Turtelboom niet akkoord met klimaatkritiek: ‘Ik wil méér premies uitreiken’

Annemie Turtelboom (Open VLD) © BELGA

Klimaat en energie waren hot topics de voorbije week. Vlaams minister van Energie Annemie Turtelboom (Open VLD) wijst de kritiek van de hand. ‘Als we onze doelstellingen niet halen, mag je schaamteloos zeggen dat we ons werk niet doen.’ Turtelboom zegt ook duidelijk neen tegen nieuwe lasten op vermogen en bedrijfswagens.

Annemie Turtelboom (47) maakte afgelopen zomer de overstap van de federale naar de Vlaamse regering. De Antwerpse liberale is viceminister-president en minister van Financiën, Begroting en Energie in de regering-Bourgeois I. Een centrumrechtse coalitie (N-VA, CD&V en Open VLD) die haar als gegoten past, stelt ze. ‘Het is een coalitie waar ook de Vlaming al twintig jaar om vraagt. De uitslag van 25 mei was duidelijk: wij hebben een meerderheid van 89 zetels tegen 35. Het is ook goed dat dezelfde coalitie doorgetrokken wordt op het federale niveau.’

Zo tevreden is die Vlaming niet. Stakingen en betogingen volgen elkaar op. Met onderdduizend komen ze op straat tegen wat jullie doen.

Ik besef dat wij moeilijke beslissingen nemen, maar we doen dat om economisch weer te kunnen groeien. Bovendien valt de impact van de maatregelen goed mee voor een gemiddeld gezin. Dat wordt nooit op hetzelfde moment met alle besparingen tegelijk geconfronteerd.

Dat onderschat u toch. Gedaan met gratis water en elektriciteit, minder kinderbijslag, duurdere kinderopvang en zorgverzekering, dat komt wel tegelijkertijd.

We moeten ons vandaag afvragen hoe we onze welvaart kunnen veiligstellen voor de volgende generaties. Als wij nu niets doen en verder schaamteloos schulden opbouwen, dan weet je één ding zeker: over vijf of tien jaar moeten er besparingsmaatregelen genomen worden die veel harder zullen zijn. Dát zou pas onverantwoord zijn. Wij nemen onze verantwoordelijkheid.

De mensen hebben er vooral problemen mee dat de inspanningen niet rechtvaardig verdeeld worden. Dat zegt zelfs coalitiepartner CD&V.

Ik ga niet akkoord. Het grote debat is nu dat van de vermogenswinstbelasting. Wie zou daardoor getroffen worden? De gezinnen die hun woning afbetaald hebben en verkopen met winst. De mensen die een ring of een schilderij kregen van hun grootmoeder en dat nu in vermogenskadaster moeten stoppen en op de potentiële winst belastingen moeten betalen. Het zal koud wakker worden zijn voor de middenklasse. Ten tweede is een vermogenswinstbelasting geen structurele inkomstenbron. Winst maken is de essentie ervan, bijvoorbeeld op aandelen. Wat als er geen winst gemaakt wordt? Je kan

daarop toch geen begroting bouwen.

In uw boek ‘de toekomst kan elk moment beginnen’ schrijft u nochtans zelf dat mensen verlangen naar een gevoel van rechtvaardigheid.

Dat klopt. En dat gevoel is er vandaag niet. We moeten daar rekening mee houden. (denkt na) Ik denk dat wij wat schaamtelozer onze maatregelen moeten verdedigen. Want die zijn één voor één rechtvaardig. Te beginnen met het feit dat we in de eerste plaats bij onszelf besparen, bij de staat. Maar ik wil op elk moment nadenken over maatregelen die een groter gevoel van fairness creëren.

Een idee: maak belastingen zoals de zorgverzekering inkomensafhankelijk.

Wie dat doet, zal wederom de modale tweeverdiener treffen. Dat doen wij bewust niet.

De premies inzake energie, waar u bevoegd voor bent, worden afgebouwd. Hoe valt dat te rijmen met uw ambitie voor meer energie-efficiëntie en hernieuwbare energie?

Het hele stelsel wordt hervormd. De premies die goed werken, behouden we. De premies die weinig aangevraagd worden, hervormen we. Welke dat zijn, kan ik nu niet zeggen. We zijn volop bezig aan de uitwerking. Máár, laat dat duidelijk zijn, dit is geen besparingsoefening. Ik wil méér premies uitreiken. Ik zou zelfs blij zijn mocht het totale budget met tien of twintig procent moeten stijgen.

Dat zou betekenen dat er meer energie-efficiënte maatregelen genomen worden. Ik sluit ook niet uit dat bepaalde premies verhoogd worden. We gaan bijvoorbeeld mensen aanzetten tot totaalrenovatie.

Wie zowel isoleert als dubbelglas installeert, zal meer krijgen.

Is er in het verleden niet te veel met geld gegooid in deze sector?

