De Britse regering heeft 27 brieven vrijgegeven die kroonprins Charles in 2004 en 2005 naar ex-premier Tony Blair en andere leden van zijn toenmalige Labour-regering stuurde. De kroonprins probeerde op diverse terreinen invloed uit te oefenen, gaande van het behoud van een vis, over dubieuze helikopters tot de aanhechting van Antarctica.
Met de publicatie komt een einde aan een gerechtelijke strijd van tien jaar. Het Britse Hooggerechtshof schaarde zich eind maart achter een vraag van een journalist van de krant The Guardian om de brieven vrij te geven.
In de brieven mengt Charles zich in thema’s als het leger, de landbouw, Noord-Ierland en het milieu. De brieven worden ook wel de “black spider memos” genoemd vanwege het spinnende handschrift van de kroonprins. De meeste waren overigens getypt, maar Charles had aan sommige achteraf notities in handschrift toegevoegd.
In een brief aan Blair uit de kroonprins zijn twijfels of de Britse troepen in Irak wel behoorlijk uitgerust zijn, en of met name de Lynx-helikopters in het het klimaat van Irak wel veilig zijn en niet sneller moeten worden vervangen. “Ik vrees dat dit een voorbeeld te meer is waarbij de strijdmacht gevraagd wordt een uiterst moeilijke taak te vervullen (met name in Irak) zonder de nodige middelen”.
Brits Antarctica
In een andere brief spreekt Charles de wens uit dat meer kan worden gedaan om de bevolking aan te moedigen om meer Britse landbouwproducten te kopen.
In een derde brief zoekt hij naar mogelijkheden om loterijgeld aan te wenden om de hutten van ontdekkingsreizigers Shackleton en Scott in Antarctica te restaureren. Loterijgeld mag echter niet aangewend worden voor buitenlandse opdrachten. Charles vindt die berperking maar niets, wijst erop dat “er iets bestaat dat we ‘The Government of the British Antarctic Territory’ noemen, wat betekent dat er Brits terroritorium te ‘besturen’ is”. Hij pleit voor “enige verbeeldingsrijke flexibilteit in de interpretatie van de regels”. Laten we, met andere woorden, doen alsof die hutten op Britse territorium staan, suggereert hij.
Diezeeheek
In een vierde brief pleit hij ervoor dat sommige alternatieve (“complementaire”) geneesmiddelen niet langer buiten de wet gesteld worden.
In een brief aan toenmalig minister van Milieu Elliot Morley neemt de prins het op voor de Antarctische diepzeeheek (Patagonian Toothfish, in het Engels), een vis die volgens hem onwettig gevist en verhandeld wordt. “Ik hoop in het bijzonder”, schrijft hij aan de minister, “dat het illegaal vangen van de Antarctische diepzeehoek hoog op uw lijst van prioriteiten komt”. Want “tot die handel wordt gestopt, rest er weinig hoop voor de arme oude albatros, voor wie ik campagne zal blijven voeren”. Klaarblijkelijk voedt de albatros zich met de diepzeeheek.
Ongemakkelijk
Volgens critici misbruikte Charles zijn positie als toekomstig koning, wat zijn diensten ontkennen: “Hij bracht zaken van algemeen belang onder de aandacht”. De reactie van Blair en zijn ministers toont in ieder geval hun ongemak, waarbij ze hoffelijk bleven, maar niet onder prinselijke invloed al te duidelijk hun beleid wilden bijsturen.
Alan Rushbridger, hoofdredacteur van The Guardian, zei in een gesprek met de BBC dat de rechtszaak was aangespannen vanuit de gedachte dat “de koninklijke familie dezelfde openheid aan de dag moet leggen als om het even wie die invloed wil uitoefenen”.
(RR)
