Amerikaans president Joe Biden heeft woensdag in een interview met televisiezender ABC verklaard dat het ‘onvermijdbaar’ was dat de Amerikaanse terugtrekking uit Afghanistan gepaard zou gaan met chaos.
Toch vond hij niet dat de Verenigde Staten fouten hebben gemaakt. ‘Ik denk niet dat we er zonder chaos konden vertrekken. Ik weet niet hoe dat in zijn werk zou zijn gegaan’, aldus de Amerikaanse president. ‘Als je ziet hoe de Afghaanse regeringsleider in een vliegtuig stapte en naar een ander land vluchtte en de zowat 300.000 Afghaanse regeringstroepen, die we hebben getraind, gewoon hun uitrusting achter lieten en vertrokken … Dat is gewoon wat er is gebeurd’, aldus Biden.
Na de machtsovername van de taliban kwam het zondag en maandag op de luchthaven in Kaboel tot chaotische scènes. Op videobeelden was onder meer te zien hoe Afghanen probeerden om zich aan een Amerikaans transportvliegtuig vast te klampen.
Biden verklaarde dat het hem toen duidelijk werd dat het Amerikaanse leger de luchthaven snel onder controle moest brengen. Ondertussen zijn er zowat 4.500 Amerikaanse soldaten gestationeerd. Biden verklaarde voorts dat de Amerikaanse troepen ook na 31 augustus, de oorspronkelijk vooropgestelde deadline voor de volledige terugtrekking, nog in Kaboel zouden kunnen blijven om te helpen bij de evacuatie van Amerikanen. ‘We zullen op dat moment bekijken wie er nog is’, zei Biden. ‘Als er nog Amerikaanse burgers zijn, dan zullen we blijven om ook hen de kans te geven om te vertrekken.’
Tienduizenden bondgenoten
Volgens Biden bevinden zich momenteel nog tussen de 10 en 15.000 Amerikaanse burgers in Afghanistan, net als circa 50 à 65.000 Amerikaanse bondgenoten en hun families. Biden liet ook nog weten meer problemen te ondervinden bij de evacuatie van de Afghanen dan bij die van Amerikaanse staatsburgers.
De taliban hebben verschillende checkpoints opgericht waar ze vele Afghanen, maar ook buitenlanders, geen vrije doorgang naar de luchthaven zouden verlenen. De Amerikanen gaven toe dat ze de veiligheid van het traject naar de luchthaven niet konden garanderen. Amerikaans minister van Defensie Lloyd Austin verklaarde dat het leger ‘alles zou doen wat in ons vermogen ligt’ om ervoor te zorgen dat mensen tot de luchthaven zouden worden toegelaten.
Evacuaties
Het Amerikaanse leger heeft in 24 uur tijd naar eigen zeggen ongeveer 2.000 personen teruggevlogen vanop de luchthaven van Kaboel. Onder hen 325 Amerikaanse burgers. In de periode tot woensdagmorgen (woensdag 9 uur in België) vertrokken 18 transportvliegtuigen, zei een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Defensie, John Kirby, woensdag.
Kirby gaat ervan uit dat ook de komende 24 uur, tot donderdagmorgen dus, 2.000 passagiers kunnen vertrekken. Het gaat om Afghanen, inwoners van andere Navo-lidstaten en Amerikanen, zegt Kirby. Maar er spelen veel factoren mee, zoals de configuratie van de vliegtuigen. Transportvliegtuigen als Boeing C-17’s kwamen bovendien in Kaboel aan met soldaten en uitrusting en zijn daardoor niet allemaal in staat om het maximum van 300 passagiers mee te nemen, aldus Kirby.
Het Amerikaanse leger heeft intussen ongeveer 4.500 soldaten op de luchthaven van Kaboel. Doel is om het aantal troepen tot 6.000 op te drijven. De soldaten moeten waken over de veiligheid op de luchthaven. Ook moeten ze de evacuatie organiseren van Amerikanen en vroegere Afghaanse medewerkers van de Amerikaanse strijdkrachten.
Ondertussen voeren ook andere landen volop evacuaties uit. In Parijs landde woensdagavond een tweede Franse vlucht. Het was de eerste met ook Afghanen aan boord. In totaal zaten er 200 passagiers in het vliegtuig, waaronder 25 Fransen en verder veel Afghanen, onder wie een aanzienlijk aantal vrouwen en kinderen.
Een Nederlandse vlucht, met naast 35 Nederlandse geëvacueerden ook 16 Belgen aan boord, landt met enige vertraging woensdagavond om 23.05 uur. In Kaboel landde dan weer een vervangend Nederlands ambassadeteam, met een ambasseur, consulair noodteam en een zestigtal militairen. Zij moeten evacuaties naar Nederland mogelijk maken.