In het noordoosten van Nigeria dreigt een hele generatie kinderen verloren te gaan door het geweld tussen de extremistische groepering Boko Haram en het Nigeriaanse leger. Amnesty International (AI) luidt de noodklok en roept de Nigeriaanse regering op dringend iets te doen aan de bescherming en opleiding van duizenden getraumatiseerde kinderen.
Verhalen over ontvoering van kinderen door Boko Haram zijn al lang bekend, maar ook de overheid blijft niet onbesproken. In het AI-rapport ‘We dried our tears: Addressing the toll on children of Northeast Nigeria’s conflict’ staat beschreven hoe grootschalige onwettige detentie en folteringen door het Nigeriaanse leger het lijden van kinderen in de staten Borno en Adamawa alleen maar erger maken.
Het rapport laat ook zien hoe internationale donoren een programma financierden dat beweert voormalige strijders te re-integreren, maar in feite hoofdzakelijk neerkomt op onwettige detentie van kinderen en volwassenen.
Amnesty baseert zich op getuigenissen van meer dan 230 mensen uit het conflictgebied, die tussen november vorig jaar en april dit jaar werden ondervraagd. Onder hen ook 48 kinderen die maanden of zelfs jaren door het leger werden gevangengehouden, net als 22 volwassenen die samen met hun kinderen werden opgesloten.
Boko Haram ontvoerde de voorbije jaren duizenden kinderen, om hen in te zetten als kindsoldaat of om hen gedwongen uit te huwelijken. Wie probeert te ontsnappen, wordt vermoord. Kinderen worden ook gemarteld en gedwongen om naar openbare executies te kijken.
Zij die toch kunnen ontsnappen aan de terreur van Boko Haram, krijgen te maken met mensenrechtenschendingen gepleegd door de Nigeriaanse autoriteiten. ‘In het gunstigste geval raken ze ontheemd en proberen ze te overleven met weinig tot geen mogelijkheid om naar school te gaan. In het slechtste geval worden ze willekeurig opgesloten in militaire barakken onder omstandigheden die gelijkstaan aan mishandeling of foltering’, zegt Amnesty.
Volgens de mensenrechtenorganisatie, zich baserend op gegevens van de Verenigde Naties, gaat het ook hier om duizenden slachtoffers. ‘Vermeende Boko Haram-aanhangers worden vaak maanden of jaren onder slechte omstandigheden vastgezet, zoals in de Giwa-barakken in Maidduguri en de Kainji-militaire basis in de staat Niger (…) Het zijn extreem overbevolkte ruimtes met gebrek aan ventilatie terwijl het zeer heet is, overal parasieten, urine en uitwerpselen op de grond door een gebrek aan wc’s. Hoewel de omstandigheden de laatste jaren iets zijn verbeterd, hebben veel gevangenen te weinig water, eten en medische zorg. De omstandigheden zijn zo erbarmelijk dat ze gelijkstaan aan foltering.’ Amnesty schat dat ten minste 10.000 mensen in detentie zijn overleden.
Er loopt een internationaal hulpprogramma ‘Operation Safe Corridor’, medegefinancierd door de Europese Unie, met als doel de Boko Haram-strijders te deradicaliseren. Maar ook hier loopt van alles mis. Mensen worden voor lange tijd opgesloten, zonder toegang tot een advocaat of rechtbank. Ze krijgen ook amper medische hulp en er is zelfs sprake van dwangarbeid en ernstige verwondingen. Amnesty International roept de Nigeriaanse overheid nu op om een einde te maken aan deze praktijken. Men moet de kinderen onderwijs en psychociale hulp bieden, klinkt het.
