Herman Matthijs (UGent, VUB)

‘Democraten en Republikeinen moeten bezinnen over de vraag of ze zullen samenwerken of de confrontatie aangaan’

Professor Herman Matthijs (VUB, UGent) analyseert de uitslag van de Amerikaanse tussentijdse verkiezingen. ‘Met het oog op 2020 staat Donald Trump in pole position.’

De Amerikaanse midterms zijn achter de rug. Het kiezerspubliek heeft zich kunnen uitspreken over alle 435 leden van het Huis van Afgevaardigden, 35 van de 100 senatoren en nog 36 nieuwe statelijke Gouverneurs. Met zowat 5,3 miljard dollar aan facturen, zijn dit de duurste tussentijdse verkiezingen aller tijden. Dat belooft inzake de kostprijs voor november 2020…

Huis van Afgevaardigden

De GOP (Grand Old Party) verliest zijn meerderheid in het Huis Van Afgevaardigden. Momenteel heeft de Republikeinse partij 235 leden op 435, maar de Democraten worden de ‘majority party’ met zowat 230 zetels. De blauwe partij wint de meerderheid, maar die zal niet zo groot zijn als de uittredende. De Democraten mogen ook de ‘speaker’ aanduiden. Iedereen heeft het dan over Nancy Pelosi uit Californië. Maar zijn kan moeilijk beschouwd worden als een vernieuwing, en een wissel op de toekomst voor de Democratische partij.

Democraten en Republikeinen moeten bezinnen over de vraag of ze zullen samenwerken of de confrontatie aangaan.

Daarmee komen we bij het probleem van de Democraten: de campagne werd gevoerd rond de gewezen kopstukken Barack Obama en Joe Biden. Hillary Clinton werd angstvallig van de schermen gehouden. De Democratische partij blijft in handen van de groepen rond Obama en Clinton, maar dat verhindert de opkomst van nieuwe personen. Want wie is nu het gezicht van deze partij? Wie gaat tegenover Donald Trump gezet worden in 2020?

Met deze overwinning in het Huis van Afgevaardigden krijgen de Democraten terug greep op het politieke gebeuren in het Congres. De ‘checks and balances’ zullen beter tot hun recht komen. Desalniettemin hebben deze midterms enkel een kleine meerderheid opgeleverd voor de Democraten in het Huis, en dat is niet het verhoopte resultaat met het oog op 2020.

Senaat

Met 33 zetels in de eerste klasse en twee speciale verkiezingen zijn er ook 35 leden verkozen voor de eerste kamer, de almachtige US Senate. De Republikeinse meerderheid wordt hier verstevigd van 51 naar 53 zetels.

De Senaat is veel belangrijker dan het Huis. De Senaat beslist alleen om een mogelijke presidentiele afzetting (impeachment), de internationale verdragen, en benoemingen van onder andere rechters in het Hooggerechtshof. De verkiezingen voor de Senaat verlopen ook in dezelfde kiesomschrijvingen als de presidentiële verkiezingen en dat is goed nieuws voor de Republikeinen.

In de Senaatsrace verliezen de Republikeinen twee staten aan de Democraten: Nevada en Wisconsin. Maar de GOP pakt van de democraten de zetels af in Indiana, Florida, Missouri en North- Dakota. Opvallend in deze Senaatverkiezing is de score van 67% voor Bernie Sanders in Vermont. Daarmee is de Democratische partij nog niet af van deze aanhanger van een linksere koers.

De nieuwe naar omhoog geschreven held van de democratische partij, Beto O’Rourke, ging met de duurste campagne van allemaal onderuit tegen senator Ted Cruz in Texas. Het is maar de vraag of deze O’Rourke met dit resultaat een prioritaire rol kan spelen in 2020. De running mate van Hillary uit 2016, Tim Kaine, behoudt zijn zetel voor Virginia. En dan is er de terugkeer van Mitt Romney als Republikeins senator voor de staat Utah.

Florida

De ‘sunshine state‘ zal ook in 2020 een belangrijker beslisser zijn bij de presidentsverkiezingen. Met 29 kiesmannen is deze staat al jaren de ‘key swing state‘ . Voor president Trump is Florida meer dan goed verlopen. Gouverneur Rick Scott wordt senator en daarmee zijn de beide senaatzetels van Florida Republikeins. De andere zetel is in handen van een ander opkomende persoon bij de GOP: Marco Rubio. Op zijn beurt wordt Gouverneur Rick Scott, die volgens de grondwet van de staat Florida einde mandaat is, opgevolgd door zijn partijgenoot: Ron DeSantis. Inzake de verkiezingen voor het Huis van Afgevaardigden behalen de Republikeinen er 14 van de 27 zetels. Het 23ste kiesdistrict blijft in handen van Debbie Wasserman-Schultz, de gewezen voorzitster van de Democraten en zij is de blauwe hoop voor 2020 in deze beslissende staat.

Conclusie

Deze tussentijdse verkiezing levert wel een Democratische meerderheid op in het Huis van Afgevaardigden. Maar het is zeker geen ‘blue wave’ geworden. Het levert een verdeeld Congres op en dat is per definitie geen slechte zaak voor de zittende president. Donald Trump heeft zijn greep op de GOP ook verstevigd met deze verkiezingen. Beide partijen zullen zich moeten bezinnen over de vraag wat nu moet gedaan worden: samenwerken of de confrontatie aangaan. Maar met het oog op 2020 staat president Donald Trump wel in ‘pole position’.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content