Catalaanse tegenstanders onafhankelijkheid verbreken stilte

Mensen zwaaien met Spaanse vlaggen tijdens de verenigingsdemonstratie in Barcelona, 8 oktober 2017 © REUTERS
Hagar Jobse
Hagar Jobse Freelancejournalist

Gisteren kleurde het centrum van Barcelona roodgeel, de kleuren van de Spaanse vlag. Honderdduizenden Spanjaarden demonstreerden in de Catalaanse hoofdstad tegen de onafhankelijkheid van Catalonië.

Het was voor het eerst dat de tegenstanders van onafhankelijkheid in de regio massaal van zich lieten horen. De afgelopen weken leek het wel alsof heel Catalonië voor de onafhankelijkheid is. Een campagne aan het ‘nee-front’ ontbrak volledig en van de 42 procent van de Catalanen die op 1 oktober hun stem uitbrachten, stemde negentig procent voor. Gezien de illegaliteit van het referendum, is het aannemelijk dat de thuisblijvers tegen zouden hebben gestemd. De zwijgende meerderheid, worden de tegenstanders dan ook wel genoemd. Maar nu het uitroepen van de eenzijdige onafhankelijkheidsverklaring écht op handen lijkt te zijn, werd die stilte gisteren doorbroken en blijkt hoe verdeeld Catalonië eigenlijk is.

De demonstranten lopen rond met leuzen als ‘Twee vlaggen in één. Dat kan! en ‘Catalonië is Spanje‘. Of, ‘Genoeg nu. Laten we even redelijk zijn, de slogan van de mars. Viva España, schalt de menigte. ‘Puigdemont, aftreden! , roept iemand.

‘We hadden gewoon nooit verwacht, dat het zo ver zou komen, antwoordt de uit Barcelona afkomstige deelneemster aan de demonstratie Jessica Ramiro (31) op de vraag waarom de tegenstanders van onafhankelijkheid hun mond niet eerder opentrokken. Ze vervolgt: ‘Maar nu realiseerden we ons dat we niet langer konden zwijgen. Hoewel ze het gewelddadige optreedt van de Guardia Civil op één oktober niet goed keurt, ligt de fout volgens haar vooral bij onafhankelijkheidsbeweging. ‘Je kunt niet gewoon zomaar tegen de wet ingaan en een referendum uitroepen. ‘

Ik houd ervan om bruggen te slaan, van eenheid. Nieuwe grenzen trekken heeft helemaal geen zin.

Ook Jesús Álvarez (80) had nooit gedacht dat de onafhankelijkheid zo dichtbij zou komen. Hij komt oorspronkelijk uit Aragón, maar woont al jaren in Barcelona. ‘Mijn kinderen zijn allemaal getrouwd met Catalanen , vertelt hij. Álvarez is vandaag aanwezig bij de demonstratie omdat hij naar eigen zeggen tegen elke vorm van verdeeldheid is. ‘Ik houd ervan om bruggen te slaan, van eenheid. Nieuwe grenzen trekken heeft helemaal gaan zin.’

Buitenlander in eigen land

José Luis Portilla (66) had veertig jaar geleden nooit gedacht dat hij ooit in een demonstratie met een Spaanse vlag zou lopen. ‘Ik heb de dictatuur van Franco meegemaakt, vertelt hij geëmotioneerd. ‘Ik heb moeten rennen voor de politie van Franco. Net als veel anderen associeer ik de Spaanse vlag met de dictatuur.’ Portilla komt uit de Spaanse provincie León, maar verhuisde als klein jongetje naar Catalonië. Inmiddels woont hij hier al zestig jaar.’ Ik voel me zowel Catalaans als Spaans’, zegt hij. Over wat er zal gebeuren als de Catalaanse president Puigdemont deze week daadwerkelijk de onafhankelijkheid uitroept, maakt hij zich ernstige zorgen. ‘We krijgen hier dan dezelfde taferelen die je tijdens de Griekse en Argentijnse crisis zag. Als we straks buiten de Europese Unie vallen kan het alleen maar slechter gaan.’

Bovendien voelt hij zich naar eigen zeggen nu al vaak een buitenlander in eigen land. ‘De laatste jaren is er sprak van een steeds sterker wordend superioriteitsgevoel onder veel Catalanen ten opzichte van de Spanjaarden’, legt hij uit. ‘Ik ben bang dat als Catalonië straks echt onafhankelijk wordt, ik straks helemaal gediscrimineerd wordt.’

Volgens een jonge vrouw van zesentwintig die niet met haar naam genoemd wil worden, verdeelt de onafhankelijkheidskwestie de Catalaanse samenleving. ‘Ik heb ruzie gehad met bepaalde vrienden omdat zij voor de onafhankelijkheid zijn en ik niet’, vertelt ze. ‘En omgekeerd gebeurt dat zeker weten ook.’

Alle leeftijden

Was het aantal jongeren tijdens de demonstraties voor de onafhankelijkheid opvallend hoog, de demonstranten van vandaag zijn van alle leeftijden. De zestienjarige Patricia Palá uit een dorpje in de buurt van Barcelona, vertelt dat ze een van de weinigen in haar klas is die tegen de onafhankelijkheid is. ‘Tijdens de staking van afgelopen dinsdag voor de afscheiding van Spanje, was ik samen met één ander klasgenootje de enige die gewoon naar school ging.’

Over hoeveel mensen er precies bij de demonstratie aanwezig waren, verschillen de meningen. Volgens de organisatoren van de protestmars , Societat Civil Catalana, waren het er 950.000, maar de gemeente politie houdt het aantal op 350.000. Ook is niet duidelijk hoeveel mensen er precies van buiten Catalonië naar de mars zijn gekomen.

De onafhankelijkheidskwestie houdt overigens de gemoederen in heel Spanje bezig. Zaterdag vond er een vergelijkbare mars plaats in Madrid. Diezelfde dag gingen tienduizenden Spanjaarden in verschillende steden in het land onder het motto Hablemos/Parlem? , laten we praten, de straat op. Gekleed in het wit, om zo hun neutraliteit uit te drukken, riepen ze op tot dialoog tussen de Spaanse en de Catalaanse regering.

Regioresident van Catalonië Puigdemont heeft aangekondigd dat hij dinsdag het Catalaanse Parlement zal toespreken over de uitslag van het referendum. Eerder wilde hij dit maandag al doen, maar die bijeenkomst werd door het Constitutioneel Hof in Madrid verboden. Het is mogelijk dat de Catalaanse leider dinsdag de onafhankelijkheid van de autonome regio uitroept. De Spaanse premier Rajoy heeft aangegeven bereid te zijn alle wettelijke middelen aan te wenden om afscheiding van de regio van Spanje te voorkomen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content