Van taaltests tot vaste benoemingen: dit is nieuw in het onderwijs vanaf 1 september

Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA)

Niet alleen kan vanaf 1 september in het basisonderwijs weer zonder mondmasker les gevolgd worden, er veranderen met het nieuwe schooljaar nog wat zaken. Overzicht.

Nieuwe eindtermen in derde middelbaar

Vanaf 1 september gelden de nieuwe eindtermen en goedgekeurde leerplannen voor het eerste leerjaar van de tweede graad secundair onderwijs.

De eindtermen zijn het minimum van wat leerlingen moeten kennen en kunnen. Aan de nieuwe, aangescherpte eindtermen voor de tweede en derde graad van het secundair onderwijs is ruim twee jaar gewerkt, in samenspraak met onder meer de koepels en onderwijsexperts.

Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) ziet er een deel van de oplossing in voor de dalende resultaten van onze leerlingen in internationaal onderzoek.

Katholiek Onderwijs Vlaanderen wil de eindtermen echter laten vernietigen omdat ze ‘zo overladen zijn, dat scholen en leraren in hun vrijheid worden beknot’. Onder meer de Federatie van Rudolf Steinerscholen in Vlaanderen en andere partijen sloten zich daar bij aan.

Eind juli besliste het Grondwettelijk Hof dat de vraag om de eindtermen te schorsen niet terecht is. Voor een schorsing is namelijk onder meer vereist dat de verzoekende partijen kan aantonen dat de onmiddellijke toepassing van de nieuwe eindtermen ‘hen een moeilijk te herstellen ernstig nadeel berokkent’. Dat was volgens het Hof niet het geval.

Het Grondwettelijk Hof moet zich wel nog uitspreken over de beroepen tot vernietiging van de eindtermen. Dat betekent dat de eindtermen voor de tweede graad secundair onderwijs op 1 september kunnen ingaan, maar dat ze nog niet definitief zijn bevestigd. Er geldt wel een gedoogperiode van twee jaar voor alle scholen.

De onderwijsinspectie geeft bij een doorlichting in die periode geen ongunstig advies wanneer de nieuwe eindtermen nog niet of onvoldoende bereikt of nagestreefd worden.

Leerkrachten kunnen vanaf 360 dagen vast benoemd worden

Vanaf 1 september 2021 veranderen de regels om zich kandidaat te stellen voor een vaste benoeming in het onderwijs. Leerkrachten kunnen al na 290 dagen – in praktijk een volledig schooljaar – zicht krijgen op een vaste benoeming en na 360 dagen effectief vast benoemd worden. Tot nu kon dat pas na 690 dagen.

Gemotiveerde starters zullen ook meer kansen krijgen om vast benoemd te worden, omdat scholen veel sneller vacantverklaringen zullen uitschrijven.

Lees verder onder de foto

Van taaltests tot vaste benoemingen: dit is nieuw in het onderwijs vanaf 1 september
© istock

Ook de evaluatieprocedure wordt aangepast. Zo krijgen beginnende leerkrachten aan het einde van elk schooljaar een beoordeling, zodat ze weten wat hun werkpunten zijn. Zo weten ze na maximaal 3 jaar of ze echt een toekomst hebben in het onderwijs.

De evaluatieprocedure voor vast benoemde leerkrachten wordt ook aangescherpt. De verplichting om ieder personeelslid minstens om de 4 jaar te evalueren, vervalt. Scholen zullen de evaluaties kunnen toespitsen op de personeelsleden die niet meer goed functioneren. Op basis van die evaluatie kan de directie veel sneller overgaan tot een persoonlijk coachingstraject van 120 dagen. Als zo’n coachingstraject twee keer zonder gevolg blijft en als de tekortkomingen blijven bestaan, dan kan een personeelslid ontslagen worden.

Voor alle andere personeelsleden moet enkel nog een (informeel) functioneringsgesprek georganiseerd worden op regelmatige basis.

Alle kinderen van derde kleuterklas moeten taaltest afleggen

Vanaf dit schooljaar is een taaltest bij alle kinderen in de derde kleuterklas verplicht. Bedoeling is dat kleuters een eventuele taalachterstand in de rest van het schooljaar kunnen inhalen.

Kinderen die aan de lagere school beginnen met een taalachterstand, lopen vaak ook achterstand op andere gebieden op. Ongelijk aan de start is vaak ook ongelijk aan de eindmeet, meent Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts.

Nu de leerplichtleeftijd verlaagd is naar vijf jaar, moeten alle kinderen naar de derde kleuterklas. En dat is een opportuniteit om met een screening de taalachterstand bij alle kinderen tijdig te detecteren én te remediëren.

De zogenoemde KOALA-test moet tussen 10 oktober en 30 november plaatsvinden. De scholen kunnen zelf het moment kiezen en er bijvoorbeeld ook voor kiezen om de oudste kleuters medio oktober en de jongste kleuters pas eind november te testen.

De data zijn gekozen zodat de kinderen na de zomervakantie de tijd hebben om in te lopen, maar er ook nog voldoende tijd overblijft in het schooljaar om leerlingen met een taalachterstand bij te spijkeren.

Lees verder onder de foto

Van taaltests tot vaste benoemingen: dit is nieuw in het onderwijs vanaf 1 september
© Belga Image

Blijkt de achterstand op het einde van de kleuterklas alsnog te groot, dan kan de klassenraad adviseren om de overstap naar de lagere school uit te stellen.

Als ouders dat advies naast zich neerleggen, dan krijgt het kind in het eerste leerjaar een taalintegratietraject opgelegd. In beginsel gaat het dan om een taalbadklas, of een volwaardig alternatief.

Voor de taalintegratietrajecten die volgen op de taalscreening ontvangen scholen voor gewoon basisonderwijs in het schooljaar 2021-2022 12 miljoen euro, onder de vorm van zorgpunten. De verdeling van deze middelen gebeurt op basis van het aantal 4-jarige kleuters met een thuistaal die niet Nederlands is.

Voorts zijn er vanaf 1 september nieuwe toelatingsvoorwaarden voor het gewone lager onderwijs. Van 5-jarige kleuters wordt tijdens het voorgaande schooljaar ten minste 290 halve dagen aanwezigheid verwacht met het oog op de toelating tot het gewoon lager onderwijs in het schooljaar 2021-2022.

Elke leerling vanaf vijfde leerjaar krijgt eigen laptop

Vanaf dit schooljaar krijgt elke leerling vanaf het vijfde leerjaar basisonderwijs een eigen laptop of een gelijkwaardig ICT-toestel ter beschikking. Scholen krijgen middelen voor ICT-materiaal voor leraren en er komt een sterk statuut voor de ICT-coördinator in alle onderwijsniveaus. Die maatregelen komen er in het kader van de Digisprong.

Nog vanaf 1 september kunnen scholen terecht bij het kennis- en adviescentrum Digisprong. Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts maakt zich sterk dat de Digisprong de onderwijskwaliteit zal versterken. Zo zullen leerkrachten bijvoorbeeld beter kunnen differentiëren. ‘Zwakkere leerlingen kunnen meer op maat begeleid worden, sterkere leerlingen kunnen meer uitgedaagd worden met bijvoorbeeld extra oefeningen’, is de redenering.

De digitalisering moet ook de communicatie vlotter helpen verlopen en kan de planlast helpen verminderen zodat leerkrachten meer tijd overhouden voor hun kerntaak: lesgeven.

Partner Content