Israël voert een internationale haatcampagne tegen ngo’s die kritisch zijn over de bezetting van de Palestijnse gebieden. ‘De vrijheid van meningsuiting staat op het spel’, waarschuwt Willem Staes, Midden-Oostenspecialist van 11.11.11.
Van juridische pesterijen over haatcampagnes tot zuivere repressie: Israël beschikt over een rijk arsenaal om kritische stemmen over de bezetting van de Palestijnse gebieden te smoren. Dat gebeurt niet alleen in eigen land. Israël lobbyt ook in Europa bij regeringen, parlementen en zelfs rechtbanken om de politieke en financiële steun aan Palestijnse en pro-Palestijnse ngo’s droog te leggen. Het probeert hen te delegitimeren door ze als antisemitisch te brandmerken. Willem Staes, Midden-Oostenspecialist bij de Noord-Zuidkoepel 11.11.11, stak in Israël en op de Westelijke Jordaanoever zijn licht op bij geviseerde organisaties en bracht de strategie nauwgezet in kaart. Deze week presenteert hij zijn rapport Occupation and the Shrinking Space voor de Kamercommissie Buitenlandse Zaken.
Als je genoeg modder gooit, blijft er altijd wel iets plakken, lijkt de strategie van Israël te zijn.
Waarom komen jullie nu met dit rapport?
Willem Staes: Dat lokale ngo’s en activisten in Palestina en Israël het leven zuur wordt gemaakt is natuurlijk niet nieuw, maar de laatste tijd is er sprake van een ongeziene laster- en intimidatiecampagne, met één doel: de werking van lokale ngo’s onmogelijk maken. Dat raakt natuurlijk aan de kern van ons eigen werk, dat er net op gericht is lokale ngo’s te versterken.
Hoe wordt die strategie in de praktijk gebracht?
Staes: Via vage en ongefundeerde beschuldigingen van antisemitisme en banden met terreurorganisaties probeert men Europa ertoe te bewegen lokale ngo’s financieel droog te leggen. Feiten doen er daarbij niet toe. Als je genoeg modder gooit, blijft er altijd wel iets plakken, lijkt de strategie te zijn. Niet alleen 11.11.11 maakt die analyse. Ook de Europese Unie heeft het expliciet over Israëlische ‘desinformatiecampagnes’ en over ‘ongefundeerde’ en ‘onaanvaardbare’ aantijgingen vanuit die probezettingslobby.
Palestijnse ngo’s zijn het hoofddoelwit van dergelijke aanvallen, maar ook Israëlische middenveldorganisaties wordt het leven zuur gemaakt. Ze worden constant verdacht gemaakt in de media. Premier Benjamin Netanyahu, Avigdor Lieberman en andere rechtse politici maken er een sport van. ‘Verraders’, ‘vijfde colonne’, ’terroristenvrienden’: ze overschreeuwen elkaar in een haatcampagne die uiteraard gevolgen heeft. Ngo-medewerkers worden op straat uitgescholden en belaagd, iemand probeerde zelfs het kantoor van Breaking the Silence (Israëlische organisatie die getuigenissen van klokkenluiders verzameld over het optreden van het leger in de bezette gebieden, nvdr) in brand te steken.
Palestijnse ngo’s krijgen het in de bezette gebieden nog harder te verduren. Ze worden fysiek aangevallen door kolonisten, onder het toeziend oog van het Israëlische leger, dat zichzelf niet onbetuigd laat. Het leger voert raids uit op ngo-kantoren en pakt aan de lopende band activisten op. Die worden gefolterd in detentiecentra.
Met knippen en plakken kan letterlijk alles onder de noemer van antisemitisme worden geplaatst.
De internationale campagne spitst zich toe op de Boycott, Divestment and Sanctions-beweging (BDS) die oproept tot een boycot van Israël. Het Duitse parlement keurde als eerste unaniem een motie goed die de BDS-beweging als antisemitisch bestempelt en oproept om alle steun aan sympathiserende ngo’s op te schorten. Hoe kon het zover komen?
