Verenigd Koninkrijk: twee topministers nemen ontslag en uiten kritiek op premier Boris Johnson

De Britse minister van Volksgezondheid Sajid Javid en de minister van Financiën Rishi Sunak hebben dinsdagavond hun ontslag aangekondigd na het zoveelste schandaal rondom Boris Johnson. Intussen nemen ook nog andere kopstukken van de regering en de Conservatieve Partij ontslag.

De twee ministers hebben hun ontslagbrieven via Twitter openbaar gemaakt.

Javid kondigde dinsdag zijn ontslag aan en legde uit niet langer vertrouwen te hebben in premier Johnson, na een reeks schandalen rond de Britse overheid. In zijn brief op Twitter zegt hij dat het duidelijk is ‘dat de situatie niet zal veranderen onder uw leiderschap en u heeft daardoor ook mijn vertrouwen verloren’. 

Sunak zegt in zijn ontslagbrief dat het volk ’terecht verwacht dat het bestuur naar behoren, deskundig en ernstig wordt uitgevoerd’.

Het aangekondigde ontslag van de twee ministers dreigt Londen in een regeringscrisis te storten. Een niet nader genoemd regeringslid zei aan zender Sky News dat Johnson nu niet meer kan aanblijven. Volgens The Times heeft Johnson evenwel te kennen gegeven dat hij niet zal opstappen.

Live ontslag op tv

Ook de vicevoorzitter van de Conservatieve Partij nam ontslag. Hij kondigde dat op tv aan. Vicevoorzitter en parlementslid Bim Afolami was te gast bij The News Desk van Talk TV.

‘Ik denk gewoon dat de premier niet langer niet enkel mijn steun meer heeft, maar ook niet langer de steun van de partij of van het land”, zei hij nadat hij ondervraagd was over de twee ministers ide opstapten. ‘Om die reden denk ik dat de tijd voor hem is gekomen om af te treden.’

‘Na dit te hebben gezegd’, zei Afolami dat hij ‘waarschijnlijk’ niet meer de vicevoorzitter van de partij zal zijn. ‘Ik denk dat ik moet opstappen want ik kan niet dienen onder de eerste minister. Ik zeg dit met spijt, want ik denk dat deze regering enkele schitterende zaken heeft verricht.’

Johnson krijgt woensdag, kort voor hij het wekelijks vragenuurtje te woord staat, te maken met nieuwe ontslagen in zijn regering. Minister voor Kinderen Will Quince laat woensdag op Twitter weten dat hij opstapt. Maandag nog nam hij Johnsons verdediging op in de media. Van de briefings die hij daarover vooraf kreeg van Johnsons medewerkers ‘weten we nu dat die onnauwkeurig waren’, zegt Quince in zijn ontslagbrief.

Nog op woensdagvoormiddag maakte Laura Trott bekend dat ook zij opstapt. Zij is een parlementair privésecretaris in het ministerie van Transport, en werd in die functie aangesteld door de minister. Gewoonlijk worden zulke secretarissen beschouwd als de ogen en oren van hun minister in het Lagerhuis. ‘Vertrouwen in de politiek is – en moet altijd – van het grootste belang zijn, maar jammer genoeg raakte dit verloren in de laatse maanden’, zegt ze in een statement.

Nieuw schandaal

Eerder op de dag verontschuldigde Johnson zich voor zijn aanpak van Chris Pincher, die verantwoordelijk was voor de partijdiscipline en volgens meerdere mediaberichten twee mannen zou hebben betast. Johnson was op de hoogte gebracht van gelijkaardige beschuldigingen tegen Pincher uit 2019, maar had Pincher toch aangesteld. Eerder hadden de diensten van de premier ontkend dat Johnson op de hoogte was van de eerdere beschuldigingen.

Johnson zei dat de aanstelling van Pincher een fout was. Aan de BBC verklaarde Johnson dat hij in de zaak niet heeft gelogen.
Volgens meerdere Britse media zou Pincher woensdag in beschonken toestand in een exclusieve club in Londen twee mannen, onder wie een parlementslid, hebben betast. Er waren getuigen van het voorval en er kwamen klachten bij de partij binnen.
Pincher legde zijn ambt als ‘deputy chief whip‘ van de Tories in het Lagerhuis na de berichten neer.
De druk op Johnson blijft zo toenemen. Eerder waren er ook al beschuldigingen van seksueel wangedrag en verkrachting aan het adres van leden van de Tories. Johnson zelf kwam onder vuur te liggen na de zogenaamde ‘partygate’, maar overleefde recent wel een vertrouwensstemming binnen de eigen partij.

Vervangers

De premier benoemde, om speculatie over de val van zijn regering in de kiem te smoren, snel vervangers voor de ontslagnemende ministers. Hij maakte onderwijsminister Nadhim Zahawi de nieuwe minister van Financiën en koos zijn stafchef Steve Barclay als gezondheidsminister.

Hij houdt (voorlopig?) de steun van een aantal ministers.

– Dominic Raab, minister van Justitie: een bron meldt dat hij ‘loyaal’ blijft.

– Alister Jack, Schotland-minister: zegt in een verklaring dat hij het spijtig vindt dat ‘goede collega’s opstappen’, maar ‘ik steun de eerste minister ten volle’.

– Grant Shapps, minister van Transport: blijft in de regering, volgens een verklaring aan Sky News.

– Nadine Dorries, minister van Cultuur, Media en Sport: meldt op Twitter voor ‘100 procent achter Boris Johnson’ te staan, ‘de premier die consistent alle grote beslissingen juist heeft’.

– Liz Truss, minister van Buitenlandse Zaken: volgens een bondgenoot van de minister staat ze helemaal achter de premier.

– Priti Patel, minister van Binnenlandse Zaken: blijft in de regering, volgens een bondgenoot.

– Ben Wallace, minister van Defensie: volgens een bron zal de minister niet opstappen.