‘Waarom we beter snel werk maken van veel nieuwe sociale woningen’

Pascal De Decker (KU Leuven) en Björn Mallants (Vereniging van Vlaamse Huisvestingsmaatschappijen) over de voordelen van investeren in nieuwe sociale woningen.

Als verrijzen mogelijk zou zijn, zou John Mayard Keynes het waarschijnlijk uitschreeuwen: ‘stop met lammeren, begin eraan, met de uitvoering van dat investeringsprogramma’, waar kleppers als Paul De Grauwe en Paul Krugman om de haverklap door voor pleiten. Herstel de wegen, vernieuw en bouw nieuwe spoor- en tramlijnen in de strijd tegen de files, en leg internetsnelwegen aan om de toekomst van onze kinderen voor te bereiden. En nog beter: bouw sociale woningen. Veel. Heel veel. De voordelen zijn legio. Het creëert werk. Uiteraard. Heel veel werk. Voor metsers, loodgieters, stukadoors en vele anderen. Voor vele jaren. Als het met de bouw goed draait, draait de economie goed. Is het niet?

Nog een voordeel: elke overheidseuro wordt verdriedubbeld. Sociale huisvesting is voor een groot deel zelfbedruipend. De effectieve injectie in de bouwsector is dus een stuk groter dan de overheidskost.

En uiteraard – of vooral – wordt het wonen beter. De meer dan honderdduizend – vaak vele jaren wachtende – woonbehoeftige gezinnen en alleenstaanden kunnen, zonder risico op verdringing, naar een betaalbare en gezonde woning. Weg met het ziekmakende vocht, de gevaarlijke elektrische leidingen, de energie- en geldverslindende tochtgaten. Welkom, extra inkomen. Te besteden aan betere voeding en betere huishoudtoestellen. Welkom, ruimte voor de kinderen om te spelen en studeren. Om de al te vaak cyclische kansarmoede te doorbreken.

En laten we die sociale woningen bouwen nabij knooppunten van openbaar vervoer, want dat wil de Vlaamse regering. En dat is goed. Het houdt auto’s van de weg en laat toe om goede met voorzieningen bezaaide wijken te bouwen. Met kinderopvang, scholen, winkels en horeca, cultuur,… Het kan helpen om de ruimtelijke rommel op te kuisen en in de steden de krotten af te breken. Die we dan door weer nieuwe sociale woningen vervangen.

Architecturale pareltjes

Laten we dat ook verstandig doen. We mengen ze met private woningen, dan valt het stigma weg. En we voorzien in die nieuwe wijken voldoende aangepaste woningen voor de grote groep bejaarden die er aankomt. Zodat ze hun te grote, versleten villa met trappen en treden kunnen verlaten. Dan kunnen ze weg van die levensgevaarlijke steenweg of van de te grote loten in een verkaveling. Ze kunnen dan in een levendige wijk gaan wonen, met jongeren en actieven: om een praatje te slaan, om mekaar bij te helpen. In een strijd tegen het ’taboe’ van hun eenzaamheid.

En laten we het door goede, creatieve architecten en stedenbouwkundigen doen. Laten we er stedenbouwkundige en architecturale pareltjes van maken. Geen saaie, snel ontworpen konijnenkoten. Wegens: het zijn toch maar sociale woningen. Sociale woningen mogen knap zijn.

En dan moet het beste nieuws nog komen. Er moeten niet eens schulden worden gemaakt. Het geld is er al. De woonbonus, anderhalf miljard euro. Jaarlijks. En die bonus deugt niet. Weggegooid geld. Dus: weg ermee. Hij doet de prijzen stijgen en helpt toch niemand voorruit. Anderhalf miljard, daar kunnen 25.000 sociale huurwoningen mee gebouwd worden. Per jaar. Zelfs met een fractie – 10% – van die woonbonus kunnen we de huidige productie al verdubbelen. De aannemers likkenbaarden al…

Pascal De Decker is hoofddocent aan het Departement Architectuur van de KU Leuven

Björn Mallants is directeur van de Vereniging van Vlaamse Huisvestingsmaatschappijen