‘Tijd voor een meer ambitieuze digitale strategie voor het onderwijs’

‘Als we een digitaal inclusieve wereld willen creëren, moet digitale geletterdheid een integraal onderdeel van het schoolcurriculum worden, en wel zo snel mogelijk’, schrijft Alessandro Drappa van de Vrijdaggroep.

De COVID-crisis heeft dan wel een boost gegeven aan het onderwijs door de digitalisering, maar ons onderwijssysteem heeft nog altijd geen ambitieus plan voor digitaal onderwijs. Nochtans heeft in het Franstalig onderwijs het Pacte d’Excellence hiervan een van zijn speerpunten gemaakt. De huidige initiatieven zijn echter ontoereikend of gaan te langzaam.

12 februari 2032. Het is verrassend zonnig en mild voor het seizoen. Sofia besluit haar lunchpauze op het terras te nemen. Ze werkt nu vijf jaar als Software Architect. Ze blikt terug op haar carrière. Ze was meteen verkocht vanaf de allereerste inleidende cursus over algoritmen in de lagere school. Het was voor haar duidelijk dat ze zou verdergaan in de softwareontwikkeling.

Een loopbaan als alle andere, zegt u? Helaas is het onwaarschijnlijk dat dit zal gebeuren, gezien de huidige staat van het digitale onderwijs in scholen en het gebrek aan diversiteit dat het in stand houdt.

Initiatieven als #Wallcode en Wallonia Wonder Women zijn stappen in de goede richting, maar ze hebben een beperkte impact en bereiken slechts een klein deel van de studentenpopulatie.

Hoewel het Pacte d’Excellence van de digitalisering een van zijn speerpunten heeft gemaakt voor de toekomst van het Franstalig onderwijs, zijn de hervormingen op het gebied van digitaal onderwijs te weinig ambitieus en zullen ze veel te lang op zich laten wachten. Digitaal onderwijs wordt namelijk alleen overwogen in de vorm van eenmalige workshops. Bovendien heeft het kerncurriculum alleen betrekking op leerlingen die in 2020 met school zijn begonnen en dus in het beste geval in 2038 zullen afstuderen.

Het is onze plicht om een meer ambitieuze digitale strategie te ontwikkelen, zodat de volgende generatie over de vaardigheden beschikt die nodig zijn om de uitdagingen van de digitale maatschappij van morgen op een inclusieve manier aan te gaan.

Digitale noodtoestand

Een eind 2018 gepubliceerde studie van Agoria schat dat er in 2030 in België meer dan 105.000 jobs niet ingevuld zullen raken in de IT-sector. In dezelfde studie wordt geraamd dat de Belgische economie 60 miljard euro zal verliezen als gevolg van deze vacatures. De war for talent woedt in de IT, getuigde Fabien Pinckaers, oprichter van Odoo, eind 2019: “We wilden 180 ontwikkelaars aanwerven in België, maar de universiteit van Leuven leidt er maar 80 per jaar op. Het probleem is snel samengevat.”

Het probleem stelt zich zowel economisch als maatschappelijk. De meeste initiatieprojecten rond coderen zijn particuliere, eenmalige initiatieven, zoals CoderDojo of Kodo. Het zijn dus de meest vooruitziende ouders of de proactiefste scholen die hun kinderen daarvan laten profiteren.

Aangezien ons onderwijs als één van de meest ongelijke binnen de OESO wordt beschouwd, hebben kinderen uit minder bevoorrechte gezinnen weinig kans om van deze initiatieven te profiteren. Dit draagt bij tot het gebrek aan diversiteit in de technologiesector. Is het, in een wereld waarin algoritmen steeds belangrijker worden, aanvaardbaar dat ze vooral door een bepaalde categorie van de bevolking ontwikkeld worden?

Enkele van de averechtse effecten van het gebrek aan diversiteit bij de creatie van algoritmen zijn de afgelopen jaren al merkbaar geworden. Zo vroeg een AI van Facebook bij een video met zwarte mannen aan de consument “Wil je meer video’s over primaten zien?”. Meer in het algemeen hebben gezichtsherkenningsalgoritmen aangetoond dat niet-blanke mensen vaak verkeerd herkend worden. Hoewel er een politieke wil is om deze AI-algoritmen steeds meer te gebruiken in rechterlijke beslissingen, hebben wij het recht om ons zorgen te maken over de gevolgen van dit gebrek aan diversiteit.

Door de verantwoordelijkheid voor het leren coderen in de privésfeer te leggen, worden verder ook genderstereotypen versterkt. Gegevens van CoderDojo Belgium, een vzw die jongeren van 7 tot 18 jaar leert coderen, spreken voor zich: 23 % van hun workshops werden in 2018 bijgewoond door meisjes en 77 % door jongens. Vandaag zijn slechts 14 % van de ICT-specialisten vrouwen.

Als we een digitaal inclusieve wereld willen creëren, moet digitale geletterdheid een integraal onderdeel van het schoolcurriculum worden, en wel zo snel mogelijk. Elk jaar dat er niets wordt gedaan, is weer een stap in de richting van een tekort aan talent en een ongelijkere digitale wereld.

Alessandro Drappa is co-founder van Recovr en lid van de Vrijdaggroep.