‘Biden wil geen koude oorlog met China, maar hij zal ook geen stap terugzetten’

De VS willen geen koude oorlog met China, zeggen ze. Maar de wapenwedloop in de Indo-Pacific roept toch nare herinneringen op.

Het was voor de Amerikanen onlangs toch even schrikken, toen China liet weten dat het een hypersonische raket had getest die een kernkop kan dragen. Zo’n raket zou de Verenigde Staten via een sprongetje in de ruimte kunnen raken waar ze het niet verwachten. Het bericht gold min of meer als een antwoord van China op Aukus, de nieuwe militaire alliantie die Amerika met het Verenigd Koninkdrijk en Australië heeft gesloten. Aukus wil Australië krachtige duikboten bezorgen, die met atoomenergie worden aangedreven. Daarmee is de wapenwedloop in de Indo-Pacific in een nieuwe fase beland.

De Indo-Pacific is een relatief nieuw geostrategisch begrip. Dat er nu zo veel om te doen is, maakt duidelijk dat Amerika de bocht naar Azië maakt, die al door Barack Obama was ingezet. Het gaat om een gebied dat loopt van Hawaï tot Singapore en van Kamtsjatka tot Australië en de Indische Oceaan. Meer dan de helft van de wereldbevolking woont er en een groot deel van de wereldhandel wordt er verscheept. In de Indo-Pacific botsen niet alleen de belangen van China en de VS. Het is ook een regio met nogal wat onopgeloste conflicten, onder meer die tussen Noord- en Zuid-Korea en tussen India en Pakistan. Zij voelen zich vandaag allemaal geroepen om hun wapenarsenalen aan te vullen.

Het roept onvermijdelijk herinneringen op aan de Koude Oorlog in Europa. Na de nederlaag van Japan in 1945 gold in de Westelijke Pacific lange tijd een pax americana, en dat wil Washington graag zo houden. Peking van zijn kant duwt tegen die status quo en op economisch vlak steekt het de VS naar de kroon. Sinds een jaar of tien lijkt het erop dat het nu ook militaire ambities heeft. Zo komen Chinese jachtvliegtuigen steeds vaker en almaar dichter bij het eiland Taiwan, dat volgens Peking nog altijd deel uitmaakt van de Volksrepubliek.

Daardoor lopen de spanningen in de regio nu vooral in de Straat van Taiwan op. Amerika erkent Taiwan niet officieel als een onafhankelijke staat, maar het levert het eiland wel oorlogstuig. President Joe Biden herhaalde vorige week nog een keer dat de VS zich zullen verzetten tegen elke unilaterale poging om de status quo te doorbreken. Daarmee bedoelt hij een Chinese aanval op het eiland. Dat past in de Amerikaanse Taiwan Relations Act uit 1979, die garant moet staan voor de vrede en de veiligheid in de regio. Biden wil geen koude oorlog met China, zei hij nog, maar hij zal ook geen stap terugzetten. In Europa leidde dat soort forse taal uiteindelijk toch tot verdragen die een rem plaatsten op de wapenwedloop. In de Indo-Pacific zijn ze zover nog niet.