De wereld droogt uit: 10 risicogebieden

President Barack Obama spreekt de Amerikaanse media toe over de extreme droogte in Californië. © Reuters
Wided Bouchrika
Wided Bouchrika Freelancejournaliste

Van Californië tot het Midden-Oosten: enorme gebieden drogen helemaal uit en een miljard mensen heeft geen toegang tot veilig drinkwater. Op Wereldwaterdag staan we stil bij 10 gebieden waar het gebrek aan water in de toekomst voor spanningen kan zorgen.

Watertekorten vormen een bedreiging voor de voedselvoorraden en energieproductie en kunnen regeringen die al met armoede en sociale spanningen worstelen, nog meer onder druk zetten. Als er de komende tien jaar niets verandert, zal water worden ingezet als wapen.

Het Pacific Institute, dat problemen rond water en globale veiligheid onderzoekt, meldde dat het aantal gewelddadige confrontaties over water het laatste decennium vier keer zo groot is geworden. Grote concurrentie, slecht beheer en de impact van klimaatverandering zijn allemaal factoren die meespelen in de toename van conflicten over water.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

In 1985 zei Boutros Boutros-Ghali, toen secretaris-generaal van de Verenigde Naties, dat ‘de volgende oorlog in het Midden-Oosten over water zal gaan, niet over politiek.’ Hij had het mis. Maar hij was niet de enige met dat inzicht. In 1999 zei Ismail Serageldin, voormalige vicepresident van de Wereldbank , dat oorlogen in de volgende eeuw over water zouden gaan. En ook Kofi Annan, voormalig secretaris-generaal van de VN zei in 2001 nog dat de ‘wrede concurrentie over water een bron van conflict en oorlog zou worden in de toekomst.’

In al die jaren zijn heel wat oorlogen uitgevochten, maar niet om water. Toch worden de groeiende spanningen in de uitdrogende gebieden voelbaar. De volgende tien regio’s lopen momenteel gevaar:

1. Californië

De grondwaterreserves van de staat zijn tot zo’n laag peil gezakt dat het zelfs zichtbaar wordt voor satellieten die op 400 kilometer afstand rond de Aarde draaien. Zeventien rurale gebieden zijn gevaarlijk hard getroffen.

In januari 2014 klaagden milieuactivisten en sportvissers een aantal boeren aan die naar honderden nieuwe grondwaterbronnen wilden boren. Dat zou de rivierstand namelijk nog meer verlagen. Recent bleek dat het lage rivierpeil de zalm in de problemen brengt. De overheid overweegt er daarom de zalm met vrachtwagens naar zee te rijden.

De regio vreest voor lokale conflicten afhankelijk van de reacties van de staat en de federale overheid als de droogte aanhoudt.

Karkassen van koeien die slachtoffer werden van een lange droogte in Brazilië liggen op de dorre grond.
Karkassen van koeien die slachtoffer werden van een lange droogte in Brazilië liggen op de dorre grond.© Reuters

2. Brazilië

São Paulo, de grootste stad van Brazilië, balanceert op de rand van waterrantsoenering. Er wordt gevreesd voor een extreme droogte en watertekorten tijdens de Wereldbeker Voetbal in de zomer van 2014. Januari was de droogste maand ooit in de stad en het peil van het waterreservoir is naar 20,9 procent van zijn capaciteit gezakt. Dat is het laagste niveau in tien jaar.

De extreme droogte heeft ook de koffieregio in de bergen van Brazilië getroffen. De droogte vernietigde de oogst waardoor de koffieprijs met meer dan 50 procent de hoogte inschoot en de koffievoorraad voor de wereld in gevaar bracht.

De historische droogte dwong meer dan 140 steden tot waterbesparingen. Sommige districten zouden slechts om de drie dagen water ontvangen.

3. Iran

De hoofdstad van Iran, Teheran, gaat een serieus watertekort tegemoet. Er worden nu al plannen gemaakt voor rantsoenering in het gebied dat 22 miljoen inwoners telt, maar ook andere grote steden zullen zuiniger met het blauwe goud moeten omgaan. De Iraanse president Hassan Rouhani heeft de watervoorziening tot een item van de nationale veiligheid benoemd.

