‘De arrestatie van Carles Puigdemont op Sardinië komt premier Sánchez slecht uit’

Corona duwde het conflict tussen Spanje en de regio Catalonië naar de achtergrond. Nu gaan Madrid en Barcelona weer praten.

Nu de pandemie min of meer onder controle lijkt, hervat ook in Spanje het normale politieke leven. De sociaaldemocratische premier Pedro Sánchez sprak vorige week na anderhalf jaar opnieuw met Catalaanse leiders over manieren om de fel verstoorde relatie tussen Madrid en Barcelona te herstellen. In 2017 kwam Madrid brutaal tussenbeide toen Catalaanse nationalisten een ongrondwettelijk referendum over onafhankelijkheid voor Catalonië organiseerden. Nationalistische leiders werden opgepakt en kregen lange gevangenisstraffen. De toenmalige president van Catalonië, Carles Puigdemont, nam de benen en woont sindsdien in België.

Het valt mee voor Sánchez dat Catalonië ondertussen wordt geleid door Pere Aragonès, de voorman van ERC, een partij van linkse Catalaanse nationalisten. Die heeft alvast een gematigder reputatie dan Puigdemont en zijn partij. Sánchez van zijn kant leidt in Madrid een minderheidsregering en heeft in het parlement de steun van onder meer de linkse Catalanen nodig om overeind te blijven. Het is daarom geen toeval dat hij in juni in een pardon voorzag voor negen vooraanstaande Catalanen, die voor hun rol bij het referendum in 2017 in de cel zaten. De felle reactie van Madrid toen was overigens omstreden: kunnen mensen in Europa nog worden opgesloten om hun politieke overtuiging? De vraag blijft nu hoeveel speelruimte Sánchez heeft om Barcelona tegemoet te komen.

Want de standpunten liggen hoe dan ook ver uiteen. De ERC vraagt niet alleen amnestie voor iedereen die door het referendum problemen kreeg met het gerecht, maar ook en vooral erkenning van het Catalaanse recht op zelfbeschikking en de kans om dit keer een bindend referendum over onafhankelijkheid te organiseren. Zeker dat laatste is voor Sánchez onbespreekbaar. Hij legt meer geld op tafel voor Catalonië en wil praten over een herziening van de autonomie die Barcelona nu geniet, binnen de grenzen van Spanje.

De arrestatie van Puigdemont op bezoek bij nationalisten op Sardinië, misschien niet toevallig enkele dagen nadat de gesprekken in Spanje werden hervat, komt Sánchez slecht uit. De premier danst op een slappe koord. Aan de ene kant kan hij niet zonder de steun van Catalaans links in het Spaanse parlement. Aan de andere kant vindt een meerderheid in Spanje dat hij nu al veel te mild is voor de separatisten in Barcelona. Als de gesprekken nu in het water vallen, betaalt hij daar politiek een prijs voor. Spanje kan zich dan opmaken voor een nieuw rondje armworstelen met Catalonië.