Maren Moreau

De antihomowet in Oeganda: geen zwart-wit verhaal

Maren Moreau Freelance journaliste

Maren Moreau, studente journalistiek aan Thomas More Mechelen, was drie weken in Oeganda en wil een en ander in perspectief plaatsen. ‘Het westerse, christelijke denken is mee de voedingsbodem geweest voor deze intolerante antihomowet.’

Oeganda rijmt voor velen niet met een fantastische reisbestemming. Ik kreeg ontelbare ‘oei’s’ en ‘wees maar voorzichtig’s’ over me heen gekwakt voor mijn vertrek naar de parel van Afrika. In het bijzonder door de mediahetze over de beruchte antihomowet.

Ik kan het ze niet kwalijk nemen. Nieuws over het land sijpelt maar sporadisch door. En verhalen over extreme wetten en mensen als Joseph Kony in het verleden zijn nu eenmaal spectaculairder dan positieve verhalen. Bovendien was het ook hallucinant nieuws: een wet die homoseksualiteit strafbaar maakt. In de Oegandese schandaalkrant Red Pepper werden zelfs foto’s afgedrukt van vermeende homo’s en lesbiennes. De focus op deze extremen in onze pers doen vergeten dat de aanvaarding van de wet toch net dat tikkeltje genuanceerder is dan we denken.

Ten eerste is niet iedereen het eens met de heksenjacht die de Red Pepper probeert te voeren. Ik sprak met studenten journalistiek aan de Makerere Universiteit in Kampala die bijzonder kritisch staan tegenover de krant. Ze vinden dat de artikels die mensen door het slijk halen geen journalistiek is, dat de krant onkritisch tegenover de overheid staat en dat de publicatie van de foto’s rond de antihomowet totaal onjuist is.

Ten tweede schaart ook niet iedereen zich achter de wet van de president. Zelfs een priester uit Entebbe waarmee ik sprak, reageerde afkeurend. “Ik geloof dat God man en vrouw heeft geschapen om zich voort te planten”, zei hij. “Twee mannen en twee vrouwen kunnen samen geen kinderen krijgen dus dat is niet natuurlijk. Maar wie ben ik om hen te beoordelen? Ik ben niet voor homoseksualiteit maar er zijn andere manieren om hiermee om te gaan dan deze wet die personen criminaliseert. Op die manier gaan we mensen van hun vrijheid beroven en dat is fout.” Ook journaliste en Afrikakenner Els De Temmerman vertelde me dat er veel Oegandezen tegen homoseksualiteit zijn maar dat het vooral een politiek wapen van president Musenevi zelf is en dat niet iedereen het eens is met hem.

Bovendien, zegt De Temmerman, was homoseksualiteit lange tijd geen issue in het land. Het zijn de Amerikaanse missionarissen die de gedachte dat homoseksualiteit een ziekte is het land binnen smokkelden. De heftige reacties op de Oegandese wet als zijnde een Afrikaanse barbaarse beslissing zijn dus vrij hypocriet. Het westerse, christelijke denken is mee de voedingsbodem geweest voor deze intolerante wet. En hoewel wij nu verder mogen staan in dat denken en voor ons gelijke rechten een evidentie lijkt, mogen we niet vergeten dat die aanvaarding nog maar heel recent is. En dat er zelfs in ons land nog een lange weg te gaan is.

Het is gemakkelijk om naar andere culturen te wijzen met ons paternalistisch vingertje. Elk land heeft zijn eigen verhaal, zijn eigen evolutie en zijn eigen tempo. Laten we proberen die verhalen juist te kaderen. Te beginnen met verhalen in de media. De Red Pepper in Oeganda mag dan de gruwelijke beslissing maken om foto’s van homo’s en lesbiennes te publiceren, laten wij niet in de val trappen om alleen daaraan aandacht te schenken. Hoe gemakkelijk en verleidelijk zo’n schandaalverhaal ook is, we weten dat de werkelijkheid nooit zo zwart-wit in elkaar zit. Oeganda heeft nog een lange weg te gaan in gelijke rechten en degelijke journalistiek. Maar ook wij kunnen iets dieper graven en verschillende kleuren ontginnen als het gaat om buitenlands nieuws. Alleen op die manier kunnen we dingen in hun context plaatsen.

Deze productie is gemaakt in het kader van het journalistieke trainingsprogramma Beyond Your World van Thomas More in Mechelen. Beyond Your World wordt financieel mede mogelijk gemaakt door de Europese Commissie en het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content