Vierde Nacht van de Powezie bevrijdt het poëtisch landschap

Erwin Vanmassenhove, organisator van de Nacht van de Powezie, antwoordt Guido Lauweraert.

Maandag 30 april verscheen op Knack.be het artikel “Antwerps-Brugse poëzienachten op komst” aan de hand van Guido Lauwaert. Ik heb er spontaan hartelijk om moeten lachen. Blij om nog eens wat boeiende boutades te mogen lezen die een mens niet tot wanhoop drijven. Er vindt onmiskenbaar een poëtische verschuiving der generaties plaats die het gangbare postmoderne knip-en-plak-werk overstijgt. De huidige nieuwe lichting overschrijdt oeroude tegenstellingen tussen leeftijden, leefwerelden, culturen alsook (al dan niet geografische) locaties.

De woekerende schaduw die de angst werpt, is niets anders dan een lichtgevende krijtlijn voor een begenadigd koorddanser. In korzelig verweer, schuifelt zoals immer stemmige kritiek over slappe koorden. Onbekend is inderdaad onbemind, zo wil het cliché nu eenmaal. Ik ontwaar persoonlijk echter een grensoverschrijdende visie die zich niet langer geruisloos wenst te bewegen door het literaire, poëtische alsook kunstzinnige landschap.

De ultieme waarde van poëzie ligt in heel eenvoudige, edoch moedige handelingen: in het volhardend heffen van je pen, in het krakend krassen over de leegte van een inmiddels gebroken wit en in het onbreekbaar verheffen van je unieke stem. Hoe broos, intiem, karikaturaal of stamelend woorden zichzelf ook over menselijke lippen mogen bewegen, steeds zijn zij een teken van liefde.

Onze menselijke geschiedenis bulkt van de meest absurde of waanzinnig voorvallen waarin mensen over liefde worden geridiculiseerd, verstoten of zelfs opgeknoopt. Politici jongleren met vrije meningsuiting als ware het bubblegum. Transnationale bedrijven jongleren met gepatenteerde mensenhonger, schaamteloze commerciële kanker en wisselende wapendracht. Inmiddels, kreunt onze planeet onder een verouderd mechanistisch wereldbeeld. Te midden een dergelijk eco-sociaal strijdtoneel, treden nu alsmaar meer stemmen op de voorgrond die pleiten voor een duurzame transitie.

De Nacht van de Powezie tracht deze onderstroom te vatten door op laagdrempelige wijze een open podium te creëren waar eenieder welkom is, mits respect voor de andere(n). Geen bedenkelijke bank prijkt op onze site of in onze informatieblaadjes. Vrijheid van expressie primeert op elitaire en/of dubieuze selectieprocedures. Een hartelijk samenzijn behelst de essentie van het gebeuren. En als bij wonder, scheidt het kaf zich vanzelf wel van het koren. Net omdat er minstens zoveel oordelen als mensen op deze planeet zijn.

Of het de vrienden van de heer Lauwaert moge behagen of niet, te midden de shit die zij menen te ontwaren bij meer dan de helft van de gastsprekers op de vierde Nacht van de Powezie schitteren tientallen onontgonnen sterren. Neem daarbij het tomeloos geweeklaag van sommige literaire tijdschriften of uitgevers die amper nog verrassend nieuw talent weten op te snorren, dan is een initiatief als de Nacht van de Powezie net uitermate belangrijk. Om vervolgens, vanuit een intellectuele laksheid, het sprankelend en verfrissend gebeuren te verketteren tot een kloon van het origineel, staat voor mij gelijk aan het kind met het badwater (te pogen) weggooien. De Nacht van de Powezie is een embryonaal broeinest waar voordrachtkunstenaars vrij de kans krijgen eender welk zelfgekozen experiment aan te gaan. De nieuwelingen en dus eerder onbekende poëten worden er mede gedragen door een aantal bekende(re) namen. Dit werkt bijzonder heilzaam, omdat het van nature uit heel uitnodigend werkt en alle deelnemers noopt tot kwaltiatief excelleren.

