Amnesty: ‘Turkije als veilig land voor vluchtelingen is een fictie’

© Reuters

Bijna één jaar nadat Europa en Turkije een vluchtelingendeal sloten, maakt Amnesty International de kritische balans op. In een nieuw rapport zegt de mensenrechtenorganisatie dat het akkoord een nefaste impact op de mensenrechten van vluchtelingen en asielzoekers.

Op 18 maart 2016 sloten de Europese Unie en Turkije een vluchtelingenakkoord. Volgens dit akkoord moeten mensen die aankomen op de Griekse eilanden, met inbegrip van asielzoekers, teruggebracht worden naar Turkije. De Europese Unie van zijn kant verklaarde zich bereid om per teruggebrachte persoon één andere asielzoeker vanuit Turkije te hervestigen naar een Europees land. Europa beloofde 3 miljard euro om Turkije te helpen om de humanitaire situatie voor vluchtelingen in het land te verbeteren.

‘De EU-Turkijedeal wordt door de Europese Commissie en door Europese leiders voorgesteld als een succes en zelfs als een na te volgen voorbeeld, maar niets is minder waar’, zegt Eva Berghmans, asielexpert van Amnesty International Vlaanderen, op basis van een rapport van haar organisatie. In april vorig jaar kwam die al met een rapport dat Turkije geen veilig land is voor vluchtelingen, een stelling waar Amnesty aan vasthoudt.

‘De opvang in Turkije blijven ondermaats, er zijn geen duurzame oplossingen voor vluchtelingen en de procedure loopt mank. Het idee dat men asielzoekers makkelijk zou kunnen terugsturen naar dit ‘veilige land’, is een fictie. Dat werd erkend door de beroepsinstanties die over de aanvragen van asielzoekers in Griekenland moesten oordelen’, zegt Berghmans.

Hel tijdens de wintermaanden

Daarnaast concludeert het rapport van Amnesty dat het akkoord een ramp is voor duizenden mensen die vastzitten in slechte en uitzichtloze omstandigheden op de Griekse eilanden. ‘Onmiddellijk nadat het akkoord gesloten werd, werden de opvangcentra op de Griekse eilanden omgevormd naar detentiecentra. Nieuw aangekomen asielzoekers werden er opgesloten. De situatie in die centra is abominabel’, zegt de mensenrechtenorganisatie. ‘Er zijn nauwelijks sanitaire en medische voorzieningen. Ze zijn overbevolkt. Intussen is het detentieregime versoepeld, maar de asielzoekers mogen de Griekse eilanden nog altijd niet verlaten.’

‘Vooral tijdens de barkoude wintermaanden is het er een ware hel. Het is er onveilig, en jammer genoeg vallen er zelfs doden te melden: een 66-jarige vrouw uit Irak en een vijfjarig jongetje overleden nadat een geïmproviseerd gasvuurtje ontploft’, klinkt het verder.

Amnesty zegt ook dat Griekenland nooit een goed functionerend asielsysteem heeft gehad. ‘Van de 27.000 asielzoekers die de eilanden bereikten, sinds maart 2016 tot eind januari 2017, zitten er nu nog 15.000 vast in de kampen. Ongeveer 4.500 mensen mochten verder reizen naar het Griekse vasteland, op grond van gezinshereniging of omwille van hun bijzonder kwetsbare situatie. Van zo’n 5.000 mensen weet men niet waar ze zich bevinden. En 865 personen werden teruggebracht naar Turkije.’

Mensonwaardige toestand

‘Het is duidelijk dat het akkoord geen succes is. Toch wordt het nu door de Europese Commissie en door verschillende Europese leiders wel als dusdanig voorgesteld’, besluit Berghmans. ‘Er gaan zelfs stemmen op om gelijkaardige akkoorden te sluiten met landen zoals Libië, Soedan en Niger. Dat is onaanvaardbaar. Bovendien moet er een einde komen aan de mensonwaardige toestand op de Griekse eilanden.’

Lees ook:

‘De 15.000 mensen die nu nog vastzitten op de Griekse eilanden moeten worden overgebracht naar het Griekse vasteland of naar andere Europese landen, via hervestiging, gezinshereniging of humanitaire visa’, stelt Amnesty voor. ‘De Europese Unie moet komaf maken met haar beleid van afschrikking en afsluiting van de buitengrenzen van de EU, omwille van de zware menselijke tol die dit eist, en werk maken van een beleid van solidariteit met en duurzame oplossingen voor vluchtelingen.’

In het jaaroverzicht van Knack liet Kati Piri, Europees parlementslid voor de Nederlandse PVDA, zich kritisch uit over de deal. Lees verder: ‘Erdogan heeft nog nooit zo veel invloed op de EU gehad als vandaag’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content