Theresa May kan in Londen nog op weinig begrip rekenen. Maar als ze opstapt, komt het hele tijdschema voor de brexit in het gedrang.
De Britse premier Theresa May werkte zich in juni met vervroegde verkiezingen in nesten. Ze rekende op een ruime overwinning voor haar conservatieve partij om vrijer met Europa over een brexit te kunnen onderhandelen. Maar ze verloor haar meerderheid en moet nu verder in een ongemakkelijke coalitie met een kleine Noord-Ierse partij. May was na de verkiezingen aangeschoten wild. Vervolgens maakte ze ook op de jaarlijkse partijconferentie, vorige week, een belabberde indruk. Een komiek slaagde er, in deze tijden van terreur en onveiligheid, zelfs in om haar tijdens haar toespraak bij wijze van bittere grap haar ontslagbrief toe te stoppen.
Is May niet de toekomst van de partij, dan zou ze die toekomst kunnen voorbereiden door een nieuwe generatie tory’s in haar regering op te nemen
Erger was dat de toespraak inhoudelijk bijzonder mager bleek. Achter de schermen is de strijd om de opvolging van May volop aan de gang. Er zijn stemmen die volhouden dat ze het alleen nog wat langer kan uitzingen als ze leiderschap toont en minister van Buitenlandse Zaken Boris Johnson en zijn kliek van harde brexiteers aan de deur zet – Johnson toonde zich de voorbije weken niet echt een voorbeeld van loyaliteit. Is May niet de toekomst van de partij, dan zou ze die toekomst kunnen voorbereiden door een nieuwe generatie tory’s in haar regering op te nemen.
Andere stemmen houden het erop dat de macht van de conservatieven na zeven jaar in Downing Street sowieso is uitgewoond. Labour leidt voor het eerst in lange tijd in de peilingen, met de tot voor kort onverkiesbaar geachte Jeremy Corbyn als kandidaat-premier.
De puinhoop die de tory’s in die zeven jaar hebben aangericht, is in ieder geval groot. In de Britse samenleving zelf, met vaak weinig doordachte besparingen. In Europa, met het opportunistische referendum van David Cameron over een uitstap uit de Europese Unie. De partij, zei een waarnemer, is gestopt met nadenken over politiek; ze houdt nog alleen haar obsessie met Europa over.
Deze week begint in Brussel de volgende ronde in de gesprekken over de brexit, en niemand weet goed welke richting die uitgaan. De kans dat de Europese leiders op hun herfsttop volgende week beslissen dat de brexitgesprekken voldoende zijn opgeschoten om ook over de toekomstige relatie tussen Londen en Brussel te beginnen praten, is zo goed als onbestaande.
Dat is voor May nochtans van levensbelang. Met de perikelen in de conservatieve partij neemt de kans zelfs toe dat er tegen maart 2019 helemaal geen akkoord is en dat het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie zonder deal uit elkaar gaan. Dat zou álle Europeanen meeslepen in het slechte politieke theater in Londen.
