Van Facebook tot grime rap, dit is hoe Jeremy Corbyn de Britse jeugd wist te versieren

Tijdens de recente Britse parlementsverkiezingen trokken maar liefst zeven op de tien jongeren naar de stembus, en de meesten deden dat voor Jeremy Corbyn van Labour. Hoe kreeg hij dit voor elkaar?

Opeens begonnen honderden jongeren luidkeels “Oh Jeremy Corbyn” te zingen op de melodie van Seven Nation Army van The White Stripes. Het was 20 mei, twee weken voor de Britse verkiezingen en Jeremy Corbyn, de 68-jarige socialistische leider van Labour, was uitgenodigd door de rockband The Libertines om voorafgaand aan hun concert een speech te geven. Zijn belofte dat Labour de welvaart eerlijker zou verdelen en in sport, cultuur en kunst zou investeren werd met gejuich ontvangen. Voor Adam Klug, organisator bij Momentum, de Labour-steunende beweging die twee jaar geleden is ontstaan uit Corbyns leiderschapscampagne, was dit het moment waarop hij begon te geloven dat de tektonische platen van de Britse politiek nu echt aan het verschuiven waren.

Drie weken nadat de tieners in het Tranmere Rovers stadion Corbyns naam hadden gezongen won Labour tegen alle verwachtingen in 30 zetels. De partij werd weliswaar niet de grootste maar bracht premier Theresa May een ontluisterende nederlaag toe door haar de meerderheid in het Lagerhuis te ontnemen en te winnen in kiesdistricten waar Labour vooraf geen schijn van kans had.

De uitslag is beschreven als een youthquake – volgens de eerste verslagen zijn veel meer 18 tot 24-jarigen naar de stembus gegaan dan tijdens de laatste drie verkiezingen, en 67 procent van deze groep koos Corbyn.

“Labour had een boodschap die populair, positief en toegankelijk was,” zegt Klug (30), die zijn baan als leraar opzegde om fulltime voor Corbyn campagne te gaan voeren. “Het drong door en trok duizenden mensen aan die deel wilden nemen aan de campagne. Dat heeft alles te maken met het verkiezingsprogramma en hoe Jeremy Corbyn zich opgesteld heeft tijdens de campagne.” Londense studente Amal Bidar (19), die zich vorig jaar bij Momentum aansloot, voegt toe: “Ik ben een kind van Eritrese vluchtelingen en Corbyn heeft vluchtelingen altijd gesteund. Hij wil het collegegeld afschaffen, hij is al 30 jaar voor sociale gerechtigheid, hij is verfrissend en hij is oprecht. Hij is van een andere generatie maar hij begrijpt ons jongeren gewoon.”

Carpoolen

Groot-Brittannië heeft een districtenstelsel en dat betekent dat elk kiesdistrict een parlementslid afvaardigt – elke verkiezing is dus een serie lokale strijden. De partijen concentreren hun inspanningen op marginale kiesdistricten, waar verkiezingen gewonnen of verloren worden.

In deze strijd brachten de Momentum-activisten een geheim wapen in: de website mynearestmarginal.com. Mensen die campagne wilden voeren voor Labour konden hun postcode invoeren en kregen vervolgens informatie over de vijf dichtstbijzijnde marginale districten. Met een carpool app konden activisten die geen auto of geld voor een treinkaartje hadden vervolgens een lift regelen. “Hiermee hebben we echt ter plaatse invloed kunnen uitoefenen,” zegt Klug. “Het resultaat was dat duizenden mensen naar deze districten gingen om persoonlijk Labours boodschap over te brengen.” Momentum telt 25.000 leden, maar dankzij de site kreeg de groep in de afgelopen weken 100.000 mensen op de been, volgens Klug. Daarnaast ontwikkelde de groep Call4Corbyn, een site waarop Momentum-leden konden inloggen en toegang kregen tot de database, om vervolgens potentiële stemmenwervers op te bellen om hen te informeren over de dichtstbijzijnde marginale districten, en waar de volgende dagen campagne gevoerd zou worden. Ook werden er cursusdagen georganiseerd door professionele activisten die voor de linkse Amerikaanse politicus Bernie Sanders hadden gewerkt, die onervaren Momentum-vrijwilligers trainden in hun methode om zwevende kiezers te overtuigen.

