Europees president Charles Michel bepleit de organisatie van een multilaterale conferentie om de spanningen tussen Turkije en Griekenland in het oostelijke deel van de Middellandse Zee te bedaren en de belangrijkse twistpunten in de regio te bespreken.
‘We zijn bereid te reageren als de Europese Unie en haar lidstaten niet worden gerespecteerd, maar tegelijk moeten we ook een dialoog en een positieve benadering aanbieden’, aldus Charles Michel.
Turkije staat prominent op de agenda van de Europese top die op 24 september in Brussel plaatsvindt. De regeringsleiders plannen al langer een strategisch debat over de relaties met het buurland. De coronacrisis doorkruiste de agenda, maar een discussie dringt zich nu echt op door het geladen gasconflict met EU-lidstaten Griekenland en Cyprus.
‘Er is een escalatie aan de gang, met steeds meer incidenten en militaire middelen in de regio. Dit moet stoppen’, verklaarde Michel vrijdag in een gesprek met een aantal journalisten. ‘Een multilaterale conferentie zou kunnen helpen om, eerst, de situatie te de-escaleren en, ten tweede, oplossingen te zoeken voor de vele kwesties waarover we van mening verschillen.’
‘Duidelijke boodschap’
Michel denkt aan een brede conferentie, waarin naast de disputen over de maritieme grenzen ook thema’s als energie, migratie en veiligheid aan bod zouden kunnen komen. ‘Ik heb het idee al informeel getest bij een aantal Europese en externe collega’s, ook met Turkije. Ik zeg niet dat we een duidelijke “ja” kregen, maar de reactie was ook niet negatief’, vertelde de Belgische oud-premier. Michel beseft dat er nog heel wat zaken uitgeklaard moeten worden vooraleer zo’n conferentie in de steigers kan worden gezet, maar ‘het kan de beste kans zijn op een de-escalatie en een meer positieve aanpak’. ‘Alleen al een discussie over format en modaliteiten zou constructiever zijn dan de huidige situatie.’
Tegelijkertijd moet volgens Michel duidelijk zijn dat de EU niet aanvaardt dat Ankara unilateraal en in strijd met het internationale recht blijft optreden. ‘Ik ben voorstander van de wortel en de stok. Welke instrumenten hebben we om onze relaties te verbeteren, en welke om het signaal te geven dat we niet accepteren dat we niet gerespecteerd worden? We willen respect. Dat is een duidelijke boodschap.’
Hoe gespannen de situatie is, blijkt intussen uit de pogingen van Navo-secretaris-generaal Jens Stoltenberg om technische gesprekken tussen de twee Navo-kemphanen op te starten. Die gesprekken, die militaire incidenten moeten vermijden, werden donderdag op gang getrokken, maar vrijdag maakte de Griekse regering nog maar eens duidelijk dat er pas echt gepraat kan worden wanneer alle Turkse schepen uit haar exclusieve economische zone van Griekenland vertrekken. ‘Eerst de provocaties stoppen, dan de gesprekken starten’, luidde het.
