‘De verkiezingsuitslag was geen afgang voor Trump, wél voor alle kunstenaars en journalisten’

Alles is beter dan naar CNN kijken.

Ik was op zoek naar een beetje hoop, vorige woensdagavond. De Amerikaanse presidentsverkiezingen kenden nog geen officiële winnaar, terwijl ze hadden moeten uitdraaien op een absolute vernedering. Alleen de mensen die op verkiezingsdag in de Verenigde Staten aan het coronavirus waren gestorven, waren al allemaal geteld: 1130, dubbel zo veel weer als de dag ervoor. De verkiezingsuitslag was geen afgang voor Donald Trump en was het dus wél voor alle kunstenaars, journalisten, schrijvers en intellectuelen die zich vier jaar lang kwaad hebben gemaakt op de president. Met Trump was de verbeelding misschien vier jaar lang aan de macht, maar hun werk heeft er helemaal geen impact op gehad.

Was er dan nergens wat hoop te sprokkelen?

Ik dacht iets te hebben gevonden: ik zou die avond kijken naar de livestream van De zaak-Shell, een theaterstuk van Anoek Nuyens en Rebekka de Wit. De kaartjes die ik voor die voorstelling in november in Brussel had waren waardeloos geworden, natuurlijk, maar de laatste keer dat ze voor een publiek mocht doorgaan, in Amsterdam, werd online uitgezonden. De aanleiding is de rechtszaak die de Nederlandse ngo Milieudefensie heeft aangespannen tegen Shell, en die in december voorkomt. Milieudefensie eist dat de oliemagnaat dringend veel meer doet tegen de opwarming van de aarde. Zulke rechtszaken hebben kans op slagen, vaak op basis van klimaatambities waar politici op een onbewaakt moment hun handtekening onder hebben gezet. Om de uitvoering ervan ook echt af te dwingen, kunnen we alleen maar hopen op enkele wereldvreemde rechters.

De zaak-Shell loste die verwachting niet echt in. In plaats van de uitgesponnen TED Talk waar ik op had gehoopt, zijn het vijf monologen waarin telkens een actor uit het klimaatdebat wordt geportretteerd. Te beginnen met de baas van Shell, die in deze versie door Jaap Spijkers werd gespeeld en in Vlaanderen door Peter Van Den Begin zou zijn neergezet. Zijn speech is nog het best samen te vatten als razend slim cynisme, wat al helemaal niet de hoopvolle boodschap was waarop ik had gerekend.

De zaak-Shell is bijzonder goed en interessant, maar maakt eerder inzichtelijk waarom de opwarming zo’n onoplosbaar probleem is dan een uitweg te tonen. De rechtszaak in december zullen we gewoon moeten afwachten. En intussen had ik woensdagavond toch maar mooi een excuus om twee uur lang niet naar CNN te hoeven kijken.