Toestand Drs. P zorgwekkend

De Nederlandse dichter Drs. P, pseudoniem van Heinz Hermann Polzer, is op aanraden van de huisdokter onlangs opgenomen in een zorgcentrum.

Geboren in 1919 in het Zwitserse Thun uit een Nederlandse moeder en een Oostenrijkse vader, behield hij de Zwitserse nationaliteit, uit dankbaarheid jegens de Zwitserse autoriteiten. Maar hij koos voor de Nederlandse nationaliteit als levens- en werkterrein, wegens de scheiding op driejarige leeftijd van zijn ouders en hij door zijn moeder werd opgevoed.

Vuurpeleton

De Zwitserse autoriteiten hielden hem een paar maal tijdens de Tweede Wereldoorlog uit handen van de nazi’s, die tijdens de oorlogsjaren geen gevoel hadden voor het sarcasme van de student, die zowel Hitler als Mussolini openlijk bespotte. De tweede keer sleepte de Zwitsers hem net op tijd weg voor het vuurpeloton. Omdat hij het leven op de dood verkoos, die hij haast letterlijk in de ogen had gezien, week uit naar Zwitserland, waar hij zijn dienstplicht vervulde. Hij werd ingedeeld bij de geneeskundige troepen, waar hij vooral verslagen moest schrijven, ver weg van bloed en geweld, waar hij een hartsgrondige hekel aan had.

Sursum Corda

Tijdens de bevrijdingmaanden van Frankrijk was Drs. P barpianist in Parijs, vertaler en later copywriter in Indonesië, een voormalige Nederlandse kolonie. Aan dat verblijf heeft hij de beste herinneringen bewaard, waaruit hij een aantal anekdotes selecteerde en in satirische korte verhalen omzette. De verzameling verscheen in 1978 onder de titel Weten en geweten in de reclame, ook onder de gordel van smaragd (1978). Maar naast prozaschrijver was hij toch vooral dichter, componist, cabaretier, pianist en schrijver van theaterteksten, onder meer het satirische programma Sursum Corda (1973). Het werd geschreven op aanvraag van een paar vrienden, verbonden aan een theatergezelschap, indertijd nog gevestigd in de kelder van het Gentse café Arca.

Volbloed satiricus

Drs. P was een volbloed satiricus. Dat viel meteen al op aan de titels van zijn uitgaven. De titel van zijn eerste LP was ‘Aan Eén Kant Bespeelbare LAKPLAAT’. Beroemde titels van dichtbundels waren onder andere Ons knutselhoekje – Dartelen met versvormen (1975) en Bejaard melkvee (1995). Na beëindiging van zijn openbare leven als artiest in 1996, trad hij nog sporadisch op, n.a.v. de presentatie van een nieuwe publicatie. In april 2012 verscheen Polzer bij de presentatie van de verzamelbox Drs. P Complé Compilé in De Kleine Komedie op het podium. Op deze avond brachten tal van artiesten nummers van Polzer ten gehore. Onder hen Gerard Cox, Don Quishocking, Maarten van Roozendaal, Jan Rot, Fay Lovsky, Jan De Smet en Mieke Stemerdink. Polzer hield een zeer uitgebreide toespraak en declameerde een speciaal voor de avond gemaakt ollekebolleke, de versvorm waarvan hij de bedenker was. Hij baarde opzien door zijn voordracht van het gedicht te beëindigen met een vreugdesprongetje en zaaide paniek door zijn evenwicht te verliezen en bijna in de zaal te belanden. Na zijn val krabbelde hij ongedeerd overeind en voltooide vervolgens onverstoorbaar zijn speech.

Gent

Hij trad op drie van de vijf Nachten van de Poëzie. Het publiek was zeer rumoerig maar hij ging onverstoorbaar verder. Eigenlijk was hij op zijn best voor een kleine zaal met een beperkt publiek, maar toch hield hij ervan voor een massa op te treden. Zo was hij een regelmatige gast van de Gentse Feesten, op het centrale podium van Trefpunt bij Sint-Jacobs. Uit liefde voor Gent en zijn feesten heeft hij enkele gedichten aan de stad opgedragen. Eén voorbeeld:

J’adore les Fêtes de Gand

Reeds jarenlang pleeg ik u hier te ontmoeten

Wij treffen elkander op plein of in zaal

En zullen elkander in het Nederlands groeten

Dat is hier volkomen normaal

Ik pleeg in die taal ook uw stad te bezingen

Als openingsnummer van mijn tour de chant

Maar dit is een tijdperk van omwentelingen

Dus zing ik vandaag over Gand.

Het is niet mijn plan, het u moeilijk te maken

Jazeker, linguïstisch bent u heel wat mans

U zou nochtans gauw in verwarring geraken

Als ik alles deed in het Frans

Want wat u niet meebracht is uw dictionaire

Men had u niet ingelicht auparavant

Maar stel u gerust, dit wordt heus geen mystère

Ook niet voor de echte Flamand.

Met graagte mag ik in uw stad arriveren

Ik stap uit de trein en je tire mon plan

Indien het mooi weer is, ga ik wat flaneren

Genietend van uw monuments

En een attraction stijgt me steeds à la tête

Die zuivert mijn bloed en verhoogt mijn élan

Bien sûr et sans blague, ik spreek van de Fêtes

De jaarlijkse Fêtes de Gand

Let op, attention, ik herhaal, je répète

J’adore des Fêtes de Gand.

Wensen

Ondanks zijn opname is hij nog helder van geest

Daarom wensen wij hem nog vele levensjaren

En tientallen kansen op een verbaal feest.

Als geen ander wist hij voor onze taal

Menig nieuw woord en kabaal te vergaren

Want voor niemand en niets was hij bevreesd.