Dit moet u weten over het nieuwste ophefmakende boek over Trump: ‘We zijn in crazytown beland’

Het boek 'Fear' van Bob Woodward werd deze week meteen een bestseller zodra het in de Amerikaanse boekhandels belandde. © AFP
Jeroen Kraan
Jeroen Kraan Correspondent in de Verenigde Staten

In Fear doet de legendarische journalist Bob Woodward een boekje open over het Witte Huis van Donald Trump. Knack las het boek voor u en zet de belangrijkste conclusies op een rij.

Fear: Trump in the White House, het nieuwe boek van Bob Woodward, verscheen dinsdag in de Verenigde staten en bleek direct een bestseller: de eerste druk is maar liefst 1 miljoen exemplaren groot. Ook de impact van het boek is enorm: de belangrijkste onthullingen uit Fear waren dagenlang in het nieuws en Woodward zelf was constant op radio en televisie te horen. Het boek verschijnt 20 september in het Nederlands bij uitgeverij Prometheus.

President Donald Trump zelf noemt het boek ‘oplichterij’ en zegt dat citaten zijn ‘verzonnen’. Dat wordt uiteraard tegengesproken door Woodward, een van de journalisten die decennia geleden het Watergate-schandaal rond president Richard Nixon aan het licht bracht. InFear zegt Woodward zich te baseren op honderden uren aan interviews met adviseurs van Trump en andere betrokkenen. Hij voerde die interviews op de basis van achtergrond voor zijn werk, en onthult daarom niet wie zijn bronnen precies zijn.

Maar hij beschrijft gesprekken tussen Trump en zijn adviseurs wel in groot detail, en biedt zo een uniek inzicht in het Witte Huis. Dit zijn de belangrijkste onthullingen:

Meerdere adviseurs van Trump haalden papieren van zijn bureau

Volgens Woodward hebben in ieder geval economisch adviseur Gary Cohn en stafsecretaris Rob Porter documenten achtergehouden voor Trump, of ze zelfs van zijn bureau in het oval office weggenomen. Zo voorkwamen ze onder meer dat de president de Verenigde Staten zou terugtrekken uit vrijhandelsakkoorden.

Als het aan zijn staf ligt, is de president niet altijd de baas in het Witte Huis.

In september 2017 verwijderde Cohn een terugtrekking uit het handelsakkoord KORUS met Zuid-Korea van Trumps bureau. ‘Ik laat het hem niet zien’, zou hij tegen een collega hebben gezegd. ‘Dat document gaat hij nooit zien. Ik moet het land beschermen.’

Vorige week verscheen in The New York Times een opvallend opiniestuk van een anonieme medewerker van het Witte Huis, die zichzelf onderdeel van een intern ‘verzet’ tegen Trump noemde. De schrijver van dat stuk bevestigde de tendens van Woodwards boek: als het aan zijn staf ligt, is de president niet altijd de baas in het Witte Huis.

De stugge Trump drijft zijn medewerkers soms tot wanhoop

Woodward schrijft dat Trump op het gebied van economisch en buitenlands beleid vaak een totaal andere mening heeft dan zijn adviseurs. Zij proberen daarom om zijn bevliegingen in te dammen.

Nog een voorbeeld daarvan: nadat de Syrische president Bashar al-Assad in 2017 een gifgasaanval uitvoerde, zou Trump woest zijn geworden. ‘Laten we hem vermoorden’, zei hij over Assad tegen zijn Defensieminister James Mattis, die instemde met dat plan. Later zei Mattis echter tegen een medewerker dat hij heel andere plannen had: ‘Dat gaan we allemaal niet doen. We zullen veel gematigder zijn.’

Over sommige onderwerpen zou Trump niet te overtuigen vallen, tot frustratie van zijn adviseurs. Zo probeerden officials uit verschillende afdelingen van de Amerikaanse overheid aan Trump duidelijk te maken hoe belangrijk het is dat er Amerikaanse troepen gestationeerd zijn in Zuid-Korea en dat daar een raketafweersysteem aanwezig is. Trump luistert daar echter naar verluidt niet naar, en zou blijven klagen over de kosten.

Het leidde stafchef John Kelly ertoe om Trump een ‘idioot’ te noemen. ‘Het is zinloos om hem te proberen ergens van de overtuigen. Hij is van het pad af. We zijn in crazytown beland.’ Defensieminister Mattis zegt dat Trump het begrip van een basisscholier heeft. En volgens voormalig Buitenlandminister Rex Tillerson is de president simpelweg ‘een fucking dwaas’.

Het is zinloos om hem te proberen ergens van de overtuigen. Hij is van het pad af. We zijn in u003cemu003ecrazytownu003c/emu003e.

Stafchef John Kelly over president Donald Trump

Natuurlijk zullen aanhangers van Trump dit soort anekdotes juist zien als een bevestiging van hun gelijk. Hun president is immers de man die het juist zou opnemen tegen de gevestigde orde en de gevestigde orde. Trump beloofde het ‘moeras’ in Washington D.C. aan te pakken. In Trumpiaanse kringen wordt vandaag wel eens het volgende gezegd: ‘Het moeras vecht terug.’

