‘Vlaamse regering maakt met asociale miserietaks scheidende mensen tientallen miljoenen euro armer’

Een beschaafd land heft géén belasting op verarming, schrijft Lode Vereeck (Open VLD) over de Vlaamse ‘miserietaks’. ‘Deze Vlaamse regering heeft een laffe aanval ingezet op scheidende mensen. Haar ‘warme samenleving’ bezorgt vele mensen dan ook koude rillingen.’

Iedereen weet dat wie in een echtscheiding verwikkeld zit, er financieel op achteruit gaat en extra belastingen kan missen als kiespijn. Uit de hoorzittingen in het Vlaams parlement is bovendien gebleken dat een scheiding vaak het begin is van een neerwaartse spiraal die kan uitmonden in bittere armoede, vooral voor vrouwen. Het besluit van de Vlaamse regering om het verdeelrecht met 150% te verhogen, is dan ook niet enkel cynisch en hardvochtig, het is ook pervers. Een overheid moet immers mensen helpen om (terug) op eigen benen te staan en niet verder de put in duwen.

In 2012 verhoogde de Vlaamse regering de verdeeltaks van 1% naar 2,5% met een vrijstelling van 50.000 euro en 20.000 euro per kind. Door de nieuwe regeling betaalt de ex-partner die het huis van 300.000 euro overkoopt een verdeeltaks van 6.250 euro zonder kinderen, 5.750 euro met één kind, 5.250 euro met twee kinderen (i.p.v. 3.000 euro). Dat is veel geld. In 2013 bracht de miserietaks zo’n 72 miljoen euro op (+75% t.o.v. 2011). Het merendeel werd opgehoest door 7.000 à 9.000 scheidende koppels.

De hoogte van belastingen kan bepaald worden door draagkracht of gebruik van een overheidsdienst. Maar de belastingsgrondslag is steeds een economische gebeurtenis waarbij men erop vóóruit gaat. Nergens heft men belastingen op tegenspoed of pech. Dit is wel het geval bij de Vlaamse scheidingstaks. Daarom is deze miserietaks zo onrechtvaardig en asociaal. Een beschaafd land heft géén belasting op verarming. Deze miserietaks werd verkocht onder het mom van het bewaken van een zeer strikte begrotingsorthodoxie. Ook ik ben daar voorstander van, maar nooit op de kap van mensen die in de miserie zitten. Deze Vlaamse regering heeft een laffe aanval ingezet op scheidende mensen. Haar ‘warme samenleving’ bezorgt vele mensen dan ook koude rillingen.

De miserietaks is ook een dieptepunt voor onze democratie. In de eerste plaats voor die beleidsmakers die de afgelopen decennia erin geslaagd zijn om van echtscheiding niet langer een sociale schande, maar een recht te maken. Zo wilde de wetgever het aantal conflicten bij echtscheidingen, de zogenaamde ‘vechtscheidingen’ verminderen. Dat is gelukt. Maar die verworvenheden worden door dit decreet deels teniet gedaan. In de tweede plaats legt de miserietaks een groot democratisch deficit bloot. Bijna alle collega’s, ook uit de meerderheidspartijen, waren gekant tegen de miserietaks. Hoe triest is het dan niet dat de parlementsleden er niet in geslaagd zijn om dit slechte decreet van tafel te krijgen. Niemand wilde dit, en toch kwam het er. Tijdens het plenaire debat hadden de parlementsleden van de meerderheidspartijen zelfs zwijgplicht gekregen van de regering. Dan zit er toch iets goed fout in de werking van onze democratie.

Politici verschillen vaak van mening over het te voeren beleid: over bruggen, over tunnels, over trams, of over scholen. Maar over de miserietaks kan er geen discussie bestaan. Elke rechtgeaarde democraat – van welke politieke familie ook – beseft dat de miserietaks de ethische en morele grenzen van het politieke bedrijf ver overschrijdt. Er is geen enkel zinnig inhoudelijk argument om de miserietaks te verantwoorden, tenzij meer geld in de schatkist door een belastingverhoging. Of gaat het misschien om een ‘sturende’ belasting om mensen ertoe aan te zetten niet te scheiden en zo de scheidingstaks te vermijden?

Samen met senator Nele Lijnen stel ik daarom voor om de verdeeltaks terug te brengen tot 1% en 0% voor echtscheiding en beëindiging van een wettelijke samenwoning. Wij hopen hiervoor een parlementaire meerderheid te vinden in de volgende legislatuur.