Claudia López wil de eerste vrouwelijke president van Colombia worden
‘Ik word aldoor de mogelijks eerste Colombiaanse lesbische president genoemd. Dat ik op vrouwen val, hoort daar blijkbaar altijd bij,’ zegt Claudia López. Als presidentskandidaat heeft ze ingrijpende verandering in het hoofd voor Colombia, al weet ze niet zeker of het land daar klaar voor is.
Claudia López publiceerde wekelijks columns voor grote kranten en heeft twee boeken geschreven over de conflictueuze jaren van Colombia: een over de guerillabeweging FARC en een over de geschiedenis van het paramilitarisme. Ik spreek haar in het Congreso, het kloppende hart van de politiek in Colombia, nadat ze een grootschalig onderzoek rond corruptie heeft gepubliceerd. Een dag later zal ze beginnen aan haar tour door Colombia, de start van haar campagne voor de presidentsverkiezingen van maart 2018.
U wil naar eigen zeggen president van Colombia worden omdat u de politieke macht, die nu gelijkstaat aan corruptie, wil veranderen. Waarom is corruptie zo’n urgent thema in Colombia?
Vorig jaar nog werd berekend dat corruptie ons ieder jaar zo’n 14 miljard euro kost. Dan weet je dat dit punt hoog op de politieke agenda moet.
Claudia López: Cliëntelisme, corruptie en de politieke graaicultuur zijn al jaren de norm om dit land te besturen. Het is dus zeker geen probleem dat zomaar ineens opdook. Vorig jaar nog werd berekend dat corruptie ons ieder jaar zo’n 14 miljard euro kost. Dan weet je dat dit punt hoog op de politieke agenda moet.
Hoe wilt u de corruptie dan aanpakken?
López: Corruptie bestrijden is een politiek project dat van binnenuit moet groeien. Het zal dus van de politieke elite zelf moeten komen. De uitroeiing van corruptie en de hervorming van het politieke systeem zal een ‘window of opportunity’ bieden voor Colombia. De weg voorwaarts bestaat uit een modernisering van onze economie en het invoeren van een meer progressief en inclusief belastingstelsel.
Gelooft conservatief Colombia dat ook?
López: We moeten onze samenleving meer durven openstellen, zowel op economisch als sociaal vlak. Zo denk ik dat we de kloof tussen man en vrouw, hoe traag ook, aan het dichtrijden zijn. Onderwijs kan daar in zekere zin toe bijdragen. Voor het eerst in de geschiedenis van Colombia studeren meer vrouwen af aan de universiteit dan mannen. Dat is een ontwikkeling die we gradueel moeten doortrekken in andere sectoren door bijvoorbeeld quota op te leggen. Op dit moment is een op de vijf senatoren een vrouw – in de komende jaren zal dat cijfer ongetwijfeld stijgen. Ik zou cynisch kunnen zijn en zeggen dat andere landen beter af zijn, maar twintig jaar geleden was de man-vrouwverhouding bij senatoren nog een op tien. Dat stemt me hoopvol om de strijd voor een meer gelijke maatschappij voort te zetten.
Voor het eerst in de geschiedenis van Colombia studeren meer vrouwen af aan de universiteit dan mannen.
U wilt ook op onderwijs inzetten om de ongelijkheid in Colombia terug te dringen.
López: Mensen die beter opgeleid zijn, kunnen de Colombiaanse maatschappij helpen innoveren en diversifiëren. Naast het bestrijden van corruptie en het aanpakken van ongelijkheid, zijn er nog twee thema’s die hoog op mijn politieke agenda staan. Ten eerste de beëindiging van het conflict en ten tweede het moderniseren van onze economie. Colombia is een van de landen met de hoogste inkomensongelijkheid ter wereld.
Voor al die problemen speelt onderwijs een sleutelrol. Door beter onderwijs aan te bieden kunnen we streven naar een meer gediversifieerde en vooruitstrevende samenleving. Hoger opgeleide burgers in combinatie met werkgelegenheid zorgen ook voor een daling in criminaliteit.
Is het onderwijssysteem in Colombia niet inherent ongelijk door de gedeeltelijke privatisering?
López: Jazeker. De kwaliteit en de prijs van het publieke onderwijs verschillen erg van het private: zo krijgt een leerling in het publieke systeem gemiddeld vijf uur les per dag terwijl dat bij in private systeem zo’n acht uur is. Leerlingen in de publieke school hebben zes jaar onderwijs, in de private sector is dat gemiddeld elf à twaalf jaar.
Natuurlijk wordt het publieke systeem vaker aangewend door het overgrote deel van de bevolking hier, net omdat het betaalbaar en toegankelijk is. We moeten daarom waken over die verschillen en pogen om die kloof te dichten. In mijn plannen moet iedereen ten minste acht jaar aan onderwijs genieten en twee jaar aan educatie op universitair niveau. 40.000 studenten per jaar krijgen vandaag de kans om dit traject te doorlopen met de steun van de overheid. Ik wil dat optrekken naar twee miljoen studenten per jaar.
Kan het huidige publieke onderwijssysteem dergelijke hervorming aan?
López: Om het publieke onderwijs op een gedegen manier te hervormen hebben we nood aan extra financiële middelen. Ik hoop die te kunnen recupereren uit het geld dat vrijkomt in de nasleep van mijn corruptie-onderzoek. Een sleutelrol in die hervorming is weggelegd voor leerkrachten, alleen vrees ik dat ze op dit moment met te weinig zijn om de verandering mogelijk te maken. Op dit moment is de status van deze job te gedegradeerd en onaantrekkelijk. Wie zou nu voor leerkracht studeren als je bij het begin al weet dat je 15 procent minder zal verdienen dan andere beroepen in de publieke sector? Daarom moeten we de kwaliteit van de opleiding en het loon van leerkrachten gradueel optrekken om die acht jaar onderwijs te kunnen garanderen.
‘Een van de grootste problemen in Colombia is het machogedrag in de politiek en de dominantie daarvan’, zei de Ierse premier tijdens een staatsbezoek. Denkt u daar iets aan te kunnen veranderen?
López: Ik weet niet of ik überhaupt iets kan veranderen. Ik denk dat het eerder omgekeerd werkt: net omdat de Colombiaanse maatschappij langzaam progressiever wordt, maak ik kans om de volgende president van Colombia te worden. Toch blijven het conservatisme en het katholieke geloof de dominante dogma’s hier. Net als het idee dat de vrouw inferieur is aan de man. Daar moeten we stilaan vanaf, zowel in Zuid-Amerika als in de rest van de wereld. Daarom heb ik vertrouwen in de komende generatie, omdat ik ervan overtuigd ben dat zij de lijnen van de toekomst zullen uittekenen met nieuwe, verfrissende inzichten, met meer gelijkheid tussen man en vrouw en hopelijk met minder conflicten.
Is Colombia klaar voor een vrouwelijke president?
López: Anders zou ik hier niet zitten. Ik hoop dat mijn geslacht en lesbische geaardheid mijn weg naar het presidentschap zal belemmeren. Als het van mijn neven en nichtjes afhangt, staat niets mijn succes nog in de weg. ‘What the hell,’ zeggen ze dan, ‘we leven in de 21e eeuw. Wake up!’ En ik kan hen geen ongelijk geven, ik word aldoor de mogelijks eerste Colombiaanse lesbische president genoemd. Dat ik op vrouwen val, hoort daar blijkbaar altijd bij. Misschien heeft dat te maken met het feit dat ruim tweederde van de bevolking hier homoseksualiteit nog beschouwt als een ziekte. Komaan, je doet toch aan politiek los van je geaardheid of geslacht?
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier