‘Als Joe Biden wint, moet hij niet zo naïef zijn om op samenwerking met Republikeinen te rekenen’

De coronabesmetting van Donald Trump legt de Amerikaanse verkiezingen weer in een andere bedding.

Er was een moment tijdens het rauwe debat met zijn Democratische uitdager Joe Biden, begin vorige week, waarvan Donald Trump misschien toch spijt heeft. Het was toen hij zich vrolijk maakte over Biden, omdat die zo vaak een mondkapje draagt als hij onder de mensen komt. Of Trump zwaar of minder zwaar door het virus wordt getroffen, maakt alleen voor hemzelf en zijn omgeving uit: de gevolgen voor de campagne en wellicht ook voor de verkiezingen zelf zijn sowieso groot. Ze zijn het dus ook voor de manier waarop de Verenigde Staten verder varen, en voor de rol die ze in de wereld spelen. Trump of Biden, het is toch een verschil.

De president wilde dat er in deze laatste maand van de campagne minder aandacht ging naar de pandemie en de rampzalige manier waarop hij die heeft aangepakt, maar dat wordt nu wel erg moeilijk. Als er nog twijfel was over de ingesteldheid waarmee de Republikeinse Partij en haar kandidaat naar deze verkiezingen gaan, dan mag die sinds het eerste debat ook van tafel. Het Duitse weekblad Der Spiegel herinnert deze week aan een toespraak die Barack Obama na zijn verkiezing in 2008 in Chicago hield. De Democraten wonnen toen niet alleen het Witte Huis, ze verzekerden zich ook van een meerderheid in zowel het Huis van Afgevaardigden als in de Senaat.

Obama pleitte mild voor samenwerking, maar de Republikeinen zouden hem acht jaar lang met het mes tussen de tanden bestrijden. En dat trouwens niet alleen omdat ze zijn plannen om de gezondheidszorg te hervormen niet konden pruimen. In het laatste jaar van zijn ambtstermijn blokkeerden ze zelfs acht maanden lang de benoeming van een nieuwe rechter in het machtige Hooggerechtshof. Nu willen ze, zoals bekend, zelf nog snel en voor een eventuele wissel van de macht een conservatieve rechter aanstellen om de recent overleden progressieve Ruth Bader Ginsburg op te volgen.

Het is een mooi voorbeeld van hoe de politieke mores in Washington de voorbije decennia zijn veranderd en hoe diep de kloof in de Amerikaanse samenleving is. In 1993 stemden maar drie Republikeinen tegen de benoeming van Ginsburg. De conservatieve rechter Antonin Scalia kreeg in 1986 zelfs de steun van alle senatoren, en dus ook van alle Democraten. De levenslange benoeming van rechters in het Hooggerechtshof dient niet meer om ze te beschermen tegen druk van buitenaf. Het is nu een wapen in de strijd tegen wie een andere mening heeft. Om maar te zeggen dat Joe Biden, als hij wint, niet zo naïef moet zijn om zoals Obama op samenwerking te rekenen. Nu ze met Trump alle morele krediet kwijt is, valt er met deze Republikeinse partij helemaal geen land meer te bezeilen.