Trump vreest dat het Rusland-onderzoek zijn geloofwaardigheid in het buitenland aantast

Wie de Twitter-account van president Trump volgt, weet dat hij vaak woedend is over het Rusland-onderzoek van speciaal aanklager Robert Mueller. Trumps voormalige stafchef Reince Priebus noemde de presidentiële slaapkamer, waar de furieuze tweets vaak vandaan kwamen, volgens Woodward zelfs ‘de werkplaats van de duivel’. (Trump, daarentegen, noemde zichzelf ‘de Ernest Hemingway van 140 tekens’.)

Maar Trump zou zijn voormalige advocaat John Dowd ook hebben verteld dat het langdurige onderzoek als een zwaard van Damocles over gesprekken met buitenlandse leiders hangt: ‘Het is een enorme last’, zou hij hebben gezegd. ‘Het belemmert vooral buitenlandse zaken. Het is gênant om halverwege een deal te zijn, en dat de premier aan de andere kant van de lijn zegt: “Hey Donald, blijf je eigenlijk wel aan?” Dat is als een trap in de kloten.’

Ondertussen probeerde Dowd volgens Woodward op alle mogelijke manieren om te voorkomen dat Trump zou getuigen voor het onderzoek van Mueller. Hoewel Dowd niet gelooft dat Trump daadwerkelijk met Rusland heeft samengespannen, denkt hij dat het voor de president onmogelijk zal zijn om op kalme wijze een helder verhaal te vertellen aan de onderzoekers. Zijn temperament zit hem in de weg, en zorgde er naar verluidt tijdens een oefensessie voor dat hij een tirade houdt en zichzelf begint tegen te spreken.

Met veel moeite probeert Dowd uit te leggen aan Trump dat hij absoluut niet in gesprek moet gaan met Mueller. ‘Hij kon niet zeggen wat de waarheid was: “Je bent een fucking leugenaar.” Dat was het probleem’, schrijft Woodward. Het is misschien wel het meest vernietigende oordeel van het boek.

Trump was vastberaden om de VS terug te trekken uit Afghanistan

Al in de eerste maanden van zijn presidentschap, was Trump volgens Woodward vastberaden om de Amerikaanse troepen uit Afghanistan terug te trekken. De inmiddels 17 jaar oude oorlog heeft de Verenigde Staten volgens Trump vooral een bak geld gekost, en niets opgeleverd. ‘What the fuck doen we daar nog’, zou hij hebben gezegd in een vergadering met vertegenwoordigers van het Pentagon en het ministerie van Buitenlandse Zaken. ‘We moeten bedenken hoe we daar in hemelsnaam wegkomen.’

Hoewel Trump uiteindelijk werd overtuigd om toch in het land te blijven – vertrekken zou immers verliezen betekenen, en bovendien ruimte bieden aan extremistische elementen als IS – wilde de president wel laten onderzoeken of het mogelijk is om in Afghanistan grondstoffen als lithium te winnen.

Toen een adviseur zei dat er een proces in gang was gezet om de mogelijkheid te onderzoeken, zou Trump hebben gezegd: ‘Ik heb geen fucking proces nodig! Jullie moeten die zooi daar gewoon weghalen. Het is gratis!’

Zoals Trump naar een handelstekort kijkt als een ‘verlies’ – er komt immers minder binnen dan er naar het buitenland stroomt – ziet hij ook de oorlog als een optelsom. Door grondstoffen te verzamelen zou de oorlog ten minste nog wat kunnen opleveren.

Als we Woodward mogen geloven, hoeven we niet te verwachten dat Trump in de toekomst milder zal worden.

De ‘grootste fout’ van Trump? Zijn koerswijziging na controversiële uitspraken over het protest in Charlottesville

Nadat in augustus 2017 een extreemrechtse mars werd gehouden in Charlottesville, en een tegendemonstrant omkwam door een aanslag met een auto, veroorzaakte Trump een storm van kritiek door te zeggen dat haat en geweld aan ‘vele zijden’ moest worden tegengegaan. Critici zeiden dat Trump het geweld en racisme van de demonstrerende neo-nazi’s duidelijker moest veroordelen.

Met grote moeite kregen zijn adviseurs de president twee dagen later zo ver dat hij een korte speech gaf om zichzelf te verduidelijken. Hij veroordeelde racisme en noemde daarbij specifiek de Ku Klux Klan en neo-nazi’s. Op de rechtse nieuwszender Fox News zag Trump vervolgens dat zijn speech werd gepresenteerd als een ‘koerscorrectie’. Dat zinde hem allerminst.

‘Dat was de grootste fucking fout die ik heb gemaakt’, zou hij aan stafsecretaris Rob Porter hebben gezegd. ‘Je moet nooit zulke toegevingen doen. Je moet nooit je excuses aanbieden. Ik had niks fout gedaan. Waarom zwak overkomen?’ De volgende dag werd een van de meest controversiële uit het presidentschap van Trump, toen hij zei dat het tegenprotest ook ‘heel gewelddadig’ was en dat er bovendien ‘geweldige mensen aan beide kanten’ waren.

Al sinds zijn jaren als vastgoedmagnaat is het niet ‘des Trumps’ om excuses aan te bieden of fouten toe te geven. In zijn campagne leek die eigenschap hem meermaals de kop te zullen kosten, maar zoals we inmiddels weten was dat allerminst het geval. Als we Woodward mogen geloven, hoeven we niet te verwachten dat Trump in de toekomst milder zal worden.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content