Hubert van Humbeeck

‘De VS en Europa weer op één lijn krijgen is minder simpel dan verwacht’

‘America is back’, verzekert Joe Biden de Europeanen. Maar is Europa daar wel helemaal klaar voor?

De jaarlijkse Veiligheidsconferentie in München betekent voor de geopolitiek zoveel als het World Economic Forum in Davos voor de economie. De Amerikaanse president Joe Biden is er al jaren een vaste gast. Hij vestigde in München overigens zijn reputatie van kampioen van de trans-Atlantische solidariteit, toen hij twee jaar geleden beloofde dat de Verenigde Staten hun bondgenoten niet zouden loslaten. ‘ We’ll be back‘, riep Biden, en hij kreeg er een staande ovatie voor. Hij begon zijn toespraak op de conferentie vorige week vrijdag, dit keer vanzelfsprekend digitaal, met een herinnering aan die belofte: ‘ America is back.

De VS en Europa weer op één lijn krijgen is minder simpel dan verwacht.

De conferentie leek dit jaar bij momenten op een soort geopolitiek exorcisme van Donald Trump. Voor de ex-president van de VS was Europa een vijand, voor Biden is het een partner die hij wil koesteren. Hij gelooft heilig in een verenigd westers front tegen de antidemocratische dreiging van Rusland en China. Alleen is de passage van Trump in Europa nog niet verteerd. Europa wil de klok niet noodzakelijk helemaal terugdraaien. Het wil niet meteen terug naar de tijd dat het van Amerika opgelegd kreeg wat het moest doen en denken.

Van de Franse president Emmanuel Macron, bijvoorbeeld, is bekend dat hij met Moskou wil praten. Hij vindt dat Europa voor zijn eigen belangen moet opkomen. Dat is ook ongeveer hoe Armin Laschet erover denkt, de nieuwe partijleider van de Duitse christendemocraten. Joe Biden vindt Nord Stream 2, de pijplijn onder de Baltische Zee die Russisch gas naar Duitsland moet vervoeren, ‘ a bad deal‘; voor bondskanselier Angela Merkel is het gewoon een zakelijke overeenkomst. Enkele weken voor Biden werd ingezworen, sloot Europa een investeringsakkoord met China. De vraag van Bidens omgeving om daar even mee te wachten en te overleggen, viel in Brussel op een koude steen. China is sinds vorig jaar de belangrijkste handelspartner van Europa en is zeker voor de Duitse export van het grootste belang.

Het probleem is dat er van de nieuwe relatie met Rusland, waar sommigen in Europa op aansturen, nog maar weinig in huis is gekomen. De Europese buitenlandvertegenwoordiger, Josep Borrell, werd tijdens een recent bezoek aan Moskou zelfs gewoon belachelijk gemaakt. Toch wordt Europa onrustig bij de gedachte aan de hardere houding die Biden tegenover Rusland bepleit. De president zette al grote stappen, maar de VS en Europa weer op één lijn krijgen tegenover China en Rusland is minder simpel dan verwacht. Terwijl dat toch essentieel is voor zijn buitenlandse agenda. Amerika is terug. Nu moet Biden er de Europeanen nog van overtuigen dat zij daar echt beter van zullen worden.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content