui al een tijdje hangen. Trump zelf kondigde aan dat hij vorige week dinsdag zou gearresteerd worden. Hij riep zijn achterban op om in New York te protesteren. Weinigen daagden op. The Donald voorspelde wat later ‘dood en vernieling’ als het tot een veroordeling zou komen. Hij begon ook een campagne tegen de Democratische district attorney Alvin Bragg, die hij ‘een beest’ noemde. Hij plaatste een foto van hemzelf met honkbalknuppel naast een foto van Bragg. Er kwamen inderdaad doodsbedreigingen voor Bragg, die verhoogde beveiliging kreeg. Trumps fotomontage met de knuppel op Truth Social (die intussen weer verwijderd is) leidde tot een fel afwijzende reactie in The New York Post, een van de kranten die Trump tot voor kort ondersteunden. De Post noemde Trumps fotobijdrage op Truth Social ‘gestoord’.

De ex-president staat, volgens mediaverslagen, zelf dubbelhartig tegenover de aanklacht. Het is ‘ontnuchterend’ voor hem, beweerde zijn voormalige adviseur David Urban op CNN. Hij vreest wat hem boven het hoofd kan hangen: het proces, een veroordeling met celstraf. Van de andere kant spint hij politieke winst uit zijn juridische perikelen en werft hij geld op basis van het komend proces, al kort na de aankondiging van donderdag. Hij stijgt weer in de peilingen. Hij krijgt grote steun uit zijn eigen partij, zelfs van rivalen voor het presidentschap. Kevin McCarthy, speaker in het Huis van Afgevaardigden, beloofde een onderzoek naar machtsmisbruik door Alvin Bragg.

Deze zaak hoeft zijn campagne in de praktijk niet te hinderen. Trump kan presidentskandidaat blijven. Desnoods vanuit de gevangenis kan hij verkiesbaar zijn en à la limite verkozen worden. De kieswet vereist niet dat een kandidaat op vrije voeten is.

De rechtszaak in Manhattan is niet de enige die Trump boven het hoofd hangt. Er is ook een onderzoek aan de gang in de staat Georgia, waar een grand jury een aanklacht tegen Trump kan formuleren wegens onrechtmatige poging tot beïnvloeden van de verkiezingsuitslag. En de federale speciale aanklager Jack Smith onderzoekt of Trumps achterhouden van vertrouwelijke documenten en zijn rol in de gebeurtenissen van 6 januari 2021 vervolging vereisen.

Eerder werd in het Huis van Afgevaardigden, toen nog onder Democratische controle, twee keer een afzettingsprocedure op gang gebracht tegen president Trump. In beide gevallen werd in de Senaat geen buitengewone meerderheid gevonden om hem inderdaad af te zetten.