‘We kunnen van de Noordzee de belangrijkste energiecentrale van West-Europa maken’

‘De Belgische overheden doen er beter aan zich minder te focussen op kernenergie en alles op alles te zetten om het potentieel van de Noordzee ten volle te benutten’, schrijft Kathleen Van Brempt (SP.A).

Samen met 19 andere Europese parlementsleden overhandigde Europees parlementslid Kathleen Van Brempt een manifest aan het kersverse Nederlandse voorzitterschap van Europese Raad waarin opgeroepen wordt om van de Noordzee de belangrijkste energiecentrale van West-Europa te maken.

Windenergie zal in de toekomst een van de belangrijkste middelen zijn om de klimaatdoelstellingen die op de Klimaattop van Parijs werden afgesproken, te halen. Gisteren heb ik, samen met collega’s van verschillende politieke fracties uit lidstaten rond de Noordzee aan de Nederlandse minister van economische zaken Henk Kamp een manifest overhandigd dat vraagt dringend werk te maken van het zogenaamde Noordzeegrid. Dat moet een internationaal geïntegreerd elektriciteitsnetwerk in de Noordzee worden, dat gebruik maakt van off shore windparken en andere vormen van mariene energie zoals getijden- en golfslag-energie.

Het idee voor zo’n genetwerkt productie- en handelsgebied op de Noordzee leeft al langer. In het kader van de Energie Unie die de Europese Commissie uitbouwt, zijn verbindingen tussen lidstaten om energie vlot over de hele Unie te laten stromen noodzakelijk. In de praktijk zou het moeten gaan om regionale, grensoverschrijdende energienetwerken. Die zijn niet alleen fors kostenbesparend maar zorgen ook voor prijsverlagingen in de energiesector, zoals blijkt uit de lagere groothandelsprijzen in Scandinavië als gevolg van de goede verbindingen.

Het probleem is dat Europa eigenlijk niets te zeggen heeft over de energiemix in lidstaten. De Europese landen zijn nog steeds kleine energie-eilandjes die vaak weigeren samen te werken. Dat jaagt de kosten de hoogte in, bedreigt de energieveiligheid en beperkt technologische vernieuwingen. Zo weigeren veel landen nog steeds opwekinstallaties te subsidiëren die in een andere lidstaat liggen en waarvan de energieproductie mogelijk in nog een andere lidstaten zal terecht komen. Nochtans zullen we, om de klimaatdoelstellingen te halen en onze energieveiligheid te verzekeren afscheid moeten nemen van een energiebeleid op lidstaatniveau en echt Europees beginnen denken. Ook zon en wind trekken zich geen moer aan van landsgrenzen. Als we zon en wind willen vangen, mogen we ons niet laten vangen door landsgrenzen.

Afscheid nemen van het nationaal-egoisme op het vlak van energiebeleid heeft trouwens alleen maar voordelen. Het verankert wereldwijd het Europese leiderschap inzake de technologische ontwikkeling van windenergie. Vandaag zijn drie van de vijf grootste windmolenbouwers ter wereld gevestigd in Europa en de Europese windindustrie heeft een aandeel van 40 procent in de windmarkten buiten de Unie. De exportmarkten voor Europese windtechnologie liggen wijd open. Heel wat groeimarkten in Azië, Afrika en Latijns-Amerika hebben projecten voor windenergie in het vooruitzicht gesteld. Dat biedt gigantische kansen voor de Europese windindustrie, zegt ook de European Wind Energy Association.

Hernieuwbare energie draagt nu al jaarlijks voor 230 miljard euro bij aan de Europese economie. 35 miljard daarvan komt van export. Bovendien worden er massaal veel jobs gecreëerd in hernieuwbare energie. De windindustrie alleen is vandaag goed voor 262.000 jobs in Europa. Zelfs voor Belgische bedrijven zijn toenemende investeringen in off shore wind een pluspunt. De pioniersrol die ons land met Torntonbank heeft gespeeld leverde onze baggeraars wereldwijd visitekaartjes op en de daarbijbehorende contracten in het buitenland.

Om die Europese voorsprong te behouden en te versterken, is het nodig dat we ook hier hernieuwbare energie en windenergie in het bijzonder verder uitbouwen. Investeerders hebben daarvoor een stabiel en betrouwbaar investeringsklimaat nodig. De heropstart van verschillende kerncentrales in België werkt zo’n klimaat alvast niet in de hand, wel integendeel, het remt de ontwikkeling van hernieuwbare energie af. Het potentieel in Europa is nochtans groot. De Noordzee zou tegen 2030, wanneer 27 procent van de energie in Europa duurzaam moet opgewekt worden, 8 procent van de Europese energie kunnen leveren. Bovendien liggen de Europese ambities voor duurzame energie niet eens zo hoog en eist het parlement vandaag dat ze behoorlijk aangescherpt worden. Dat betekent dat er veel meer potentieel zit in de uitbouw van zo’n Noordzeegrid.

Als voorzitter van de Europese Raad én als prominent Noordzeeland is Nederland goed geplaatst om het Noordzeegrid nu hoog op de agenda te plaatsen. Om die reden hebben we met 20 Europese parlementsleden een partijoverschrijdend Manifesto opgesteld waarin we voorstellen doen om het project van de grond te krijgen. Een Europese High Levelgroup moet nu snel de betrokken lidstaten rond de tafel krijgen, zorgen dat er financieringsmechanisme worden uitgewerkt en dat barrières in de regelgeving weggewerkt worden. De betrokken lidstaten moeten ook hun agenda’s voor de uitbouw van off shore windenergie beter op elkaar afstemmen en een energiehandelszone voor de Noordzee uitbouwen. Europa zou ook een pan-Europese turbinetestzone moeten oprichten om nieuwe technologieën te kunnen uittesten.

De uitbouw van het Noordzeegrid is noodzakelijk als we de klimaatdoelstellingen willen halen en het zal ons extra jobs, economische groei en een wereldwijd marktleiderschap opleveren met een interessant exportpotentieel. Het zal ons ook veel minder afhankelijk maken van buitenlandse fossiele energieleveranciers. Ook België moet hier nu stevig aan de kar trekken. De Belgische overheden doen er beter aan zich minder te focussen op kernenergie en al hu energie te steken in het Noordzeegrid als ons nieuwe Doel.