Weet u wat uw tiener doet op het internet?

Het ontstelt mij telkens weer hoe nonchalant ouders omspringen met de online veiligheid van hun kinderen.

Kerst en Nieuw komen er aan. Traditioneel horen daar pakjes bij. En velen hebben graag dat er een stekker aan zit. Smartphones, laptops, gameconsoles kennen een elk jaar weer een piekverkoop tijdens die periode. Zowat één op vijf Belgen hebben het liefst elektronische spulletjes in hun pakje onder de boom zitten, zo vond een Europese enquête die vorige maand gevoerd werd op MSN in gans Europa. Om te ontspannen, te verkennen, of met elkaar in contact te komen tijdens deze dagen.

Met elkaar connecteren is een belangrijke functie van onze consumenten-elektronica. Ook jonge tieners, dat is bekend, zijn verzot op de digitale wereld en alles wat het internet hen te bieden heeft. Zij zijn constant op ontdekkingstocht waarbij het internet maar een logische uitbreiding is van hun eigen wereldje. Argeloos verkennen zij het wereldwijde web zonder zich van veel gevaren bewust te zijn.

En toch. Het verbaast me telkens weer hoe nonchalant ouders hun kinderen de totale vrijheid geven wanneer het om PC en internet gaat. Dagelijks staan ze bezorgd klaar met sjaal en warme wanten. Maar op het internet laten ze hun kind doodgemoedereerd op de middenberm van de autosnelweg spelen, zonder er naar om te kijken. Het is maar een PC, en de familie-PC staat meestal in de huiskamer. Toch?

Niet dus. Er is meer aan de hand.

Enkele weken geleden gaf ik samen met bijna tweehonderd vrijwilligers van Microsoft en Belgacom, les aan 10 tot 12-jarigen over het veilig gebruik van het internet. Wij doen dat regelmatig, in samenwerking met Child Focus. Het is ongelooflijk leuk om dat jonge enthousiasme te gidsen op hun ontdekkingstochten. De boodschap is: het internet is schitterend om de wereld mee te helpen ontdekken, maar je moet je wel aan een paar regels houden.

Bij de eerste vraag in de klas rijden ze zich meteen vast: “Wie heeft er hier een Facebook of Netlog profiel?” Driekwart van de vingers in de lucht. Gekruld van trots. Toch mag je maar een profiel aanmaken vanaf de dag na je 13e verjaardag. Dat is de wet. Die is er niet zomaar gekomen: jongeren zijn beïnvloedbaar en staan kritiekloos open voor alles wat hen interesseert. Daarom een wet: regels om potentiële slachtoffers tegen zichzelf te beschermen.

De kinderen omzeilen die leeftijdsbarrière door middel van een valse geboortedatum, hun ouders weten het niet, en de leerkracht al evenmin. Dit wordt bevestigd door UA professor Walrave uit wiens studie rond de omgang van jongeren met sociale media blijkt dat 9 op 10 tieners in ons land een profielpagina hebben waarvan de helft die dagelijks controleert.

Langzaamaan komen de verhalen los in de klas. Over de spelletjes die ze op de PC of online spelen. Over de muziek die ze al dan niet legaal downloaden. Over de verhaaltjes die ze met elkaar op hun netwerken delen. Foto’s doorsturen naar elkaar? Ja hoor. Eender welke foto’s? Lachen met de afbeeldingen van een schoolgenootje? Jaaaeh, … soms wel eens.

We praten met de kids over wat je kan vrijgeven op het internet en wat niet. Over cyber-pesten. Over hoe te reageren op contactverzoeken van mensen die je niet kent (Blokkeren!). Het zijn allemaal geen onnuttige zaken, want 37% van de tieners maakt zich zorgen over negatieve commentaren die ze zouden kunnen krijgen op hun profielpagina, zegt Walrave. En 44% van hen heeft dit al eens meegemaakt.

Onze vrijwilligers geven raad. Doe in de digitale wereld niet wat je in de echte wereld ook niet zou doen. Ga niet om met mensen die je in het echt niet kent. Respecteer elkaar. En wees héél voorzichtig met de webcam. Ook het advies van mijn collega-voor-één-dag Cedric Van Branteghem blijft hangen in de jonge hoofdjes. Je paswoord is als je tandenborstel: die hou je voor jezelf, je leent hem niet uit, en je vervangt hem na een aantal weken.

Ik ben zelf een vader van jonge kinderen. Het ontstelt mij telkens wanneer ik in onze internetlessen vaststel hoe nonchalant ouders met de online veiligheid van hun kinderen omspringen. Een computer, en wat erachter ligt, heeft een immense aantrekkingskracht op jongeren. Dat, gecombineerd met hun drang om te verkennen en experimenteren is een potentieel gevaarlijke mix.

Moeten we als IT industrie ook niet toch een beetje hand in eigen boezem steken? Moeten we de veiligheidsinstellingen niet wat gemakkelijker bereikbaar maken voor iedereen? De helft van de tieners in ons land heeft moeite om privacy-instellingen terug te vinden op de sociale netwerken en 4 op 10 verstaan ze gewoonweg niet, zegt Walrave. Schrikwekkend hoge percentages.

Opvoeden is kinderen wegwijs maken in het leven. En daar behoren PC en internet ook toe. ‘Zij kennen het beter dan ik’ mag geen excuus zijn voor ouders en opvoeders. Want er bestaat een handige Child Focus gids voor ouders .Ga naar de website. Lees de raadgevingen, nog voor de kerstdagen. Zo kunnen uw kinderen twee weken lang onbezorgd hun digitale geschenken uittesten tijdens de kerstvakantie en houden we het veilig, ook voor hen.

Ik wens u en uw kinderen een schitterend 2012 toe.