Chinakenner Jonathan Holslag voorspelt dat de nieuwe generatie leiders in China een moeilijk decennium tegemoet gaan.
Deze week begint in Peking het 18e Nationaal Congres van de Communistische Partij, waarop de nieuwe generatie leiders van de Volksrepubliek wordt voorgesteld. De nieuwe president en partijchef wordt Xi Jinping, en dat is niet echt een politieke liberaal. ‘Hij moet vooral de toekomst van de partij verzekeren,’ zegt Jonathan Holslag, die vorig jaar promoveerde op een doctoraalscriptie over de ontwikkeling van China tot grootmacht. Hij is het uithangbord van het Brussels Institute for Contemporary China Studies van de Vrije Universiteit Brussel.
Holslag ziet bij de nieuwe gezichten weinig hervormingsgezindheid. Hij stelt wel het voornemen vast om meer macht te concentreren in minder handen. ‘De nieuwe generatie krijgt te maken met een complexer sociaal klimaat in een economie die op haar retour is. Het internationale economische klimaat en het toenemende protectionisme elders sterken China in de overtuiging dat overheidscontrole op de economie belangrijk blijft.’
Toch is China in het voorbije decennium ook een vrijer land geworden. Holslag: ‘De discussie over waar het met China naartoe moet, worden op het scherpst van de snee gevoerd. Enerzijds is er kritiek op het economische beleid. Anderzijds is er veel koudwatervrees om het bestel te ontmantelen. Waarbij Westerse kritiek snel wordt ervaren als bemoeizucht.’
De volgende tien jaar worden hoe dan ook moeilijk. ‘Mensen in de periferie van de top beseffen dat. Ze zeggen: we hebben twintig jaar van voorspoed gehad, nu volgen twintig jaar van rampspoed. Het is niet zeker dat China daar sterker uit komt. Onder vier ogen houden Chinezen rekening met een totale ontrafeling van het apparaat.’
Dat is ook geen goed nieuws voor de rest van de wereld. ‘Ik heb altijd gewaarschuwd voor te veel euforie over het Chinese groeimirakel’, zegt Jonathan Holslag. We moeten goed nadenken over wat ons te doen staat als het in China grondig misloopt. Grote Duitse investeerders bereiden zich voor op een verslechtering van het sociale en politieke klimaat in Peking. Dat zou onze overheid ook moeten doen.’ (HvH)
Het volledige interview met Jonathan Holslag leest u deze week in Knack.