Er zijn te veel subsidies gegeven aan bepaalde technologieën, lees: zonnepanelen, en er is te weinig aandacht geschonken aan energie-efficientie. Aan die oversubsidiëring zijn er zware schulden verbonden. Die moeten we eerst wegwerken. Dat zal niet pijnloos gaan. Maar ik wil mijn kop niet in het zand steken. (fijntjes) Tenzij mijn voorgangster (Freya Van den Bossche, red) een toverstokje zou hebben. Dan mag ze even terugkomen.

Bekende en onbekende Vlamingen dagen de overheden van ons land voor de rechter wegens nalatigheid over de klimaatzaak. Hebben zij een punt?

(kort) Neen. Het is de uitdrukkelijke ambitie van de Vlaamse regering om de Europese 2020-doelstellingen te halen (20 procent minder CO2-uitstoot,20 procent hernieuwbare energie en 20 procent meer energie-efficiëntie tegen 2020, red). We zitten op schema. Dat blijkt uit een rapport van

2012. De politiek doet wel degelijk heel veel.

Op de VN-klimaatconferentie in Lima krijgt België de stempel ‘fossiel’, de Europese Commissie waarschuwt dat ons land niet op schema zit, onze ecologische voetafdruk is de vijfde grootste ter wereld. Moet u niet wat kritischer zijn voor uzelf?

Ik begrijp dat het voor u fijn zou zijn om boven uw stuk ‘ja, we zijn schuldig’ te koppen, maar ik ga dat niet zeggen. Ik ben ervan overtuigd dat we het goede pad bewandelen. Als we onze doelstellingen niet halen, dan mag je schaamteloos zeggen dat we ons werk niet doen. En ja, we hebben de vijfde grootste voetafdruk. Maar dat is ook te wijten aan objectieve redenen, zoals de aanwezigheid van industrie.

Europa verhoogt haar doelstellingen voor 2030. België zal zijn CO2-uitstoot met 30 à 35 procent moeten verminderen. Welke extra maatregelen gaat u nemen?

We gaan hard inzetten op energie-efficiëntie en hernieuwbare energie. Kijk, België haalt vandaag 55 procent van zijn elektriciteit uit kerncentrales. Dat is heel veel. We zijn nu de omslag aan het maken naar hernieuwbare energie. Dat is de moeilijkste fase: de tanker van richting doen veranderen. Dat gaat niet in een vingerknip. Ik ga bijvoorbeeld geld vragen aan Jean-Claude Juncker, de voorzitter van de Europese Commissie. Hij maakt 300 miljard euro investeringsgeld vrij. Ik heb de criteria goed bestudeerd, en energie is hét uitgelezen domein om in te investeren. Maar let op: de grootste

drempel om bijvoorbeeld een windmolen te plaatsen in Vlaanderen, is niet de subsidie, maar het verkrijgen van een vergunning. Niemand wil een windmolen in zijn buurt. Daar moeten we aan werken. Maar eenmaal de tanker van richting verandert, gaat hij sneller vooruit. Want technologieën worden goedkoper en rendabeler.

De politiek zou al kunnen beginnen met eenduidige communicatie over de uitstap uit de kernenergie en niet telkens morrelen aan de uitstapkalender. In Duitsland wordt die veel strikter gevolgd.

(cynisch) We kunnen inderdaad hic et nunc enkele kerncentrales sluiten en vervolgens kernenergie importeren uit het buitenland, zoals Duitsland. Of opnieuw enkele vervuilende steenkoolcentrales openen. Is dat de oplossing ? Neen.

Waarom pakt u de grote boosdoener van CO2-uitstoot, namelijk de wagen, niet aan? De bedrijfswagen bijvoorbeeld wordt zelfs gestimuleerd.

De voordelen van de bedrijfswagen behoren tot het verloningspakket van de mensen. Deze regeringen willen vooreerst lastenverlagingen, geen verhogingen. We gaan dus voorlopig niet raken aan de regeling voor de bedrijfswagens. Anderzijds voeren we in Antwerpen wel een lage emissiezone (waar oude vervuilende wagens niet toegelaten worden, red) in. We nemen dus wel degelijk maatregelen.

De gevreesde black-out is deze week uitgebleven. Heeft voormalig SP.A-minister Johan Vande Lanotte gelijk als hij zegt dat de hysterie opgeklopt is?

Ik betwijfel dat. Uitbater Electrabel heeft toch geen enkel voordeel bij het stilleggen van kerncentrales. Dat is een al te gemakkelijk culpabiliseren van iemand. Kijk, we gaan er alles aan doen om een black-out te vermijden. Ik ben er ook vrijwel zeker van dat dat zal lukken. Anderzijds zijn mensen zich nu meer dan ooit bewust van hun energieverbruik. Elk nadeel heeft zijn voordeel.

(De Zondag/Paul Cobbaert)

Dit interview verscheen in De Zondag.Lees hier De Zondag online

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content