Grime

Labour kreeg ook onverwachte hulp van grime, een vorm van rap en jeugdcultuur die momenteel heel populair is in de Britse grote steden. Grime-sterren, zoals Stormzy, JME en Akala wisten jonge kiezers te bereiken, die traditioneel niet betrokken waren bij de politiek, door hun steun aan Corbyn te betuigen. Een video van een ontmoeting tussen Corbyn and JME ging viraal. Buzzfeed News meldt dat artikelen hierover bijna een miljoen keer werden gedeeld op Facebook – het waren verreweg de meest gedeelde verkiezingsgerelateerde artikelen.

In mei besloot een groep grime fans die werken in de muziekindustrie, het onderwijs en communicatie van dit fenomeen gebruik te maken. Grime4Corbyn werd op touw gezet om Labours boodschap onder jongeren te verspreiden en de kiesregistratie aan te moedigen met slimme memes en video’s op Instagram, Twitter en Facebook.

“Corbyns campagne sprak mensen aan die historisch gezien niet vertegenwoordigd zijn in de politiek,” zegt Adam Elliot-Cooper (30), een academicus en een van de organisators van het project. “Voor mensen onder de 30, die in de post-Thatcher tijd zijn opgegroeid, is er voor het eerst een echte keuze. Nu heb je een partij die voor vrede is, die meer geld wil stoppen in de gezondheidszorg, het collegegeld wil afschaffen en meer sociale huisvesting wil bouwen.” Jongeren die konden bewijzen dat ze zich hadden geregistreerd om te stemmen, kregen in ruil gratis kaartjes aangeboden voor een grime feestje. Het had zo’n succes dat tijdens de presentatie van Labours officiële partijprogramma de hashtag #Grime4Corbyn twee keer zo populair was op Twitter als #LabourManifesto. “Grime4Corbyn was een manier waarop wij de boodschap van Jeremy Corbyn populair konden maken maar ook om jongeren de mogelijkheid te geven hun eigen politieke posities te verwoorden,” zegt Cooper. “We hebben bewezen dat deze jeugdcultuur politiek geëngageerd is.”

‘Dit is slechts een begin’

De partij van May besteedde meer dan een miljoen pond aan voornamelijk negatieve reclamespotjes op Facebook die Corbyn aanvielen op zijn vroegere uitlatingen over de staatsschuld, anti-terreurwetgeving en de IRA. Maar volgens Klug verspilde de partij hun geld door alleen video’s te produceren die mensen misschien één keer zouden kijken, maar niet delen. Momentum-vrijwilligers maakten daarentegen talloze video’s die miljoenen keren gedeeld werden en gericht waren op gebruikers in marginale kiesdistricten. De group besteedde maar 2.000 pond aan advertenties maar 13 miljoen Britten – een derde van de bevolking die een Facebook account heeft – zagen minstens één Momentumvideo. In Sheffield Hallam, de zetel die voormalig vice-premier Nick Clegg van de Liberal Democrats verloor aan Labour, zag bijna 70 procent van jongeren tussen de 18 en 25 een Momentumvideo, stelt Klug.

Critici zeiden dat Corbyn meer geïnteresseerd was in het houden van grote campagnebijeenkomsten dan in het winnen van de verkiezingen, maar volgens Klug is het electorale nut van een gemobiliseerde massa leden nu duidelijk zichtbaar. “Het echte succesverhaal van deze verkiezingen is dat een onvoorstelbaar aantal mensen heeft meegedaan aan de campagne, vooral jongeren die zoiets nog nooit hadden gedaan,” voegt hij toe. “Maar dit is slechts een begin. Als we op deze manier doorgaan in de marginale districten en mensen bereiken die vroeger nooit stemden, dan kunnen we de politiek in dit land fundamenteel veranderen.”