De lidstaten van de Europese Unie moeten vanaf 15 maart opnieuw asielzoekers kunnen terugsturen naar Griekenland, zegt de Europese Commissie donderdag. Het gaat wel enkel om asielzoekers die vanaf die datum via Griekenland de Europese Unie bereiken.
De Dublinregels stellen dat asielaanvragen moeten gebeuren in het land van aankomst in de Europese Unie. De lidstaten sturen bijna geen vluchtelingen meer terug naar Griekenland sinds het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in 2011 oordeelde dat België de mensenrechten van een vluchteling schond door hem terug te sturen naar een land waar hij in onmenselijke omstandigheden werd opgevangen.
Vicevoorzitter Frans Timmermans kondigt aan dat er vanaf 15 maart volgend jaar opnieuw Dublintransfers kunnen plaatsvinden naar Griekenland. Dat zal geleidelijk verlopen en niet met terugwerkende kracht voor alle vluchtelingen die de voorbije jaren via Griekenland het noordwesten van Europa bereikten. Het voorstel geldt enkel voor asielzoekers die Griekenland vanaf 15 maart 2017 bereiken of voor wie Griekenland op grond van andere Dublincriteria vanaf 15 maart verantwoordelijk is. De transfer van niet-begeleide minderjarigen wordt ook uitgesloten.
‘De Griekse autoriteiten hebben aanzienlijke vooruitgang geboekt bij het verhelpen van de tekortkomingen in hun nationale asielstelsel’, klinkt het. Timmermans spreekt van ‘een belangrijke stap om het Dublinsystem en het Schengengebied weer normaal te laten functioneren.’
‘Buitengewoon hypocriet’
Bevoegd eurocommissaris Stavros Avramopoulos wees erop dat Griekenland nog steeds kreunt onder de aanwezigheid van tienduizenden vluchtelingen die door de sluiting van de Balkanroute vastzitten in het land. De opvangfaciliteiten vertonen nog steeds gebreken en de behandeling van asielaanvragen verloopt te traag. Er keren volgens de Commissie ook te weinig vluchtelingen terug naar Turkije. Sinds de veelbesproken deal met Ankara deze lente van kracht werd, zijn 1.187 mensen teruggestuurd.
Mensenrechtenorganisatie Amnesty International laakt de Europese druk op Griekenland. ‘Voor de Commissie lijken alle wegen voor vluchtelingen naar Griekenland te leiden. Het is buitengewoon hypocriet te insinueren dat enkel Griekenland schuldig is voor de vreselijke opvangomstandigheden, terwijl de overbevolking en het onveilige klimaat op de eilanden vooral veroorzaakt worden door de deal met Turkije, en verergerd worden door het gebrek aan solidariteit van andere lidstaten om mensen over te nemen’, klaagt Europees directeur Iverna McGowan aan.
Ook Timmermans en Avramopoulos lanceerden opnieuw een oproep aan de lidstaten om voldoende asielexperts naar Griekenland te sturen en meer asielzoekers over te brengen in het kader van het Europese spreidingsplan. Dat plan lijkt toch enigszins op toerental te komen. Met 1.406 overplaatsingen vanuit Griekenland en Italië was november een recordmaand. In totaal namen de andere lidstaten al 8.162 asielzoekers over van de twee landen in de frontlinie van de migratiecrisis. België haalde 177 asielzoekers uit Griekenland en 29 uit Italië.
De Commissie acht het haalbaar om alle asielzoekers die in aanmerking komen voor het spreidingsplan tegen september volgend jaar over te plaatsen. Dan moet het tempo echter nog fors opgevoerd worden, met vanaf nu maandelijks 2.000 transfers vanuit Griekenland en 1.000 vanuit Italië, en vanaf april maandelijks 3.000 vanuit Griekenland en 1.500 vanuit Italië. De lidstaten hebben inmiddels ook 13.887 vluchtelingen hervestigd vanuit derde landen en 2.671 vanuit Turkije in het kader van het akkoord met Ankara.
