D-day voor de euro: Duitsland velt een vonnis

In Karlsruhe neemt het Duits Grondwettelijk Hof (DGH) een beslissing die, eens te meer, een mijlpaal is in de eurocrisis. Drie vragen aan Johan Van Overtveldt.

Haalt de euro het einde van de week? Met een beslissing van het Duits Grondwettelijk Hof (DGH) moet de Europese eenheidsmunt alvast weer een zeer belangrijke hindernis nemen. Drie vragen aan Johan Van Overtveldt, hoofdredacteur van Knack en Trends en auteur van het boek ‘Het Einde van de Euro’.

Waar gaat het over?

Johan Van Overtveldt: Het DGH moet beslissen of het permanente Europees stabiliteitsfonds (European Stability Mechanism, ESM) al dan niet in overeenstemming is met de Duitse grondwet. Het ESM beschikt in principe over 500 miljard euro, een klein stukje onder vorm van volstort kapitaal, het merendeel onder vorm van garanties verleend door de gezonde eurolanden.

Meer concreet zal het DGH zich uitspreken over de vraag of dit ESM geen ondermijning uitmaakt van de macht van het democratisch verkozen parlement. Vaak wordt vergeten dat het DGH zich met dezelfde vraag voor ogen ook zal uitspreken over de grondwettelijkheid van het begrotingspact afgesloten tussen de politieke leiders van de eurozone.

Waaruit kan de beslissing bestaan?

Johan Van Overtveldt: Ten gronde kan de beslissing twee richtingen uit. Ofwel keurt het DGHde ESM-statuten en het begrotingspact onverkort goed of verbindt er nauwelijks hinderende voorwaarden aan.

Ofwel verwijst het DGH het hele ESM-project naar de prullenmand of verbindt er heel strikte en moeilijk voldoenbare voorwaarden aan (bijvoorbeeld: elke beslissing van het ESM moet eerst aan het Duits parlement voorgelegd worden).

Wat zijn de gevolgen?

Johan Van Overtveldt: In het eerste geval kan de nu uitgestippelde strategie voor de redding van de euro gewoon verder ontrold worden. Het ESM kan dan operationeel gemaakt worden om onder meer voor directe steun aan noodlijdende landen te zorgen alsook voor de herkapitalisering van banken binnen de eurozone.

Gegeven de noden van landen als Spanje en Italië is het zeer de vraag of de voorziene 500 miljard euro zal volstaan, zeker in het geval belangrijke landen als de twee net genoemde omwille van hun problemen eigenlijk niet meer kunnen bijdragen aan het ESM.

Is het ESM up and running dan kan de ECB haar vorige week afgekondige interventiestrategie beginnen ontplooien. De ECB verbond interventies op de obligatiemarkten ten voordele van noodlijdende eurolanden aan het afsluiten van een saneringsprogramma met het ESM. De diverse problemen inherent aan die ECB-interventies zullen dan snel aan de orde komen (interne discussie in de ECB, moral hazard, …). Met andere woorden, ook met een positieve beslissing van het DGH is de eurocrisis absoluut nog niet achter de rug.

In het tweede geval – een radicale of quasi-radicale afwijzing van het ESM – slaat de onzekerheid binnen de eurozone onmiddellijk terug op grote schaal toe, niet in het minst omdat dan ook een cruciale pilaar onder het Draghi-plan van vorige week weg gekegeld wordt.

Een Duits nein naar het ESM toe blokkeert meteen ook de strategie van de ECB. Ofwel is het dan snel opnieuw chaos op de obligatiemarkten met onder meer opnieuw fors stijgende rentevoeten voor landen als Spanje en Italië, ofwel moet de ECB dan tegen hoge snelheid haar strategie ten gronde herzien. Mogelijks komen er dan onvoorwaardelijke interventies vanwege de ECB en is de oplossing van de eurocrisis verder af dan ooit.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content