Staes: De Israëlische lobby gaat natuurlijk strategisch te werk. Ze begonnen niet toevallig in Duitsland, een land dat om historische redenen erg gevoelig is voor claims van antisemitisme. Er zijn intussen soortgelijke moties goedgekeurd in Oostenrijk en Tsjechië, terwijl de Franse Assemblée Nationale een resolutie heeft goedgekeurd die antizionisme gelijkstelt aan antisemitisme. Er zullen nog meer EU-lidstaten volgen, ik verwacht dat ze het ook in België en in het Europees Parlement gaan proberen. Ook daarom is dit rapport noodzakelijk: onze parlementsleden moeten weten welk spel er wordt gespeeld. Wat je positie ook is over de BDS-beweging, ze is een legitieme en vreedzame vorm van verzet tegen de grootschalige Israëlische mensenrechtenschendingen. Die anti-BDS- moties zijn een fundamentele aanval op de vrije meningsuiting en zouden door elke rechtgeaarde democraat afgekeurd moeten worden.
De BDS-motie in de Bundestag werd zelfs door de Groenen en de socialisten gesteund. Hoe heeft Israël hen overtuigd?
Staes: De lastercampagne tegen BDS staat bol van halve waarheden, verdraaide feiten en hele leugens. Aan Omar Barghouti, de bezieler van de BDS-beweging, wordt bijvoorbeeld een uitspraak toegeschreven waarin hij lijkt te zeggen dat er geen plaats is voor Joden in Palestina. Als je het interview leest, blijkt het een fragment te zijn van een pleidooi voor een ‘one state solution’ met gelijke rechten voor iedereen. Het Israëlische ministerie van Strategische Zaken publiceerde onlangs ook een rapport met 84 vermeende voorbeelden van antisemitische uitlatingen van BDS-aanhangers, opgetekend tussen 2010 en 2019, over de hele wereld. Tussen haakjes, dat is een erg magere oogst voor zo’n lange periode. Pas op, er zitten enkele onaanvaardbare voorbeelden van antisemitisme tussen die we in de strengste bewoordingen moeten veroordelen. Maar het ministerie gooit het net erg breed uit, en criminaliseert een wereldwijde beweging op basis van een handvol voorbeelden. De hetze hangt trouwens nauw samen met het internationaal propageren van een nieuwe, omstreden definitie van antisemitisme.
Opgesteld door de respectabele International Holocaust Remembrance Alliance. Wat is er mis mee?
Staes: Met de definitie op zich weinig, wel met het toepassingsgebied dat aan de hand van elf voorbeelden werd afgebakend. Verschillende van die voorbeelden zijn problematisch. Met knippen en plakken kan letterlijk alles onder de noemer van antisemitisme worden geplaatst. Israël een racistische staat noemen? Antisemitisme. Parallellen trekken met het nazi-regime? Antisemitisme. De Israëlische bezetting van de Westelijke Jordaanoever bekritiseren maar niet tegelijk alle andere mensenrechtenschendingen over de hele wereld bekritiseren? Dubbele standaarden die wijzen op antisemitisme, volgens Israël.
Midden-Oostenspecialiste Brigitte Herremans mocht vorige maand de vredesprijs van Pax Christi niet in ontvangst nemen in de Kazerne Dossin. Het veto kwam er op instigatie van Joods Actueel en het Forum der Joodse Organisaties (FJO). Aangestuurd door Israël?
Staes: Dat valt niet bewijzen, maar er lijkt zeker wel sprake van een wisselwerking tussen actoren in België en Israël. In het weekend voor de geplande uitreiking begonnen Joods Actueel en FJO hier de mediatrom te roeren. Twee dagen later lanceerden Israëlische organisaties die erg dicht bij de regering staan een frontale aanval op haar, en verschenen in Israëlische media allerlei artikels. De insinuatie dat zij antisemitisch zou zijn, is overigens volledig onterecht. Als iemand in Vlaanderen de voorbije 15 jaar heeft geprobeerd een sereen en op feitenkennis gebaseerd debat te voeren over het Israëlisch-Palestijns conflict, dan was het wel Brigitte Herremans.
