Walter Van Beirendonck aan het hoofd

Nooit verscheen een slechtere krant dan De Standaard van vrijdag 16 september. Een editie die onder het, helaas voor de concurrentie eenmalige, hoofdredacteurschap stond van Walter Van Beirendonck.

Een kamikaze-initiatief dat paste in een blijkbaar broodnodige promotiecampagne voor Walters tentoonstelling in het Antwerpse Modemuseum, want daarvoor kregen we de dag nadien bij De Standaard gratis tickets. In een uur was de hele oplage uitverkocht, dat begrijpt u wel. Mensen hebben overnacht op de stoep van de krantenwinkel om toch maar een entreebewijs voor Walters tentoon…

Het is een van die onuitroeibare originele ideeën, ondertussen al een keer of duizend gebruikt, om eenmaal per jaar een buitenstaander een dag hoofdredacteur te laten spelen. Nooit heeft dat een betere krant opgeleverd. Het tegendeel zou een echte blamage zijn voor het vak van hoofdredacteur, dat toch alom hoog wordt geacht. Maar wat Van Beirendonck ervan bakte, sloeg alles. Men beelde zich zijn kleren in, nu ja kleren, daar durft zelfs een circusclown zich tijdens zijn voorstellingen niet in te vertonen, en men projectere dat op een dagblad. Wel, zo slecht was het. Zelfs De Morgen onder leiding van de commanditaire en culinaire loftsocialist is nooit tot dat niveau gezakt. Zou het trouwens toeval zijn dat de kijkcijfers van Mijn Restaurant sensationeel gekelderd zijn sinds de loftsocialist zich in de jury heeft gewrongen?

Van Beirendonck had een geweldig idee, sluit alvast de rolluiken: hij liet de foto’s en de artikels die normaal gezien in de meest rechtse kolom eindelijk hun terminus bereiken, doorlopen op de meest linkse kolom van de bladzijde erna. Waarom? Goede vraag. Het antwoord stond in een ten geleide voorin, meer een excuus, en kwam neer op: ‘Daarom.’ Kunst. Zeg dat iets kunst is, en de discussie wordt gesloten. In tegenstelling tot de subsidiekraan, die pas dan wordt geopend.

‘Een krant als een stroom’, dat zouden we krijgen, althans volgens de eenmalige hoofdredacteur. Om de lezer nieuwsgierig te maken naar wat op de volgende pagina kwam, liepen de stukken even uit. Wie bedenkt het, hé? Walter. Het gevolg van deze lay-outkundige vondst was dat zowel op de meest rechtse als op de meest linkse kolom halve of kwartfoto’s prijkten waarop weinig of niets te zien was omdat ze slechts de rand uitmaakten van die op de bladzijde ervoor. Of erna.

Dat procédé is ooit één keer eerder toegepast in Het Volk, maar dat was onvrijwillig. Het was de dag dat de nieuwe snijmachine, een gift van de christelijke arbeidersbeweging, het niet geheel onverwacht niet bleek te doen. Ofwel hadden de zetters in de Forelstraat de handleiding niet begrepen, daarover is nooit honderd procent uitsluitsel gegeven, zoals altijd bij fouten van de vakbond. Maar in De Standaard was het dus de bedoeling.

Een artikel over een Nederlandse socialist werd zodoende geïllustreerd met de foto van de Kosovaarse premier, over wie op de bladzijde voordien een stuk stond. Bij een artikel over rellen in Londen prijkte een achtste foto van een oorlogsravage in Kosovo. Van het gelaat van David Bowie stond de ene helft op bladzijde 11 en de andere helft op bladzijde 12, naast een reportage over een waanzinnige creatie van de drie niet geïnterneerde ex-studenten van… Walter Van Beirendonck! ‘Toeval of niet’, stond er dan nog in de inleiding. Wij gokken op het tweede.

Op de Gossetlaan zijn ze kennelijk van mening dat ze hun lezers gerust nog wat meer in hun gezicht mogen uitlachen, nadat de Ombudsman hen een week eerder al omstandig had aangetoond dat ze door hun eigen krant vlakaf worden voorgelogen. In casu over de positieve reacties op DS Weekblad. Dat die lezers dat blijven nemen, daar kunnen wij echt niet bij. We zouden het met u in elk geval niet moeten proberen.

