Waarom een leerkracht de VS moet kunnen aanduiden op een blinde kaart

Beste leerkracht, uw verantwoordelijkheid is enorm. Lees de krant of een boek en kijk naar het journaal.

Heeft een leerkracht Wiskunde feiten nodig? Die tweet bevestigde dat Twitter soms niet meer dan een virtuele toog is. Het antwoord past in twee tekens: ja. Ten eerste omdat wiskunde bij uitstek een discipline is waarin feiten belangrijk zijn: mathematica is een en al afspraak. Wie die niet kent, loopt verloren in het rijk van Pythagoras.

Maar de twitteraar bedoelde uiteraard: historische, politieke, geografische, … feiten. De kous is dus niet af met die twee tekens: de tweet in kwestie legt een hardnekkige misvatting bloot. We verwachten van iedereen een basiskennis wiskunde (in het bijzonder, en ‘harde’, exacte wetenschappen in het algemeen).

Blijkbaar is weten wie Mao Tse Tung was weetjesmateriaal voor parochiezaaltjesquizzen. Die Mao kan nochtans interessante cijfers voorleggen: zo’n geschatte 20 miljoen dode Chinezen op zijn kerfstok, bijvoorbeeld.

Die visie ontkent de idee dat een mens zich totaal moet ontplooien, of daar toch zou moeten naar streven. Dat is geen louter filosofische of morele kwestie. In de eerste plaats omdat ook die wereldvreemde cijferbol moet gaan stemmen. Zolang we verplicht worden deel te nemen aan het kiesproces, is het legitiem (maar hopeloos naïef) te verwachten van al onze burgers om mee na te denken over onze samenleving.

Iedereen is in die burgerplicht gelijk, maar in deze discussie geldt dat sommigen gelijker zijn dan anderen. Leerkrachten bijvoorbeeld. Zodra we stoppen te verwachten dat de algemene ontwikkeling en vorming van leerkrachten beter is dan die van pakweg een vluchtverkeersleider, dreigt de beschaving op te houden met evolueren.

Niet enkel omdat leerkrachten ook burgers zijn die meebeslissen tijdens verkiezingen. Ook en vooral omdat het rolmodellen blijven, die het belangrijkste kapitaal van een samenleving in hun handen hebben. Onze kinderen, leerlingen en studenten. We moeten dus verwachten van lesgevers, van kleuterjuf tot professor, dat ze een elite (willen) zijn: sociaal en intellectueel moeten ze zich aan de rechterkant van de Gauss-curve bevinden. Daar valt geen gram op af te dingen.

Ook niet door leerkrachten zelf. Een lesgever die zijn job als easy money ziet, en genoegen neemt met een 9 to 5-mentaliteit, verdient een levenslange verbanning naar de hoek. Met ezelsoren op het hoofd.

Een leerkracht (in spe) die zijn verantwoordelijkheid zo weinig serieus neemt dat hij of zij er niet in slaagt de Verenigde Staten van Amerika aan te duiden op een blinde kaart (30% kon dat niet in het onderzoek van de Katholieke Hogeschool Limburg dat Knack kon inkijken), is medeverantwoordelijk voor de neerbuigende houding ten opzichte van onze leerkrachten. Een jammere houding. Onze samenleving moet dringend onze lesgevers meer naar waarde schatten.

Zoals Amerikaans president Barack Obama opriep in zijn State of the Union van 2011: “In Zuid-Korea worden leraars als natiebouwers gezien. Het wordt tijd dat we in Amerika de mensen die onze kinderen opleiden met hetzelfde respect behandelen. Als je het verschil wil maken in het leven van een kind: word leraar. Je land heeft je nodig.” Politici hebben daarin een immense verantwoordelijkheid, zij bepalen tenslotte wat er gekend moet zijn, maar die van leerkrachten (in spe) zelf is minstens even groot.

Nog groter is hun verantwoordelijkheid over onze kinderen en jeugd. Dat ze er zich dus ook naar gedragen. Door de krant te lezen, naar het journaal te kijken en al eens een boek te lezen. En zo onze kinderen te kunnen geven wat ze nodig hebben in een almaar complexer wordende maatschappij.

De volgende generatie moet immers (steeds meer en sneller) slimmer zijn dan die ervoor. Zo vermijden we dat de mens zijn fouten herhaalt – de jaren ’30 mogen dan al lichtzinnig geciteerd worden, ze zijn veraf genoeg om bijna vergeten te zijn en dus weer dichtbij genoeg om ons te verrassen (lees ter zake het gesprek dat Knack had met Ed van Thijn). Wie immers de vorming van zijn jeugd aan de grijze middelmaat overlaat, krijgt zwart-wit extremisme terug.

Simon Demeulemeester

PS. Mocht iemand op het uitstekende idee komen hetzelfde onderzoek te voeren in de richtingen Journalistiek, dan kan bovenstaande in het licht van de duurzaamheid – mits een simpel vervangen van ‘leerkracht in spe’ door ‘journalist in spe’ – eenvoudig gekopieerd worden.