‘Al twintig jaar horen we grote verklaringen, maar wetgevend doet EU niets voor LGBTI-rechten’

‘De LGBTI-gemeenschap voelt zich in de steek gelaten door de Europese Unie. Twee decennia lang komen er al grote verklaringen, maar wetgevend richt de Europese Unie niets uit’, activist Rémy Bonny. Hij betreurt dat er vanuit Europa geen veroordeling kwam van het toenemend geweld tegen activistern in Polen.

Vorige vrijdag werden LGBTI-activisten in Polen hardhandig in elkaar geslagen door de politie. Bijna 50 vredevolle activisten werden opgepakt en er werden heel wat gewonden gerapporteerd. De Europese Commissie houdt de lippen stijf over het toenemende geweld ten opzichte van de LGBTI-gemeenschap in de EU. Een Europa zonder waarden is de naam ‘Unie’ niet langer waardig!

De LGBTI-gemeenschap voelt zich in de steek gelaten door de Europese Unie. Twee decennia lang komen er al grote verklaringen, maar wetgevend richt de Europese Unie niets uit. De strategische stilte van Europees Commissaris Ursula Von Der Leyen over de gebeurtenissen in Polen van vorig weekend schieten in het verkeerde keelgat. De LGBTI-gemeenschap is teleurgesteld en razend.

De Poolse Stonewall

Het was rond vrijdag 16u30 toen een medewerker van de Campagne Tegen Homofobie (KPH, de grootste LGBTI-organisatie van Polen) me een berichtje stuurde. Activiste Margot zou voor twee maanden in voorhechtenis genomen worden. Eerder die week werd diezelfde Margot al voor 48 uur vastgehouden. Volgens de procureur-generaal deed ze aan godslastering door met een regenboogvlag een foto te nemen voor een beeld van Jezus Christus. Ze werd een aantal weken geleden ook al kort gearresteerd nadat ze een poster van een campagnetruck trok waarop LGBTI’ers worden afgeschilderd als pedofielen.

Ik lichtte al mijn internationale perscontacten in. Ondertussen had KPH het nieuws ook al gedeeld via sociale media. Wat zich daarna voltrok was revolutionair. Honderden LGBTI-activisten kwamen sporadisch naar de kantoren van KPH, waar Margot zich bevond. Ze vormden een menselijk schild om te beletten dat de politie haar in hechtenis zou nemen.

De politie kwam geheel onvoorzien ter plaatse. Margot diende haar aan, maar de politie weigerde haar in hechtenis te nemen met zoveel demonstranten. Daarna trok Margot met 300 medestanders richting het Jezus Christus-beeld waar ze eerder voor opgepakt werd. Toen ze daar aankwamen wachtten honderden politieagenten hen op.

Bij aankomst aan het beeld onttrok er zich een tafereel die we normaal in Rusland zien. Margot werd in een politiewagen geduwd, activisten gooiden zich voor de auto om te beletten dat die kon vertrekken. De politie sloeg alle activisten die voor de auto stonden in de boeien. Maar daar bleef het niet bij. Alles en iedereen moest er aan geloven. Mensen die toekeken, journalisten, parlementsleden van de oppositie kregen allemaal klappen van de politie. Velen werden zonder reden in de boeien geslagen.

Toen de oppositie informatie eiste over waar de arrestanten naar toe werden gebracht, weigerde de politie dat initieel te geven. De Poolse ombudsman stelde in een eerste rapport vast dat er grove fouten zijn gemaakt bij de arrestatie van de activisten. Zo zijn er zelfs verschillende getuigen van seksueel geweld door politieagenten.

Een Europa zonder waarden

De dag na de gebeurtenissen voltrok er een golf van solidariteit met Margot en de 47 andere gearresteerde activisten doorheen Polen en de Europese Unie. Duizenden LGBTI’ers en medestanders kwamen de straat op om hun afgunst ten opzichte van de Poolse autoriteiten te laten zien.

