Toen Donald Trump net verkozen was, woedden vooral in de Amerikaanse media discussies over de ‘normalisering’ en ‘nooit-normalisering’ van de president. De ‘normalisering’ lijkt aan de winnende hand, Trump creëert een nieuwe realiteit.
Je kon de discussie op meerdere plaatsen vinden, maar misschien het scherpst en het eerst in The New Yorker. Al in de verkiezingsnacht pleitte hoofdredacteur David Remnick voor de niet-normalisering van Donald Trump.
‘In de komende dagen’, schreef hij, ‘zullen commentatoren pogingen ondernemen om deze gebeurtenis (de verkiezing van Trump, nvdr.) te normaliseren. Ze zullen hun lezers en kijkers proberen te sussen met gedachten over de “aangeboren wijsheid” en het “fatsoen ten gronde” van het Amerikaanse volk. Ze zullen de heftigheid van het getoonde nationalisme relativeren, de wrede keuze om een man op het schild te tillen die in een met goud bekleed vliegtuig rondreist, maar zich de populistische retoriek van bloed en bodem heeft toegeëigend.’
Remnick gruwde van die houding en wees erop dat, zoals George Orwell eerder heeft geargumenteerd, wetten geen garantie bieden dat er geen aberraties zullen volgen. Wetten kunnen namelijk veranderd worden. Trump kun je volgens hem niet met de grondwet en met de vrijheden vertrouwen. Remnick riep op tot volgehouden verzet. ‘Want wanhoop is geen antwoord. Wat ons rest te doen is dit: autoritarisme bestrijden, leugens aan de kaak stellen, eerbaar en heftig kampen in de naam van Amerikaanse idealen. Dat is alles wat er te doen is.’
Later, in een gesprek aan de Columbia School of Journalism, laakte hij commentatoren die als er een keer ‘geen vuur uit zijn mond komt’ Trump onmiddellijk de hemel inprijzen. Dan doen ze, zei hij, alsof de president een retorisch wonder van het niveau van Abraham Lincoln heeft voortgebracht. ‘Dat vind ik een gevaarlijke normalisering.’
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Op dit standpunt van onder meer Remnick werd na de eedaflegging gereageerd door de conservatieve columnist Dan McLaughlin die in de Los Angeles Times net pleitte voor het tegenovergestelde: zuivere’normalisering’, waarbij iedereen in ongewone omstandigheden normaal blijft doen.
Hij had een hele lijst klaar. De Republikeinen moesten wat hem betreft zo snel mogelijk helderheid helpen scheppen over de Russische inmenging in de verkiezingen. De Democraten moesten niet te snel in een verzetslogica stappen en ‘luie’ vergelijkingen met Hitler vermijden. De pers moest er zich voor hoeden niet alleen over de leugens te berichten, maar ook over de verwezenlijkingen.
‘Terwijl het Trump aanmoedigt om normaal te zijn, hoeft Washington zijn breuklijnen niet los te laten. De politieke debatten kunnen en moeten verdergaan. Trumps kiezers willen verandering, en sommige veranderingen zijn nodig, terwijl andere voorstellen gebaseerd zijn op halfbakken ideeën die de moeite van het tegenhouden waard zijn.’
‘Maar de atmosfeer van permanente crisis en overdrijving is slecht voor de geestelijke gezondheid van het land en kan ons op paden sturen van waar het moeilijk terug te keren is.’
Hij besloot met een variant op de presidentiële slogan: ‘Laten we Amerika opnieuw gewoon maken’.
Problemen
Het zijn allebei problematische posities. Wat betekent niet-normaliseren bij een president die, zoals alle voorgangers, en allicht nog meer dan alle voorgangers, alomtegenwoordig is? Zijn invloed gaat van hulpacties bij natuurrampen, over belastingen of beslissingen over nieuwe postzegels en nieuwe bankbiljetten, tot de benoeming van een rechter voor het hooggerechtshof. Hoe anders behandel je deze president, en op welke terreinen?
De ‘gewone’ aanpak is ook gedoemd omdat Trump zelf voortdurend ‘de atmosfeer van permanente crisis en overdrijving’ aanpookt, de realiteit beschouwt als plasticine en niet liever doet dan vuurtjes aansteken. Hij gebruikt een krachtterm voor Football-spelers die actievoeren tegen politiegeweld (‘son of a bitch’), terwijl hij ‘goede mensen’ ontwaarde tijdens een manifestatie van neonazi’s.
En wie, zoals de columnist in de LA Times aanraadde, de concrete plannen en maatregelen van de regering Trump wil beschrijven, zal vaststellen dat er nog heel weinig gedetailleerde plannen bekendgemaakt zijn, laat staan gerealiseerd.
Af en toe doet Trump zowaar echt ‘normaal’. Na zijn uitspraken over de ‘goede mensen’ bij de neonazi’s ondertekende hij een gezamenlijke resolutie van Huis en Senaat waarin ‘White nationalists, White supremacists, the Ku Klux Klan, neo-Nazis, and other hate groups‘ werden veroordeeld.
Normaal voor de Verenigde Naties
Er is een andere manier waarop Trump normaal wordt, en die al aangehaald werd door Remnick. Na vuurspuwende toespraken, zoals die bij zijn eedaflegging, zien commentatoren tussenkomsten van de president nu gauw als ‘gematigd’, ‘normaal’, ‘een toespraak waarin de meeste passages nauwelijks verschillen van toespraken die George W. Bush of Barack Obama hadden kunnen geven’.
Als voorbeeld geldt de toespraak die Trump eerder deze maand voor de Verenigde Naties (VN) hield. Ja, Trump dreigde ermee Noord-Korea van de kaart te vegen, en dat hadden ze tijdens de algemene vergadering nog niet zo vaak gehoord. En ja, hij ging te keer tegen het regime in Venezuela en tegen de Iran-deal. Maar minstens driekwart van de toespraak was ‘constructief’. Trump bewees lippendienst aan een organisatie die hij tijdens de verkiezingscampagne voortdurend met de grond gelijk had gemaakt.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
De avond na de toespraak zaten buitenlandspecialisten in het praatprogramma van de bedaagde Charlie Rose om uit te leggen hoe normaal het uiteindelijk allemaal wel geweest was.
Normaal op abnormale wijze, weliswaar. Want uit dezelfde toespraak bleek ook hoe erg de wereld was veranderd. Het was een toespraak die vijf jaar geleden ondenkbaar zou geweest zijn. De president bejubelde onbekommerd zijn nationalistische agenda (America First!), bevestigde het opblazen van handelsakkoorden, en argumenteerde tegen vrijhandel. Hij maakte geen woorden vuil aan democratie, en schudde welwillend de hand van dictators.
Het is zeer de vraag of de Democraten voor 2020 een kandidaat zullen verkiezen die wel nog, zoals Obama het deed (ongetwijfeld met enige hypocrisie), altruïsme, en het naleven van verdragen binnen een wettelijke context, en relatief open grenzen voor mensen en goederen zal verdedigen.
In afwachting is er een nieuw normaal: Donald Trump.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
