‘Vlaanderen beslist over onderwijs, maar het blijft bij voluntaristische voorstellen en valse beloften’

Het onderwijs in Vlaanderen wordt al jaren veronachtzaamd. Dat bleek nog maar eens uit de maatregelen die níét werden genomen tegen coronabesmettingen in schoolklassen en het dedain waarmee sommige politici naar het onderwijspersoneel kijken.

Uit het leven gegrepen: ergens in Vlaanderen is er een basisschool waar maar één CO2-meter voor de hele school voorhanden is. Eén. Zo’n toestel meet de luchtkwaliteit en geeft aan wanneer de binnenlucht ververst moet worden, zodat het risico op covidbesmettingen in een klas verkleint. Het spreekt voor zich dat slechts één CO2-meter voor twaalf klassen ontoereikend is.

U zou zich daarbij een paar vragen kunnen stellen. Kan de directie niet voldoende CO2-meters aankopen? Kunnen de onderwijzers niet zelf zo’n toestel meebrengen? Of misschien kunnen ouders hun kinderen wel een CO2-meter meegeven? Dat kan inderdaad allemaal, maar van de minister van Onderwijs mag je verwachten dat híj ervoor zorgt dat in elke klas een CO2-meter staat. Zeker als hij voortdurend onderstreept hoe belangrijk het is dat de scholen openblijven. Maar Ben Weyts (N-VA) heeft zich altijd al verzet tegen het invoeren van zo’n toestel in elke klas. ‘Een CO2-meter meldt een probleem, maar het lost niets op’, verklaarde hij. En dus werd dat ‘probleem’, namelijk slechte lucht, niet gemeld. En kon het virus zijn gang gaan. Van een plan om de luchtkwaliteit in de klassen te verbeteren was al helemaal geen sprake.

Vorige week, toen de ziekenhuizen op intensieve zorg tegen hun limieten botsen, werd het derde Overlegcomité in veertien dagen tijd gehouden. Er werd reikhalzend uitgekeken naar wat de topministers uit de verschillende regeringen over het onderwijs zouden beslissen. De min-twaalfjarigen zijn immers nog niet gevaccineerd en ‘kinderen zijn duidelijk een aanstoker van de epidemie’, aldus viroloog Steven Van Gucht van het federale onderzoekscentrum Sciensano. ‘Het virus springt van kinderen naar ouders.’

Federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) steunde het voorstel van de experts om een afkoelingsperiode in te lassen en de kleuter- en lagere scholen onmiddellijk tien dagen te sluiten. Maar Weyts en zijn Franstalige collega, Caroline Désir (PS), wilden daar niet van horen. Slotsom was een Belgisch compromis: de kerstvakantie wordt een week vervroegd, mondmaskers zijn verplicht vanaf zes jaar en – jawel – er moet een CO2-meter komen in elke klas. Allemaal too little, too late. De nieuwe maatregelen zullen de druk op de ziekenhuizen niet verminderen.

Ook de quarantaines in het onderwijs werden verstrengd. Zodra in een klas meer dan twee besmettingen worden vastgesteld, moet de volledige klas verplicht thuisblijven. Dat zal tot gevolg hebben dat heel wat klassen en zelfs scholen de komende weken dicht zullen gaan. Zo liet de directrice van vrije school De Kinderberg in Bierbeek afgelopen weekend alle leerlingen die dat wilden testen. Het resultaat was confronterend maar niet verrassend: in elke klas waren minstens twee besmettingen en dus werd besloten om de school een week te sluiten. In plaats van voort te ploeteren nam de directie haar verantwoordelijkheid.

Ondertussen blijkt uit talrijke onderzoeken dat de kwaliteit van het Vlaamse onderwijs afneemt. Het wiskundeniveau en de taalvaardigheid van Vlaamse leerlingen dalen al jaren. Schooldirecties waarschuwen al langer dat er een acuut gebrek aan leerkrachten is. Al decennia wordt onvoldoende geïnvesteerd in de vaak abominabele infrastructuur. De digitalisering van ons onderwijs is pover. De bureaucratie neemt toe en onderwijzend personeel en directies geven er steeds vaker de brui aan. Al die problemen zijn de voorbije jaren niet ernstig genomen. Beloftes bij de vleet, maar woorden zonder daden zijn loos en leiden tot ontgoocheling. Het hoeft niet te verbazen dat de mensen in het onderwijs zich, net zoals het zorgpersoneel, door de betrokken politici in de steek gelaten voelen.

Onderwijs is een regionale bevoegdheid. De Vlaamse regering kan zelf beslissingen nemen, maar het blijft voornamelijk bij voluntaristische voorstellen en valse beloften. Bij zijn aantreden verklaarde minister-president Jan Jambon (N-VA) dat hij voor ‘het beste onderwijs ooit’ zou gaan. Ook dat bleek een illusie. Na het laatste Overlegcomité slaagde hij erin het hele onderwijsveld te schofferen met zijn verklaring dat de week voor de kerstvakantie niet veel meer is dan ‘een kerstfeestje hier en nog wat voorlezen en weet-ik-veel-wat daar’. Ook al verontschuldigde hij zich wat later, het zegt veel over het respect dat de minister-president heeft voor het personeel in het onderwijs dat op zijn tandvlees loopt. Het zegt ook iets over zijn geschiktheid voor de functie die hij momenteel bekleedt.