In het conflict met de Palestijnen lagen de kaarten nooit gunstiger voor Israël. De voorbije jaren heeft de regering-Netanyahu de illegale nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever steeds verder uitgebreid. Anders dan vroeger klonk er in de internationale gemeenschap nauwelijks kritiek. De Amerikaanse president Donald Trump heeft zich als een onvoorwaardelijke bondgenoot opgeworpen, terwijl Europa amper nog belangstelling heeft voor de Palestijnse kwestie. Waar komt de Israëlische verbetenheid tegen dissidente stemmen dan vandaan?
Staes: Bekijk het vanuit het oogpunt van rechtse, nationalistische Israëli’s. In het huidige klimaat, met de aardverschuiving in de Amerikaanse positie tegenover de nederzettingen en de beslissing van Trump om het United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees (UNWRA) droog te leggen, moet je doorpakken, luidt hun motto. Kritiek en pottenkijkers kunnen bij dat feestje gemist worden als kiespijn, vandaar de haatcampagne tegen lokale ngo’s en hun Europese partners. Israël duldt geen dissidente stemmen als het over zijn bezettingspolitiek gaat. Veel lokale ngo’s verzamelen bovendien bewijsmateriaal voor het Internationaal Strafhof in Den Haag, dat momenteel een vooronderzoek voert naar oorlogsmisdaden in bezet gebied. Dat vormt een rechtstreekse, persoonlijke bedreiging voor de Israëlische machtshebbers.
Je zult ver moeten zoeken om een Palestijn te vinden die een goed woord spreekt over Abbas en zijn regering.
Vergeet ook niet dat het publieke debat zich al jarenlang tussen rechts en extreemrechts afspeelt. Tijdens de verkiezingscampagne vorig jaar heeft Likoed-premier Netanyahu beloofd dat hij een groot stuk van de Westelijke Jordaanoever zou annexeren, alweer een flagrante aanfluiting van het internationaal recht. En wat had de als links omschreven oppositiekandidaat Benny Gantz daar tegen in te brengen? Dat Netanyahu plagiaat had gepleegd, hij had de annexatieplannen van hem gestolen.
Uw rapport werpt ook een schril licht op de mensenrechten in de gebieden die onder Palestijns bestuur staan. Ngo’s, mensenrechtenactivisten en journalisten hebben het hard te verduren. Niet alleen in het belegerde Gaza, een openluchtgevangenis waar Hamas de plak zwaait. De door het Westen erkende en royaal gesubsidieerde Palestijnse Autoriteit blijkt in hetzelfde bedje ziek. Hoe verklaart u dat?
Staes: De meeste Palestijnen met wie ik spreek, vinden dat de Palestijnse Autoriteit alle legitimiteit heeft verloren. Geen wonder, als je weet dat de laatste verkiezingen in 2006 hebben plaatsgevonden. President Mahmoud Abbas regeert per decreet. Je zult ver moeten zoeken om een Palestijn te vinden die een goed woord spreekt over Abbas en zijn regering. Een bende oude, corrupte mannen, dat is het overheersende beeld. Bij gebrek aan legitimiteit moet de Palestijnse Autoriteit zich handhaven door repressie. Ze hanteert daarbij dezelfde trucs als Israël: fysiek geweld, administratieve beperkingen en het aan banden leggen van de vrije meningsuiting. Een verontrustend voorbeeld is de CyberCrime Law, een wet die zo vaag is dat activisten voor een simpele commentaar op Facebook in de cel kunnen vliegen. De rechtsstaat staat onder druk, veiligheidsdiensten rapporteren rechtstreeks aan de president. Ook in de Palestijnse gevangenissen, zowel die van de PA als die van Hamas, wordt gefolterd. Europa zou zich daar veel duidelijker moeten over uitspreken.
Lees hier het 11.11.11-rapport.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
