Else De Wachter (SP.A)

Trajectbegeleiders kunnen vicieuze cirkel van foute instellingen doorbreken

Else De Wachter (SP.A) voormalig Vlaams parlementslid voor SP.A

Trajectbegeleiders kunnen jongeren sneller uit de vicieuze cirkel van foute instellingen en gebrekkige zorgen halen.

De wetsvoorstellen van partijgenoot Bert Anciaux schoten het debat over de internering van volwassenen op gang. Nu er over de partijgrenzen heen eensgezindheid is over het aanpakken van deze schandvlek, komt er hopelijk eindelijk een einde aan de schrijnende behandeling van geïnterneerden.

Maar we kunnen geen oplossing vinden voor de geïnterneerden, zonder de zogenaamde oneigenlijke plaatsingen van jongeren aan te pakken. Te veel jongeren komen vandaag terecht tussen de jeugddelinquenten in gemeenschapsinstellingen, terwijl ze daar écht niet thuis horen. Terecht komen waar je niet thuishoort en waar je, door het ontbreken van de gepaste begeleiding, eerder slechter van wordt dan beter: de link met de internering bij volwassenen is snel gelegd. Zeker als je weet dat meer dan de helft van de geïnterneerden een dossier heeft in de jeugdzorg.

Willen we dat sneeuwbaleffect stoppen, dan moeten we dus ingrijpen wanneer het voor het eerst misloopt bij jongeren. Gemeenschapsinstellingen mogen volgens de wet geen jongeren weigeren. Jeugdrechters maken vaak gebruik van die opnameplicht, bij gebrek aan alternatieven. Jongeren belanden in gemeenschapsinstellingen omdat ze overal tussenuit vallen. Ze zijn licht mentaal gehandicapt, maar de wachtlijsten in de gehandicaptensector staan bomvol. Ze kampen met psychiatrische problemen, maar de wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg staan bomvol. Ze worstelen met een verslaving, maar de wachtlijsten in de bijzonder jeugdzorg staan bomvol. Blijven over: de gemeenschapsinstellingen die iedereen moéten opnemen.

De gemeenschapsinstellingen zijn uitgerust om jeugddelinquenten en jongeren in problematische opvoedingssituaties op te vangen. Maar meer en meer vangen ze jongeren op die kampen met zware emotionele en psychische problemen. Jongeren die één-op-één begeleiding nodig hebben, begeleiding die het personeel in de gemeenschapsinstellingen hen zelfs met de beste wil van de wereld niet kan geven.

Heel wat jongeren belanden in een uitzichtloze situatie. Ze moeten hun bijzonder complex verhaal voor de zoveelste keer tegen de zoveelste hulpverlener vertellen, zodat op de duur niemand nog weet hoe ze eigenlijk het best geholpen worden. Gevolg: ze blijven achter op een plek waar ze niet thuishoren, zonder aangepaste zorg. Hoe langer die situatie aansleept, hoe uitzichtlozer hun situatie.

Elke jongere heeft recht op de gepaste hulp. Bijkomende plaatsen in verzorgingsinstellingen voor jongeren met emotionele- en gedragsstoornissen zijn dringend nodig. Een vertrouwenspersoon – een begeleider die de jongere doorheen zijn ganse traject bijstaat – is al een cruciale eerste stap. Zo’n trajectbegeleider kent perfect de noden en behoeften van de jongere en zijn omgeving. Hij kan veel efficiënter en sneller de gepaste ondersteuning aanbieden.

De trajectbegeleiders zijn een investering die zichzelf terugverdient. Als we voorkomen dat jongeren oneigenlijk geplaatst worden en garanderen dat ze op de gepaste begeleiding kunnen rekenen, halen we hen sneller uit de vicieuze cirkel van foute instellingen en gebrekkige zorgen. Dan voorkomen we in vele gevallen internering.

Internering is niet louter een probleem van Justitie, niet louter een federaal probleem. Het is een maatschappelijk probleem dat Vlaanderen evengoed moet bezighouden. Het toekomstige decreet Jeugdhulp biedt de uitgelezen kans om ervoor te zorgen dat elke jongere over een trajectbegeleider kan beschikken. Iemand waarmee ze vertrouwen kunnen opbouwen, iemand die hen helpt en begeleidt, iemand die op tijd aan de alarmbel trekt voor de trein ontspoort.

Else De Wachter

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content