Alexander Casier

Waarom de kamikazecoalitie ook communautair de beste optie is voor N-VA

Alexander Casier Politiek Secretaris LVSV Nationaal

Als Bart De Wever het communautaire niet zélf op tafel legt – PS en CDH zullen dat wel in zijn plaats doen als de kamikazecoalitie er komt – dan kan N-VA nooit verliezen.

Het moet worden gezegd: N-VA heeft zich tijdens de voorbije maanden, meer dan elke andere partij, compromisbereid getoond. Op het federale niveau faalde de oud-informateur (voorlopig) in zijn opdracht, maar hij benadrukte dat zijn partij beschikbaar blijft voor verdere onderhandelingen.

De Vlaamse formatie lijkt even in een impasse te zijn verzeild geraakt, maar volgens recente berichtgeving dragen de Vlaams-nationalisten daar niet de grootste verantwoordelijkheid voor. En dat hoeft niet te verwonderen: de partij van voorzitter De Wever heeft er alle belang bij om zich zowel Vlaams als federaal definitief vast te klinken aan CD&V. Want tenzij een paarsgroene piste ooit wordt overwogen (mathematisch mogelijk, dat zou dan een kamikazecoalitie in de omgekeerde richting zijn), is een N-VA/CD&V-blok federaal incontournable.

Ondertussen werd MR in Wallonië definitief uitgesloten uit de regionale onderhandelingen, na een zoveelste njet van de PS om alsnog voor een paarse meerderheid te gaan.

Volgens een interne peiling bij de Franstalige liberalen verkiest een ruime meerderheid van het MR-electoraat federaal de kamikazecoalitie boven een verderzetting van de tripartite of de oppositie. Zoals professor Bart Maddens vorige week aangaf in een opiniestuk op Deredactie.be, zou die formule alvast een serieuze test zijn voor de weerbaarheid van de Belgische federatie.

Voor het eerst zou er in een taalgroep (de Franse) geen enkele partij regeren op zowel het Waalse als het federale niveau. Er zou, met andere woorden, geen enkel bindmiddel bestaan tussen beide regeringen, ondanks de 26 samenwerkingsakkoorden die moeten worden afgesloten in het kader van de zesde staatshervorming.

Het moet worden gezegd: N-VA heeft zich tijdens de voorbije maanden, meer dan elke andere partij, compromisbereid getoond.

Maar er kan nog een ander en veel groter probleem opduiken: het belangenconflict, één van de verschillende communautaire beschermingsmechanismen die onze federatie rijk is.

Het concept belangenconflict dateert uit de begindagen van het federaliseringsproces van ons land, en werd ingevoerd om te vermijden dat de ene entiteit (bijvoorbeeld de federale) maatregelen zou kunnen nemen die de belangen van een andere (bijvoorbeeld een regionale) schaden. Hiervoor hoeft de beschuldigde entiteit haar bevoegdheden niet noodzakelijk te overschrijden, eenvoudigweg de belangen van een ander niveau hypothekeren is voldoende.

In de voorbije jaren is al gebleken dat sommige Franstalige politici en academici onze beschermingsmechanismen, zoals de alarmbelprocedure, op een bijzonder originele manier kunnen interpreteren. Hetzelfde kan in principe gebeuren met het belangenconflict.

Stel dat de kamikazecoalitie er komt op het federale niveau, en de PS/cdH-regering van start gaat in Wallonië, dan kan de Waalse regering in theorie tegen zo goed als élk wetsvoorstel van het federale niveau een belangenconflict inroepen. Niet zozeer het inhoudelijke zou daarbij dan een rol spelen, de procedure zou louter worden misbruikt als protest tegen de ideologische samenstelling van de federale regering.

In artikel 143 van de Belgische grondwet lezen we dat alle entiteiten bij het uitoefenen van hun bevoegdheden de federale loyauteit in acht moeten nemen. Dit is echter geen bevoegdheidsverdelende regel, waardoor het niet geheel duidelijk is of en in hoeverre het Grondwettelijk Hof kan optreden bij de overtreding ervan. De zesde staatshervorming breidt de bevoegdheden van het Hof wel uit, maar of de federale loyauteit werkelijk kan worden afgedwongen, is nog maar zeer de vraag.

Stel dat de kamikazecoalitie er komt op het federale niveau, en de PS/cdH-regering van start gaat in Wallonië, dan kan de Waalse regering in theorie tegen zo goed als élk wetsvoorstel van het federale niveau een belangenconflict inroepen.

Daarom is de kamikazecoalitie zeker voor N-VA de beste optie, onafhankelijk van wie dan premier wordt, Kris Peeters of Didier Reynders. In de wandelgangen wordt zelfs de naam van Patrick Dewael gefluisterd, als compensatie voor de Vlaamse liberalen om hun eerdere eis (ofwel op beide niveaus regeren, ofwel op geen enkel) te laten vallen. Wie het ook wordt, die herstelregering kan dan volop uit de startblokken schieten, en met wat geluk voor de communautaire hardliners bij N-VA, blokkeert het PS/cdH-blok op termijn zelf de hele boel. Eén belangenconflict maakt het regeerwerk niet onmogelijk (het vertraagt het alleen), maar als er tegen quasi elk wetsvoorstel een belangenconflict wordt ingeroepen, wordt stabiel besturen onbegonnen werk. Dat de Waalse regering daarmee wellicht de publieke opinie (zowel in Vlaanderen als in het grootste deel van Franstalig België) tegen zich zou krijgen, zal zeker de PS worst wezen. Uittredend premier Di Rupo heeft vroeger, in zijn hoedanigheid van PS-voorzitter, al in niet mis te verstane bewoordingen aangegeven dat de liefde van de PS voor de Belgische federatie begint en eindigt bij ons sociale zekerheidssysteem. Als daaraan wordt getornd, in een regering waar ze zelf niet in zit, zal het de partij wellicht geen zier interesseren hoe de bevolking of de media reageren op haar pogingen om de federale regering te saboteren.

En als de Waalse regering zou beslissen om het belangenconflict toch niet te misbruiken, vanuit de overweging dat de Vlaams-nationalisten anders een té groot cadeau zouden krijgen, dan nog krijgt Vlaanderen haar economische herstelregering die door N-VA zo vurig werd bepleit tijdens de voorbije campagne.

En daarmee blijft de eindconclusie dezelfde als enkele weken geleden: als Bart De Wever het communautaire niet zélf op tafel legt (PS en cdH zullen dat wel in zijn plaats doen, als de kamikazecoalitie er komt), dan kan N-VA nooit verliezen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content