Mijn telefoon rinkelde de ganse dag, met vragen van journalisten over de hele wereld. En toch kwam er geen reactie van de top van de Europese Unie. Noch Europees Commissaris Ursula Von Der Leyen, noch voorzitter van de Europese Raad Charles Michel spraken zich uit over de gebeurtenissen.

Toen ik eerder deze week zelf een toespraak gaf op een solidariteitsprotest voor de Poolse ambassade in Hongarije was de teleurstelling in de Europese Unie groot. Ook de Hongaarse LGBTI’ers voelen zich al jaren in de steek gelaten door de EU. Nu vrezen ze net zoals in Polen opgepakt en in elkaar geslagen te worden door de staat.

https://twitter.com/RemyBonny/status/1293442608644194304Rémy Bonnyhttps://twitter.com/RemyBonny

🏳️‍🌈🇵🇱More than 200 people gathered in front of the Polish Embassy in 🇭🇺Hungary in solidarity with #PolishStonewall.

My question to the president of @EU_Commission @vonderleyen:

🇪🇺Are the 15 million LGBTQ-citizens of the European Union really left on their own?! pic.twitter.com/NdyviZGVTe

— Rémy Bonny (@RemyBonny) August 12, 2020

Nochtans heeft de EU de voorbije jaren heel wat grote statements afgelegd rond LGBTI-rechten. Zo stelde in 2008 de Europese Commissie een richtlijn voor waarbij er een anti-discriminatiewetgeving ingevoerd zou worden in alle EU-lidstaten. Twaalf jaar na voorstelling is de richtlijn nog steeds niet aangenomen door de Europese Raad.

Deze zomer werkt het kabinet van Eurocommissaris voor gelijkheid Helena Dalli aan een nieuwe LGBTI-strategie voor de komende vijf jaar. Op het eerste zicht lijkt het een erg goeie strategie. Maar de strategie zal weinig effect hebben als er binnen de Europese Commissie geen bredere structurele strategie is over hoe de democratische achteruitgangen in Centraal- en Oost-Europa te bezweren.

Geen voeling met de realiteit

Toen ik maandag zelf contact opnam met een aantal kennissen binnen het kabinet van Von Der Leyen viel mijn mond open. Zo verklaarden mijn contacten dat ze geen verklaring wouden afleggen omdat Polen dreigt de meerjarenbegroting (MFF) van de EU weg te stemmen als ze wat zouden doen aan het anti-LGBTI geweld.

Nochtans had Von Der Leyen, op vraag van de Poolse premier Mateusz Morawiecki, diezelfde dag het geweld op demonstranten door de autoriteiten in Belarus al veroordeeld. Hypocrieter kan dus bijna niet.

Terwijl Europa pragmatisch probeert te zijn, maakt ze een cruciale denkfout. Ze stelt de korte termijn economie van de EU voorop de lange termijn rechten van EU-burgers. Ze zien niet in dat een Europa die zijn oogkleppen op heeft voor buitensporig politiegeweld tegen zijn eigen burgers, niet langer een project van vrede is. Ze zien niet in dat een Europa zonder democratie of rechtstaat zal falen. Een Europa zonder waarden is de naam ‘Unie’ niet langer waardig.

Daarom roep ik om een buitengewone zitting van de Europese Raad bijeen te roepen rond de autoritaire ontwikkelingen in de Centraal- en Oost-Europese lidstaten van de EU. Als de Europese Commissie niet het initiatief neemt om zijn burgers te beschermen, dan moeten de lidstaten dat maar doen.

De Europese burgers worden met de dag ongeduldiger.

LGBTI’ers over de hele Europese Unie zullen opstaan.

Gelijkheid is er pas als iedereen gelijk behandeld wordt!

– Rémy Bonny is een Europese LGBTI-activist uit België. Als politicoloog specialiseerde hij zich de voorbije jaren in de anti-LGBTI politiek in Centraal- en Oost-Europa.