4. Verenigde Arabische Emiraten

In de Verenigde Arabische Emiraten zijn de tekorten zo ernstig geworden, dat het land zich nu toelegt op ontzilting, het zuiveren van afvalwater en het verzamelen van regenwater in een poging om de voorraad stabiel te houden. Tijdens een internationale conferentie over watervoorziening in Abu Dhabi zei de kroonprins sjeik Mohammed ben Zayed al-Nahyan dat water belangrijker is geworden dan olie voor het land.

5. Jordanië

Jordanië heeft de derde laagste waterreserves in het Midden-Oosten en heeft het daarbij ook moeilijk met het opvangen van een grote stroom Syrische vluchtelingen. Het land heeft te kampen met black-outs die te wijten zijn aan de watertekorten. Prins Hassan, de oom van koning Abdullah, waarschuwde dat er meer bloed zou vloeien in een oorlog om water en energie dan tijdens de Arabische Lente.

In Palestina grazen enkele schapen naast een uitgedroogde beek waar ooit fris water doorstroomde.
In Palestina grazen enkele schapen naast een uitgedroogde beek waar ooit fris water doorstroomde.© Reuters

6. Gaza

Ook de Gazastrook ondervindt problemen met watervoorziening. Een tekort aan drinkwater zou de 1,7 miljoen Palestijnen in de regio kunnen treffen. De Wereldbank heeft de constructie van een afvalwatercentrale beëindigd, die vervuiling van de ondergrondse aquifer moet voorkomen. Die grondwaterlaag voorziet ongeveer 400.000 mensen in de noordelijke Gazastrook van vers water.

Maar omdat de regio afhankelijk is van Israël voor de elektriciteitstoevoer, duiken er nu problemen op voor het opstarten van de centrale. Israël wil de drie extra nodige megawatts niet leveren, zolang Gaza de lopende elektriciteitsrekeningen niet betaalt. Ondertussen kunnen Hamas en de Palestijnse autoriteiten onderling niet beslissen wie de schuld moet aflossen.

Als een oplossing uitblijft, zal onbehandeld rioolwater de grondwaterlaag aan de kust blijven besmetten en in de Middellandse Zee vloeien. Het afvalwater dreigt ook een Israëlische ontziltingscentrale aan te tasten in het nabijgelegen Ashkelon.

Volgens Unicef is 90 procent van het water dat momenteel uit de aquifer wordt gepompt niet gepast voor menselijke consumptie. Meer dan vier op de vijf inwoners uit de regio kopen hun – meestal vervuilde – water aan een erg hoge prijs. Sommige gezinnen zouden een derde van hun inkomen aan water besteden.

7. Egypte

Egypte dringt er bij Ethiopië op aan de bouw van een mega-dam op de Nijl te stoppen. Het land wil haar historische rechten op de rivier koste wat het kost beschermen. Egypte heeft gevraagd naar een onderzoek dat moet nagaan of het project de rivierstroom zal verminderen.

8. Kenia

De regio Turkana in het noorden van Kenia heeft al jaren geen regen gezien. Gras heeft geen schijn van kans om te groeien en het vee wordt niet gevoed. Dat vee is de enige vorm van levensonderhoud voor de lokale bevolking. Meer dan een miljoen inwoners uit de regio heeft nood aan voedselhulp. Lokale politici vrezen dat het dodental zal toenemen als niet snel actie wordt ondernomen.

Turkana is slechts een van de vele regio’s in de hoorn van Afrika dat getroffen wordt door een enorme droogte die meer dan 13 miljoen mensen bedreigt.

9. Zuid-Azië

Ongeveer 600 miljoen mensen leven in het 2000 kilometer lange gebied dat zich uitstrekt van Oost-Pakistan, over de droge vlaktes van het noorden van India, tot Bangladesh. Het gebied wordt het intensiefst geïrrigeerd ter wereld en tot 75 procent van de boeren zijn er afhankelijk van opgepompt grondwater. En laat het nu net zijn dat de grondwaterreserves ter wereld uitgeput raken.

10. China

China kent een groeiende concurrentie rond water. Meer dan de helft van de nieuwe steenkoolcentrales zullen worden gebouwd in gebieden waar de watervoorziening al onder grote druk staat. De bouw van de centrales bedreigt de watervoorzieningen van de boerderijen, andere industrie en de lokale bevolking.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content