En alle redacteurs maar hun best doen om iets kunstigs te fabriceren, iets literairs! God beware ons. Een voorbeeld? Goed, komt ie: ‘Schrijf eens iets over mijn favoriete stam, de Tolai uit Papoea-Nieuw-Guinea, vroeg onze hoofdredacteur voor één dag. Meer hadden we niet nodig om spoorslags naar het Wereldmuseum in Rotterdam te vertrekken.’ Deze inleiding komt niet uit Tiny op de krant, maar uit De Standaard, voorheen een dagblad voor intellectuelen, zij het Vlaamse. En daarna volgen echt twee volle bladzijden, plus één kolom, over de Tolai. Op pagina 4, waar je normaal de belangrijke actualiteit mag verwachten.

De dag voordien was een topdag voor het nieuws geweest. Een akkoord over B-H-V, na 48 jaar. De regeringsonderhandelingen vlot getrokken, na 457 dagen. FDF en MR op de rand van een breuk, na 18 jaar. Yves Leterme stapt uit de politiek, na 8 jaar. En hield een interviewtournee langsheen alle media, na 7 jaar. Caroline Genez weg, na 2 jaar. De EU-raad voor financiën had in Wroclaw geweigerd om opnieuw steungeld in de bodemloze put onder de Acropolis te storten. De euro was weer wat dichter bij zijn ondergang gekomen. Silvio Berlusconi had de kont van Angela Merkel onneukbaar genoemd, en hoewel de vaststelling van de Italiaanse premier voor één keer vermoedelijk correct was, barstte een diplomatieke en mediatieke rel los. Enfin, te veel om op te noemen, op andere redacties braken ze zich het hoofd over wat eerst te geven.

De eerste letter over dat alles in De Standaard editie Van Beirendonck: na 25 bladzijden! Nu een overzicht van wat daarvoor kwam. Op de voorpagina stond helemaal niets. Ja: ‘Hoera!’ En: ‘Modeontwerper Walter Van Beirendonck maakt De Standaard.’ Met daaroverheen een infantiel en obsceen tekeningetje, vermoedelijk van en door Walter zelf, dat een oude foto van Elio Di Rupo en Yves Leterme zo goed als onzichtbaar maakte.

Bladzijde twee: de verontschuldigingen voor wat zou volgen door één van de reguliere hoofdredacteurs. Daarnaast een interview met Walter over zijn krant en zijn tentoonstelling. En over zijn expositie. Dan de reportage over de Tolai uit Papoea-Nieuw-Guinea. Vervolgens artikels over Afghaanse war carpets in Kabul, een speelgoedbeurs in Parijs, de baanbrekende fotografe Cindy Sherman, de beroemdste popkameleon David Bowie, een statement (dat is vakjargon voor ‘mislukt breiwerk’) van de drie ex-studenten van Van Beirendonck op de New York Fashion Week, de controversiële fotografe Diane Arbus, de grenzen van de vrijheid van mening door Marc Reynebeau, de enige die consequent in kleren van Walter Van Beirendonck rondloopt, de Britse danstheatergroep DV8, de taboedoorbrekende topregisseur Krzysztof Warlikowski, de discriminatie van holebi’s in het Amerikaanse leger, de elfde editie van de Biënnale van Lyon met een alle waanzin tartende illustratie van Elly Strik, de zowel baanbrekende als controversiële videokunstenaar Pipilotti Rist, en dan, we zijn er, op bladzijde 25: de splitsing van B-H-V en de breuk tussen FDF en MR.

Nu moeten ze ons één ding niet meer komen wijsmaken: dat de prijs van het papier te hoog is. Het tegendeel is overtuigend bewezen. Tot dat besluit waren wij overigens al gekomen na de eerste nummers van DS Weekblad. Als ze bij Corelio slim zijn, wordt dat voor Nieuwjaar afgevoerd. Een voorspelling die zelf zo slim is dat ze hoe dan ook zal uitkomen. Wat haar gunstig onderscheidt van de meeste andere voorspellingen.

Koen Meulenaere