Over smaak valt niet te redetwisten, over openheid wel. Onder welke vorm sterren verschijnen of weer verdwijnen, is irrelevant. Feit is dat met elke editie van de Nacht van de Powezie het aantal deelnemers groeit en mensen met plezier de chaos inherent aan het hele gebeuren trotseren, net ter wille van het gegeven dat wars van alle commercie de poëzie in haar essentie gerespecteerd wordt. Deze authenticiteit maakt van de Nacht van de Powezie (momenteel) een unicum. Wij zijn geen vreemde eend in de bijt.

Integendeel, wij vertoeven op de branding van een culturele renaissance. Hetgeen voor sommigen grootspraak moge lijken, maar dat het evenwel niet is. Om het heel eenvoudig te stellen: Er is iets op til. Er broeit wat. Begin jaren negentig van vorige eeuw bijvoorbeeld, trof ik te Antwerpen als dichter enkele magere poëtische kringen aan die zichzelf inhoudelijk nekten bij gratie van een verstikkende intellectuele halsstarrigheid. Twintig jaar verder, merk ik nu dus met immense vreugde dat er terug leven in de brouwerij zit. De neoliberaal geïnspireerde gewenning en kritiekloze afstomping is eindelijk doorgeroest, net als de verzuring zelve in vraag gesteld.

Een evenement als de Nacht van de Powezie heeft door de jaren heen mede de metaalmoeheid getart en de elitaire status quo succesvol mede doorbroken. Wij zijn er als organisatie in geslaagd om de toegangsprijs heel democratisch te houden op vier (n)euro dankzij het enthousiasme van vele vrijwilligers. Als ik hierboven dus schrijf over ‘de huidige nieuwe lichting’ dan zie ik deze in een ruimer kader van onze menselijke evolutie. Het hokjesdenken en de vakjesmentaliteit zijn, mijns inziens, tergend traag, maar daarom niet minder zeker, voor de bijl aan het gaan. Holisme, verbondenheid, globalisme en integraal denken zijn geen loze woorden meer van een hoopje bejaarde hippies.

Het zijn kernbegrippen die bij een ruim publiek alsmaar meer gehoor vinden daar zij in het dagelijkse leven alsmaar duidelijker hun sporen nalaten. We zijn verbonden hoe uiteenlopend onze standpunten ook mogen zijn. Dat geldt niet alleen voor natiestaten, politieke of economische eenheden: verbondenheid en globalisme doorkruisen heden ten dage het hele culturele veld. Hetgeen ik hiermede simpelweg zeggen wil, is dat iedereen die aan dit project meegewerkt heeft of nog zal meewerken heel goed aanvoelt dat er op planetair niveau een sense of urgency trilt die doorwerkt tot in de uiterste tippen van jouw zowel als mijn tenen.

Of je nu poëzie schrijft of niet; Of je dat met je tenen doet, of met je handen; Of of…. jouw visie op poëzie verschilt met die van mij…. Ontnuchterend feit is wel dat zowel jij als ik verantwoordelijkheid kunnen opnemen jegens komende generaties. Net als in het universum der subatomaire partikels, wijst de chaos zelve ons de weg richting een wereld vol oneindige mogelijkheden. Zowel in het kleine, als in het grote spiegelt zich de mogelijkheid van een ‘nieuw’ paradigma. In Uw en mijner woorden, alsook daadkrachtige keuzes, kringelt de toekomst van al onzer kinderen en kleinkinderen.

De vraag, heer Lauwaert, is hoe jij en zovele van jouw generatie-genoten en/of (al dan niet smalende) collega’s herinnerd willen worden? In het treffen van onze diepste waarden, openbaart zich immers de ontmoeting met ons hoogste z/Zelf. Daar komt geen motorfiets, kruis of lang haar aan te pas. Het vraagt eerder om lef. Het impliceert intrinsiek vertrouwen. Het noopt tot stapsgewijze volharding. Het getuigt van een ruim gedeelde visie. Het overschrijdt schraal defaitisme. Of, met de wijze woorden van Simon Vinkenoog: “Erop en/of eronder: een keus is er niet. Niets dat beklijft en alles zal verdwijnen. Je leven een vuurwerk…. of niet.” Verstaan?

Erwin Vanmassenhove (Antistresspoweet & organisator van de Nacht van de Powezie)